८२ लागे अमिताभ बच्चन, यो उमेरमा पनि निर्माताको १७ सय करोडको दाउ

काठमाडौं । बलिउड अभिनेता अमिताभ बच्चन बुधबार ८२ वर्ष लागेका छन् । उमेरको यो चरणमा पनि उनीसँग पाँचवटा ठूला फिल्म छन्, जसमार्फत उनीमाथि करिब १७ सय ५० करोड भारु लगानी भएको छ । अहिलेसम्म शाहरुख खान, सलमान खान, आमिर खान र रजनीकान्तमा पनि यति धेरै दाउ लगाइएको छैन ।

‘बिग बी’को कलेजोको २५ प्रतिशत भाग मात्र जीवित छ । उनको कलेजोको ७५ प्रतिशत क्षति भएको छ । फिल्म ‘कुली’को सेटमा भएको दुर्घटनापछि डाक्टरले उनलाई चिकित्सकीय रुपमा मृत घोषणा गरेका थिए । विगत ५० वर्षमा भारतमा अमिताभको यति बलियो फ्यान फलोइङ छ कि अस्पताल पुग्ने बित्तिकै मन्दिरमा भीड बढ्छ र देशभर हवन हुन थाल्छ ।

यो स्थान हासिल गर्न उनलाई सजिलो भने थिएन । जब अमिताभले पहिलो अधुरो प्रेम गुमाएपछि फिल्ममा प्रवेश गर्न चाहन्थे । मानिसले उनको कालो रङ, भारी आवाज र अग्लो उचाइको मजाक उडाए । यो पनि सत्य हो कि उनी यी तीन गुणले मेगास्टार बने ।

यो उमेरमा पनि अमिताभ फिल्ममा व्यस्त

धर्मेन्द्र, जितेन्द्रजस्ता ८० को दशकका अधिकांश स्टारको चमक क्षीण भए पनि अमिताभको चमक भने अझै कायम छ । सन् २०२२ मा उनी पाँच फिल्म झुण्ड, रनवे २४, ब्रह्मास्त्र, उचाइ र गुडबाइमा देखिए । यससँगै उनले गुजराती फिल्म ‘फकट महिला माटे’, आर बाल्कीको फिल्म ‘चुप’ क्यामियो गरे र प्रभासको फिल्म ‘राधेश्याम’मा न्यारेटर बने ।

सन् २०१० देखि उनले अहिलेसम्मको १३ वर्षमा उनले क्यारेक्टर, लिड र क्यामियोसमेत गरी ५२ फिल्म रिलिज भइसकेका छन् । जसमा ‘बड्डा होगा तेरा बाप’, गुलाबो सिताबो र झुण्डजस्ता फिल्म समावेश छन् । जसको कमाण्ड अमिताभ एक्लैले सम्हालेका थिए ।

राजीव गान्धीसँग खेल्दै बित्यो बाल्यकाल

अमिताभको जन्म ११ अक्टोबर १९४२ मा दोस्रो विश्वयुद्ध र स्वतन्त्रताको संघर्षका बेला तत्कालीन प्रसिद्ध लेखक हरिवंशराय बच्चन र तेजी बच्चनको कोखबाट भयो । उनका बुबाले उनको नाम इन्क्लाब राखिदिए जसको अर्थ क्रान्ति र परिवर्तन हो । हरिवंशराय बच्चनको घरमा लेखकको भीड जम्मा हुने गर्थ्यो ।

एक दिन प्रख्यात साहित्यकार सुमित्रानन्दन पन्त नवजात शिशुलाई हेर्न उनीहरुको घरमा आए । हरिवंशरायले छोराको नाम इन्कलाब राखेको थाहा पाएपछि उनले नाम बदलेर अमिताभ राखे । अमिताभको अर्थ अति प्रतिभाशाली वा सद्गुण हो । अमिताभको वास्तविक थर श्रीवास्तव हो ।

उनका पिता हरिवंशरायले एक लेखकको रूपमा आफ्नो उपनाम बच्चन राखेका थिए, जुन पछि उनको उपनाम बन्यो । उनका छोराछोरीले पनि त्यसलाई पछ्याए । बाल्यकालमा अमिताभ राजीव गान्धी र सञ्जय गान्धीसँग खेल्थे । इलाहाबादको ब्वाइज हाईस्कुल र नैनीतालको शेरवुड कलेजमा पढेपछि उनले दिल्ली विश्वविद्यालयको किरोरी मल कलेजमा मास्टर अफ आर्ट्स गरे ।

२१ वर्षको उमेरमा काम गर्न कोलकाता गएको बेला प्रेममा परे

सन् १९६३ मा २१ वर्षको उमेरमा अमिताभ कामको खोजीमा इलाहाबादबाट कोलकाता पुगे । उनले त्यहाँको शा वालेस नामको ठूलो रक्सी कम्पनीमा क्लर्कको जागिर पनि पाए । त्यहाँबाट निस्किएपछि उनले सिपिङ फर्म बर्ड एण्ड कम्पनीमा जागिर पाए । केही समय उनले आईसीआई कम्पनीमा पनि काम गरे, जहाँ उनको चन्द्रा नामकी एक महाराष्ट्रकी केटीसँग भेट भयो । अमिताभ ती केटीभन्दा जेठा थिए । उनको तलब १५ सय र चन्द्राको ४०० भारु मात्रै थियो ।

सँगै काम गर्दागर्दै यी दुवै प्रेममा परे । यो उनको पहिलो प्रेम थियो । जब अमिताभले उनलाई विवाहको प्रस्ताव राखे, उनले स्पष्ट रूपमा अस्वीकार गरिन् । यसबाट उनी विचलित भए । मन दुखेर उनले तुरुन्तै जागिर छोडे, जसका कारण २६ दिनको तलब पनि पाएनन् । जागिर सकिएपछि उनले सहर छोड्नुपर्‍यो, त्यसैले उनी कोलकाताबाट सीधै बम्बई (हाल मुम्बई) गए ।

मुम्बई पुगेपछि अमिताभ कामको लागि एक अफिसबाट अर्को अफिसमा घुमिरहे । जताततैबाट अस्वीकार भए । एक पटक उनी जागिर मागेर रेडियो स्टेसन गए । रेडियोमा आवाजको मात्र काम थियो, त्यसैले त्यतिबेला चर्चित स्वर बनेका अमिन सयानीले उनको अडिसन लिएका थिए । आवाज सुन्नेबित्तिकै अमिनले भने– तिम्रो आवाज धेरै भारी छ, सुनेर मान्छे भाग्नेछन् ।

हरिवंशराय बच्चन अमिताभले कुनै न कुनै काम गरून् भन्ने चाहन्थे तर उनको रुचि अभिनयमा थियो । तर उनका जेठा दाजु अभिताभलाई मनमा हिरो बन्ने सपनाको बारेमा राम्ररी थाहा थियो । एक दिन जब अमिताभ मुम्बईबाट दिल्ली आउँदै थिए, उनलाई नजिकै बसेको एक केटाबाट थाहा भयो कि ख्वाजा अब्बास आफ्नो फिल्मको लागि नयाँ अनुहार खोजिरहेका छन् ।

कैयौं फिल्म फ्लप भएपछि ‘जञ्जीर’बाट बने ‘योंग्री योङ म्यान‘

सन् १९६९ मा सुरु भएको अमिताभ बच्चनको अभिनय यात्रा पनि सहज थिएन । उनका फिल्म लगातार फ्लप हुँदै गए, कतिपयले उनलाई साइड हिरो बनाए तर सन् १९७३ मा आएको फिल्म ‘जञ्जी’रले उनको भाग्य सदाका लागि बदलिदियो । तर उनले यो फिल्म संयोगवश पाएका थिए ।

फिल्मको कथा लेखक जोडी सलिम जावेदले लेखेका हुन् । त्यतिबेला धर्मेन्द्रलाई स्क्रिप्ट मन पर्‍यो र उनले यो स्क्रिप्ट किने । त्यही क्रममा निर्देशक प्रकाश मेहराले धर्मेन्द्रलाई फिल्म समाधिको स्क्रिप्ट पढेर सुनाए । उनलाई त्यो कथा यति मन पर्‍यो कि उनले ‘जञ्जीर’को स्क्रिप्ट प्रकाश मेहरालाई दिए र उनीबाट समाधिको स्क्रिप्ट लिए ।

प्रकाश मेहराले त्यो स्क्रिप्ट लिएका थिए तर उनका नायक धर्मेन्द्र फिल्म समाधिमा व्यस्त थिए । अब उनले नयाँ हिरो खोज्न थाले । देव आनन्दले फिल्ममा गीत कम भएको र राजकुमारले व्यस्त भएको भन्दै फिल्म गर्न अस्वीकार गरेको बताए । खोजी जारी नै थियो जब एक दिन प्राणनाथले प्रकाश मेहरालाई फोन गरेर अमिताभलाई साइन गर भने– उनलाई हेर्दा लाग्छ उनी एक दिन स्टार बन्नेछन् ।

प्रकाश आफ्नो कुराबाट सन्तुष्ट भएनन् किनभने अमिताभका पछिल्ला १२ फिल्म फ्लप थिए । तर प्राणको आग्रहमा उनले आफ्नो फिल्म ‘बम्बे टु गोवा’ हेर्न थाले । फिल्म हेर्नेबित्तिकै प्रकाश मेहराले कराएर भने, ‘मैले नायक फेला पारेको छु ।’

मानिसले जञ्जीरको मजाक उडाउँदै भने– यो अग्लो मूर्ख केटा को हो ?

प्रकाश मेहराले फिल्म जञ्जीरमा अमिताभलाई कास्ट गरेको खबर फिल्मी सर्कलमा फैलिनेबित्तिकै उनको चर्को आलोचना भएको थियो । यो फिल्म फ्लप हुने भन्दै हल्ला भयो । यसको जवाफमा अमिताभले पनि भने, ‘यदि यो फिल्म चलेन भने म मुम्बई छोडेर इलाहाबाद आफ्नो घर जान्छु ।

अमिताभसँग काम गर्न कोही पनि अभिनेत्री राजी भएनन्, मुमताजले मात्रै फिल्म साइन गरिन्, तर त्यही बेला उनले विवाह गरेर फिल्म छोडिन् । अन्ततः जया, जो त्यतिबेला अमिताभकी साथी थिइन्, फिल्म गर्न राजी भइन् । कुनै न कुनै रूपमा फिल्म बने पनि वितरक पाउन बाँकी नै थियो । एक वितरकले फिल्म हेरेपछि सीधै प्रकाश मेहरालाई सोधे- ‘यो अग्लो इडियट हिरो को हो ?’

दर्शकले ५ रुपैयाँको टिकट सयमा किने

धेरै प्रयासपछि अन्ततः ११ मे १९७३ मा फिल्म रिलिज भयो । फिल्मले मुम्बईमा खास केही गर्न सकेन । यो थाहा पाएपछि अमिताभ यति रिसाए कि उनलाई उच्च ज्वरो आयो । फिल्म रिलिज भएको करिब चार दिन बितिसकेको थियो । एक दिन, गेटी ग्यालेक्सी थिएटरबाट जाँदै गर्दा प्रकाश मेहराले टिकट झ्यालमा मानिसको भीड भएको देखे र त्यहाँ भागदौड मच्चियो ।

एक हप्ताभित्र त्यो अग्लो मूर्ख केटा एक साधारण कलाकारबाट स्टार बन्यो । फिल्ममा बोलेका उनका संवाद र उनका गीत– दिवाने हैं, दीवा को ना घर चाहिये र यारी है इमान मेरा यार मेरी जिंदगी सबैको ओठमा झुण्डिए । यो फिल्मपछि मात्रै अमिताभका फ्यान यति बढे कि उनको फ्यान फलोइङ आज पनि जारी छ । यो फिल्मले धेरै अवार्ड जित्यो र यसपछि अमिताभले नयाँ नाम पाए ‘योंग्री योङ म्यान ।’