यो पनि पढ्नुहोस
डा. अनिलकुमार भट्ट छाला तथा यौनरोग विशेषज्ञ
अनुहारको चाउरीपनलाई कसरी सन्तुलनमा राख्ने ?
२०८१ वैशाख २६ गते ११:२२
डा. अनिलकुमार भट्ट छाला तथा यौनरोग विशेषज्ञ
जति जति उमेर ढल्किंदै जान्छ, उति उति अनुहारको छाला फिका र फुस्रो हुँदै जान्छ । चाउरीपन देखिन थाल्छ । उमेरसँगै छालाका विभिन्न तन्तुहरू मासिंदै जान्छन् । छालाको भित्री तहमा रहेको बोसोको तह पनि सुक्दै जान्छ ।
छालाको तल्लो तहमा ‘कोलाजेन’ र ‘इलास्टिन’ भन्ने तत्त्व हुन्छ । यी तत्त्वले छालालाई तन्किन सहयोग गर्छ । उमेरसँगै त्यो पनि घट्दै जान्छ, जसले गर्दा उमेर ढल्किंदै गएपछि अनुहारमा चाउरी देखा पर्छ । बुढ्यौलीसँगै छालालाई जवान बनाइराख्ने अक्सिडेन्ट र पानीको मात्रा कम भई छाला पातलो हुँदै जान्छ र चाउरी पर्छ ।
उमेर बढ्दै गएपछि छालामा हुने कोलाजेन प्रोटिन कम हुँदै जान्छ । कोलाजेन फाइबरबाट बनेको प्रोटिन हो । कोलाजेन बनाउने एमिनो एसिडमा ग्लाइसिन, प्रोलाइन, हाइड्रोक्सीप्रोलिन र आर्जिनिन समावेश हुन्छन् । कोलाजेनले छालाको बीचको तहमा कोषिकाहरुको रेसादार नेटवर्क बनाउँछ र यस नेटवर्कमा नयाँ कोषिकाहरु विकसित हुन्छन् । तर उमेरसँगै कोलाजेन उत्पादन घट्दै जाँदा छालाले यसको संरचना गुमाउँछ र चाउरी पर्न थाल्छ ।
छाला चाउरी पर्ने अन्य कारण
घाममा हुने विभिन्न किरणमध्ये अल्ट्राभायोलेट किरणले प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष रूपबाट छालालाई हानि गर्छ । अल्ट्राभायोलेट–ए र अल्ट्राभायोलेट–बी किरणका कारण चाउरी पर्ने हुन्छ । अल्ट्राभायोलेट–एले छालाको दोस्रो पत्रलाई पातलो बनाउँछ । साथै लामो समयसम्म घाममा बसिरहँदा छालामा रहेको पानी र प्रोटिनलाई सुकाउँछ र छाला चाउरी पर्न सक्छ ।
सुर्ती, धुम्रपान र मदिरा सेवनले पनि छालालाई असर गर्छ । यी चीजले कोलाजेन उत्पादनमा बाधा पुर्याउने भएकाले कम उमेरमै अनुहारमा चाउरी पर्न जान्छ ।
जब छाला सुक्खा हुन्छ, छालाका कोषिकाहरु खुम्चिन्छन् । यसले अनुहारमा चाउरीपन ल्याउनुका साथै अनुहारको प्रायः खुम्चिरहने भागमा धर्साहरू बढाउँछ । जसकारण समय भन्दा पहिले बुढ्यौली देखिन सक्छ ।
छाला प्रदूषणको सम्पर्कमा आएपछि छालामा अक्सिडेटिभ तनाव बढाउँछ । जसकारण अनुहारमा बुढ्यौलीका लक्षणहरू देखिन सक्छन् । वास्तवमा प्रदूषणका कणहरूले इलास्टिन र कोलाजेनलाई क्षति पुर्याउँछ, यसले चाउरीपन हुनसक्छ ।
तनावमा रहँदा कोर्टिसोल हार्मोनको स्तर बढ्छ, जसले कोलाजेन जस्ता प्रोटिनको स्तर घटाउँछ र तनावमा रहँदा छाला चाउरिन थाल्छ ।
चाउरीपन रोक्न सकिन्छ ?
उमेरसँगै आएको चाउरीपनलाई पूर्णरूपले हटाउन सकिंदैन । तर सन्तुलनमा राख्न केही उपचार विधि अपनाउन सकिन्छ ।
चाउरीपनको समस्या कम गर्न छालाको हेरचाह गर्नुपर्ने हुन्छ । छालाको प्रकारअनुसारको फेसवास, सेरम र मोइस्चराइजरको प्रयोग गर्नुपर्छ । घामको पराबैजनी किरणको कारणले पनि उमेरभन्दा अगावै चाउरीपनको समस्या देखिने भएकाले घामबाट बच्न सनस्क्रिन क्रिमको प्रयोग गर्नुपर्छ । एसपीएफ ३०, ४० र ५० भएको र यूभीए, यूभीबी भएको सनस्क्रिनको प्रयोग गर्नुपर्छ ।
उमेरभन्दा पहिले देखापर्ने चाउरीपनलाई रोक्न अहिले नयाँ प्रवृत्ति बोटोक्स पनि आएको छ । यो सुईको माध्यमबाट उपचार गर्ने पद्धति हो ।
बोटोक्स एक औषधि हो, जसले छालालाई जवान राख्न मद्दत गर्छ । बोटुलिनम इन्जेक्सन अनुहारको चाउरी परेको भागमा दिइन्छ, जसले अनुहारको मांसपेशीलाई आराम दिन्छ । यो सम्पूर्ण प्रक्रियालाई बोटोक्स उपचार भनिन्छ । यो उपचार गरेपछि चारदेखि ६ महिनासम्म यसको प्रभाव छालमा रहन्छ ।
चाउरीपन हटाउन गरिने बोटोक्सको खर्च प्रतियुनिट ६०० रुपैयाँ पर्छ । चाउरी कति परेको त्यसअनुसार २०, ३० र ४० युनिट लाग्न सक्छ र खर्च पनि बढ्दै जान्छ ।
प्रतिक्रिया 4