सर्पको टोकाइ विश्वभरका ग्रामीण र उच्च तापक्रम भएका भू-भागको एक स्वास्थ्य चुनौती हो। विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) का अनुसार प्रत्येक वर्ष विश्वभर करिब ५४ लाख मानिस सर्पको टोकाइको शिकार...
पृथ्वी, पानी, अग्नि, वायु र आकाश । यी पाँच तत्व मिलेर मानव शरीर बन्छ । शरीरलाई निरोगी र दीर्घायु बनाउन यी तत्व सन्तुलनमा रहन आवश्यक छ । यिनलाई सन्तुलनमा...
एन्जाइटी तनावपूर्ण जीवनयापन गर्ने युवालाई मात्र हुँदैन । बच्चालाई पनि हुनसक्छ । कसैमा बाल्यकालको सुरुवातबाटै यसको लक्षण देखिन सक्छ । जसले पछि गएर जीवनको गुणस्तरमै प्रभाव पार्न सक्छ ।...
राम्रो स्वास्थ्यका लागि, मौखिक स्वच्छताको विशेष ख्याल राख्न सल्लाह दिइन्छ । धेरैजसो मानिसहरू बिहान दाँत सफा गर्छन् तर जिब्रो सफा गर्दैनन् । यस्तो अवस्थामा जिब्रोमा जम्मा भएको फोहोर सफा...
डा. निर्मल भुसाल वरिष्ठ आयुर्वेद पञ्चकर्म विशेषज्ञ
कुन खानेकुराले के फाइदा दिन्छ ? कति तापक्रममा पकाउने ? स्वादिलो कसरी बनाउने ? भन्ने कुरा भान्सामा बस्ने प्रायले सहजै भन्न सक्छन् । सम्भवतः यसबारे राम्रै ज्ञान पनि हुन्छ...
शिशुको श्रवण क्षमता आमाको गर्भबाटै सुरु हुन्छ । गर्भमा हुर्किरहेको शिशुले विशेष गरी आमाको आवाज मात्र सुन्न सक्छ, किनभने आमाको आवाज नै उसले सबैभन्दा नजिकबाट सुन्छ । यद्यपि, उसले...
डा. बाबुराम पाण्डे बालरोग विशेषज्ञ
मानव शरीरमा रहेको मुटुले दिनमा १ लाख पटक रगत पम्प गर्छ । रक्तसञ्चार प्रणालीको अभिन्न अङ्गको रूपमा, मुटुले शरीरको हरेक भागमा रगतसँगै अक्सिजन आपूर्ति गर्छ, जसले गर्दा तन्तु र...
डा. रवि शाही मुटुरोग विशेषज्ञ
गर्भावस्था महिलाका लागि जीवनको सबैभन्दा विशेष र सुन्दर, तर संवेदनशील समय हो । यस समयमा मन र शरीरमा धेरै परिवर्तनहरू हुन्छन् । यी परिवर्तनका बीचमा गर्भवती महिलाको मनमा धेरै...
आजकल महिलाहरूले आफ्नो शिक्षा र करियरलाई पहिलो प्राथमिकता दिन्छन् । युवा उमेरमा उनीहरूका लागि विवाह र परिवार विस्तारमा खासै ध्यान दिँदैनन् । यसले उनीहरूको प्रजनन् स्वास्थ्यलाई असर गर्न सक्छ,...
डा. सचिनकुमार यादव प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
माटोको भाँडोमा पानी खाने चलन नयाँ होइन । परापुर्वकाल देखि नै माटोको भाँडोको प्रयोग हुन्थ्यो । त्यो बाहेक कुनै अर्को विकल्प पनि थिएन । समय बित्दै गयो । आधुनिक...
डा. अमृत भण्डारी आयुर्वेदिक चिकित्सक
शरीरका अङ्गहरूमा धेरै प्रकारका दुखाइहरू हुन्छन् जस्तै तीब्र, हल्का, तुरुन्तै निको हुने वा बारम्बार हुने दुखाइ । यदि दुखाइको समस्या कहिलेकाहीँ हुन्छ भने खासै समस्या हुँदैन तर यदि एउटै...
डा. अभिषेक ठाकुर मुटुरोग विशेषज्ञ
आदरणीय डा. ज्ञानेन्द्र मान सिंह कार्कीज्यू, नमस्कार। तपाईंलाई म नजिकबाट चिन्छु—एक कुशल प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ वा ल्याप्रोस्कोपिक सर्जन मात्र होइन, चिकित्सकहरूको हक, अधिकार र सम्मानका लागि सधैं अग्रसर...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
तपाईं ७, ८ वा १० घण्टासम्म केही नखाई बस्नुहोस् त । के हुन्छ ? स्वभाविक जवाफ हो–भोक लाग्छ । भोक लाग्नु शरीरको एक प्राकृतिक संकेत हो । यो संकेतले...
धेरै पटक आश्वासन पनि पायौँ । नेपाल सरकारको नीति कार्यक्रममा पनि यो घोषणा भएकै हो । अर्थ मन्त्रालयको बजेट भाषणमा यो कार्यक्रम आएकै हो । तर मन्त्री ज्यू यो...
नेपालको स्वास्थ्य सेवा प्रणाली अहिले संवेदनशील मोडमा उभिएको छ । आवासीय चिकित्सक, जो चिकित्सा सेवा प्रवाहको अग्रपङ्तीमा खटिएका छन्, उनीहरू न्यायोचित मागसहित आन्दोलनमा छन् । लामो समयदेखि चलेको यो...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
गर्मीको समय सुरु भएको छ । गर्मीसँगै वर्षा पनि सुरु हुँदैछ । यो समयलाई सरुवा रोगको मौसम पनि मानिन्छ । अब दूषित खाना र पानीसँग जोडिएका सरुवा रोगको जोखिम...
डा. विमल चालिसे प्रमुख कन्सल्टेन्ट फिजिसियन
१०, वैशाख, काठमाडौं । लुम्बिनी प्रदेशस्थित नेपालगन्जको भेरी अस्पतालमा पहिलो पटक मिर्गाैला प्रत्यारोपण भएको छ । शहीद धर्मभक्त राष्ट्रिय प्रत्यारोपण केन्द्रको सहयोगमा मंगलबार दुई जनाको मिर्गाैला प्रत्यारोपण भएको केन्द्रका...
संसारमा सबैभन्दा लामो अवधि बाँच्ने व्यक्तिको कुरा गर्दा, हालसम्मको तथ्यांक र गिनिज बुक अफ वर्ल्ड रेकर्ड्सका आधारमा जिन कालमेन्टलाई सबैभन्दा लामो आयु भएको व्यक्तिको मान्यता प्राप्त छ । उनको...
जब कुनैपनि शिशु जन्मन्छन्, तब उनीहरूको सम्पूर्ण पोषणको स्रोत हो आमाको दूध । उनीहरूको शारीरिक, मानसिक मात्र होइन भावनात्मक विकासका लागि पनि आमाको दूध जरुरी हुन्छ । त्यसैले त...
झिंगाको खुट्टा र शरीरमा साना रौंहरू हुन्छन्, जसले विभिन्न सूक्ष्मजीवहरू बोक्ने काम गर्छ । झिंगाले आफ्नो वातावरणमा गन्ध र तापक्रमको आधारमा खाना खोज्छ । झिंगाको प्रजनन् क्षमता अत्याधिक हुन्छ।...
कुनै परीक्षणका लागि रगत निकाल्दा वा बिराभी भई नसाबाट औषधि दिनु परेमा हात तथा पाखुराको नसामा सुई घोच्नु पर्ने हुन्छ । यस्तो बेला कतिपय व्यक्तिको रगत बग्ने नसा सजिलै...
भिटामिन डीको सबैभन्दा राम्रो स्रोत घाम हो । त्यसैले भिटामिन डीलाई ‘सन साइन भिटामिन’ पनि भनिन्छ । हाम्रो छाला सूर्यको प्रकाशसँग सम्पर्कमा आउँदा यो भिटामिन बन्छ । अर्थात् घामबाट...
कुरा गर्दा वा हाँस्दा मुख गन्हाउने व्यक्तिको छेउमा बस्न कसैलाई पनि मन पर्दैन । त्यो मान्छे जतिसुकै सुन्दर किन नहोस् । मुख तथा श्वास गन्हाउँदा अरूलाई समस्या हुन्छ भने...
डा. नियुक्ति अर्जेल गिजा तथा दन्तरोग विशेषज्ञ
प्राय खैनी खानेहरूलाई थाहा छ, बानी परेपछि यसको तलतल लागिरहन्छ । फुर्सदमा होस् वा कामको व्यस्ततामा ओठमा खैनी च्याप्न मन लाग्छ । किन होला ? खैनीको तलतल लाग्नुको मुख्य...
प्रा.डा. विद्या सागर प्रसाद इन्टरनल मेडिसिन
८ वैशाख, काठमाडौं । यही वैशाख महिनामा संघीय अस्पतालमा सुरु गर्न लागिएका सेवाहरूको सूची स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या प्रदीप मन्त्री पौडेलको नीति...
सेन्सरी समस्या भनेको के हो, यस्तो समस्या भएका व्यक्तिहरूले कस्तो लक्षण देखाउँछन् ? अहिलेको अवस्थामा आम प्रश्न हुन् यी । यससँगै अर्को प्रश्न पनि जोडिएर आउँछ, सेन्सरी समस्या भएका...
विश्वको तथ्याकं हेर्दा हेलमेटको प्रयोग गर्दा टाउकाको चोटबाट ७५ प्रतिशत जोगिन सकिन्छ । हेलमेटको प्रयोगले मृत्युदर पनि ६ प्रतिशत घटाएको देखिएको छ ।
डा. रुपेश राउत न्युरोसर्जन परामर्शदाता
६ वैशाख, काठमाडौं । नेपालमा पछिल्ला वर्ष औषधिको व्यापारमा वृद्धि भएको छ । नेपाल औषधि उत्पादक संघ(एपोन)ले सार्वजनिक गरेको सेल्डडाटा अनुसार अघिल्लो आर्थिक वर्षमा औषधिको विक्री २० प्रतिशत बढेको...
निद्रा त्यति नै जरुरत छ, जति पोषिलो खाना र शुद्ध पानीको छ । किन मान्छेलाई निद्रा लाग्छ ? निदाउनु किन जरुरी छ ? यी रहस्यहरू जान्नका लागि अर्को महत्वपूर्ण...
५ वैशाख, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले युएईका अधिकारीहरूसँग नेपालको स्वास्थ्यका लागि सघाउन आग्रह गरेका छन् । अबुधाबीमा रहेका मन्त्री पौडेलले त्यहाँका स्वास्थ्य विभाग अध्यक्ष मन्सुर...
राजधानी काठमाडौं र विभिन्न शहरमा रहेका ठूला सरकारी अस्पतालमा सेवाग्राहीको व्यापक भीड हुने समस्या नयाँ होइन् । त्यहाँ सामान्य जाँच गराउन पनि लामै पालो कुर्नुपर्छ । कुनै ठूलो जाँच...
डा. पुष्प मणि खराल जनरल प्राक्टिसनर
४ वैशाख, काठमाडौं । कान नसुन्ने व्यक्तिलाई सुन्ने बनाउने ‘कक्लियर इम्प्लान्ट’ प्रत्यारोपण सेवा वीर अस्पतालले सुरु गरेको छ । बुधबार दुई जनाको शल्यक्रिया गरी ‘कक्लियर इम्प्लान्ट’ उपकरण राखिएको वीर...
गत फागुनको अन्त्यतिर, हिँउले ढाकिएको डोल्पाको सानो शहर दुनैमा पुगेका थियौं हामी । सिलसिला थियो, निःशुल्क स्वास्थ्य शिविरको । र यसको बन्दोबस्ती मिलाइदिएको थियो ब्याक टु लाइफ इभीले ।...
डा. अरुण केसी नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञ
रोगसँग लड्न सिपाहीको काम गर्ने रक्षा तन्त्र हो, प्रतिरक्षा प्रणाली । प्रतिरक्षा प्रणाली विभिन्न कोषहरू, तन्तु, अङ्ग र रासायनिक तत्त्वहरूको एक सञ्जाल हो, जसले शरीरलाई हानिकारक बाहिरी र भित्री...
४ वैशाख, काठमाडौं । आयोडिनयुक्त नुन सम्बन्धी ऐन जारी भएको २७ वर्षपछि कार्यान्वयनमा आउने भएको छ । आयोडिनयुक्त नुन उत्पादन तथा बिक्री वितरण ऐन २०५५ कार्यान्वयनका लागि बाटो खुलेको...
३ वैशाख, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले नागरिकको स्वास्थ्य सम्बन्धी सबै विवरण भएको प्रणाली लागू गर्ने तयारी गरेको छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयले व्यक्तिका सबै स्वास्थ्य विवरण एकै ठाउँमा...
भनिन्छ, आँखाले पनि बोल्छ । किनकी, आँखा यस्तो अंग हो, जसले मन र मस्तिष्कमा चलिरहेको भावलाई पोख्ने गर्छ । त्यसैले त चाहे त्यो सुखको क्षण होस्, दुख:को अवस्था होस्...
हामीले विभिन्न व्यक्तिबाट धेरै पटक सुनिरहेका हुन्छौँ नि, ‘मान्छे मासु खाने जाति नै होइन, मासु खाने खालका दाँत र पचाउन सक्ने क्षमता मान्छेसँग छँदैछैन । जसले जे तर्क गरेपनि...
फिजियोथेरापी एक स्वायत्त आधुनिक चिकित्सा प्रणाली हो।भौतिक चिकित्सा भनेर चिनिने यस विषयमा डिप्लोमा देखि विद्यावारिधिसम्म अध्ययन, अध्यापन हुन्छ । अध्ययन पश्चात फिजियोथेरापी सहायक वा फिजियोथेरापिस्टले नेपाल स्वास्थ्य व्यवसायी परिषद्मा...
मान्छे उस्तै रहदैन । जस्तो पहिला थियो । उमेर ढल्किएसँगै मान्छेको रुप रङ परिर्वतन हुन्छ । मन पनि क्रमिक रुपमा परिवर्तन हुँदै जान्छ । इन्द्रीयहरू शिथिल हुँदै जान्छन् ।...
स्वास्थ्यमा गुणस्तरीयता भनेको जटिल र बहुआयामिक विषयमा हो । यसमा घन्टौँ छलफल गर्न सकिन्छ । ठूला अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनहरूमा, अत्याधुनिक प्रविधिका विषयमा छलफल हुने ठाउँमा पनि गुणस्तर कामय गर्ने विषयमा...
२ वैशाख, काठमाडौं । परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पतालले सिमुलेसन ल्याब सञ्चालनमा ल्याएको छ । मातृ तथा नवजात शिशुको उपचार तथा स्याहारका लागि दक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्ने उद्देश्यले स्थापना...
१ वैशाख, काठमाडौं । आवासीय चिकित्सकको विषयलाई लिएर नेपाल चिकित्सक संघले दुई बुँदे माग राखी ७२ घण्टे अल्टिमेटम दिएको छ । चिकित्सा शिक्षा स्नातकोत्तर तह (पीजी) को सिट र...
जन्मअघि आमाको गर्भबाट पाइने पोषण हाम्रो शरीर बनाउने प्रारम्भिक जग हो । जन्मपछिको आहार चयनले हाम्रो स्वास्थ्य, ऊर्जास्तर, रोगप्रतिरोधी क्षमता, मानसिक स्थिति र दीर्घकालीन जीवनशैली निर्धारण गर्छ । खानालाई...
मोदनाथ पौडेल पोषणविद्
वि.सं. २०८१ मा स्वास्थ्य क्षेत्रले केही उपलब्धि, विवाद र वैदेशिक सहायता अनुदान कटौतीको असर बेहोर्नुपर्यो । यस वर्ष स्वास्थ्य बीमाको चर्चासँगै वरिष्ठलाई पन्छाएर कनिष्ठलाई स्वास्थ्य सचिव नियुक्ति गरिएको विषय...
हाँसो, मानव जीवनको एक अभिन्न र प्राकृतिक हिस्सा हो, जसले हामीलाई आनन्द, उत्साह र हल्कापन प्रदान गर्छ। यो केवल भावनात्मक अभिव्यक्ति मात्र होइन, यसले हाम्रो शारीरिक, मानसिक र सामाजिक...
पेटको बोसो, जसलाई चिकित्सकीय भाषामा ‘भिसेरल फ्याट’ भनिन्छ, जुन स्वास्थ्यका लागि जोखिमपूर्ण मानिन्छ । यो बोसो पेटको मांसपेशीभित्र र कलेजो, आन्द्रा जस्ता अङ्ग वरिपरि जम्मा हुन्छ । जसले मधुमेह,...
खानपिन जति स्वास्थ हुन्छ त्यति नै स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ । जब स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ, जीवन सहज र ऊर्जावान हुन्छ । त्यसैले स्वस्थ खाना खानु निकै जरुरी छ । स्वस्थ...
खानेकुरा देख्दा वा कल्पना गर्ना साथ हरकोहीको मुखमा र्याल आउँछ । एकछिन सोचौं त, यस्तो किन हुन्छ ? धेरैलाई लाग्न सक्छ, र्याल फाल्ने पदार्थ भएकोले शरीरका लागि अनावश्यक कुरा...
डा. अजित खनाल कन्सल्टेन्ट ग्यास्ट्रोइन्ट्रोलोजिस्ट
कसैको अनुहारमा एक–दुईवटा टक्क मिलेका कोठीले आकर्षण थप्छ, सुन्दरताको परिचय बन्छ । कतिपयले स्टाइलका लागि अनुहारको कुनै भागमा गाजलको कोठी समेत बनाएर हिँड्ने गर्छन् । तर कसैलाई भने अनुहारभरि...
डा. मोहन भुसाल छाला, यौन तथा सौन्दर्य विशेषज्ञ
अहिले खानपान र जीवनशैलीमा ध्यान दियो भने भोलि ठूलो रोग लाग्नबाट बच्न सकिन्छ भन्ने धेरैलाई थाहा हुन्छ । तर त्यसमा त्यति चासो नदिएको देख्छौँ हामी । स्वस्थ समाज निर्माणका...
डा. पुष्प मणि खराल जनरल प्राक्टिसनर
अमेरिकाको न्यूयोर्कमा रहेका स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले त्यहाँ बस्ने नेपालीहरूसँग अर्न्तक्रिया तथा छलफल गरेका छन् । नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिका तथा जीपी कोइराला फाउण्डेसनले गरेको कार्यक्रममा मन्त्री...
वायु प्रदूषणमा धेरै खालका रसायन हुन्छन् । वायु प्रदूषण १० माइक्रोग्राम भन्दा पनि सानो हुन्छ, जुन फोक्सोको भित्री तहसम्म पुग्छन् र फोक्सोमा असर गर्छन् ।
२७ चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले माल्दिभ्सका चिकित्सकहरूलाई नेपालमा स्नातकोत्तर(पीजी) अध्ययन गराउने वातावरण बनाउन पहल भइरहेको बताएका छन् । संयुक्त राष्ट्रसंघीय जनसंख्या तथा विकास आयोगको...
पाचन प्रणाली मानव शरीरको एक जटिल र महत्त्वपूर्ण प्रणाली हो, जसले खानालाई ऊर्जामा परिणत गर्ने, पोषक तत्त्वहरू अवशोषित गर्ने काम गर्छ । साथै बाँकी रहेको विकारयुक्त पदार्थ बाहिर निकाल्ने...
महिनावारीको समयमा रक्तस्राव हुँदा केही मात्रामा त्यहाँ जम्मा हुँदै जान सक्छ । त्यो रगत बाहिर निस्कन नपाएर प्राय: डिम्बाशयमा जम्मा भई सिस्ट रुपमा बढ्न थाल्छ । यो सँगै दुखाइ...
२०–२५ वर्षको अन्तराललाई मात्रै हेर्ने हो भने पनि नेपालीहरूमा सम्पन्नता धेरै आएको देखिन्छ । घर, बाटोघाटको अवस्था फेरिएको छ । गाउँमा बस्ने धेरैजना शहरमा बस्न थालेका छन् । सवारी...
डा. अनिल भट्टराई सहप्राध्यापक तथा कार्डियोभास्कुलर सर्जन
हाम्रो व्यक्तित्वमा दाँतको खास भूमिका हुन्छ । मिलेका दाँतका पङ्क्ति सौन्दर्यको एक महत्वपूर्ण हिस्सा हो । साथसाथै यसको साइनो स्वास्थ्यसँग पनि जोडिएको छ । दाँत राम्रो, बलियो, स्वस्थ छ...
डा. सोनम साह दन्त चिकित्सक
अहिले धेरैको दैनिकी अफिसमा लामो समय बसेर कम्पुटर, ल्यापटपमा काम गर्नुपर्ने खालको हुन्छ । दिनको ७–८ घण्टा वा त्यो भन्दा बढी समयसम्म पनि एउटै पोजिसनमा बसेर काम गर्नुपर्ने हुनसक्छ...
नेपालबाट रोजगार तथा पढाइका लागि विदेश जाने छोराछोरीहरूले स्वदेश फर्किँदा आमाबुबा तथा आफन्तलाई कोसेलीका रुपमा आहार पूरक अर्थात् डाइटरी सप्लिमेन्टहरू ल्याउन थाले । प्रायगरी माछाको तेल, क्याल्सियम, एन्टिअक्सिडेन्ट क्याप्सुल,...
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) स्थापना भएको दिन अप्रिल ७ मा प्रत्यक वर्ष विश्व स्वास्थ्य दिवस मनाइन्छ। डब्लुएचओले वर्ष २०२५ को विश्व स्वास्थ्य दिवसको नारा ‘हेल्थी बिगनिङ्स, होपफुल फ्युचर’ अर्थात्...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
‘एन्टिअक्सिडेन्ट’ एक प्रकारको रासायनिक यौगिक हो, जसले हाम्रो शरीरका कोशिकाहरूलाई ‘फ्री र्याडिकल्स’ नामक हानिकारक अणुहरूबाट जोगाउँछ। फ्री र्याडिकल्स अक्सिजनसँग सम्बन्धित अस्थिर अणुहरू हुन्, जुन शरीरमा मेटाबोलिज्म (खानालाई ऊर्जामा परिणत...
स्थापनाको १३ वर्ष पार गर्दै गर्दा प्रतिष्ठानले अनेकौं आरोह-अवरोह पार गरेको छ । कर्णाली अञ्चल अस्पतालबाट विश्वविद्यालयको स्वरूप धारण गरिसकेको छ ।
दाबी समीक्षामा अपर्याप्त दक्ष जनशक्ति र अवलम्बन गरिएको विधि तथा प्रक्रिया आफैमा कमजोर रहेकाले दाबी परीक्षण समयमै हुन नसक्दा सेवा प्रदायक संख्या मर्कामा पर्दै आएका छन् ।
२४ चैत, काठमाडौं ।आर्थिक कठिनाइबिना सबै नागरिकलाई आवश्यक स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउने उद्देश्यले स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम सुरु भएको ९ वर्ष पूरा भएको छ । तर, अहिलेसम्म न लक्षित सबैसम्म...
बिजनेस रिसर्च इनसाइटको रिपोर्टले देखाउँछ, अघिल्लो वर्ष अर्थात २०२४ मा सनस्क्रिनको कारोबार १२ अर्ब ६० करोड डलर बराबारको रहेको छ । यो आकार सन् २०२५ मा बढेर १३ अर्ब...
स्वास्थ बीमा बोर्डका नीति निर्माताहरू र स्वास्थ मन्त्री ज्यूलाई मेरो प्रश्न छ, तपाईंहरूले देशका सम्पूर्ण बिरामी नागरिकलाई आफ्नै ठानेर समान व्यवहार गर्नु पर्दैन ? कि निजी अस्पतालमा बीमा मार्फत...
तराई तथा पहाडी भू-भागमा गर्मी तथा वर्षा याममा सर्पको बिगबिगी हुन्छ। पहिले पहाडी क्षेत्रमा भन्दा तराई–मधेसमा सर्पको टोकाइबाट धेरैले समस्या भोगेको पाइन्थ्यो । पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तनका कारण पहाडी...
२२, चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदिप पौडेलले सरकारले नागरिक आरोग्य सेवालाई ७५३ वटै स्थानीय तहमा बिस्तार गर्ने बताए । शुक्रबार राष्ट्रिय आयुर्वेद पञ्चकर्म तथा योग सेवा केन्द्र...
कुनै पनि कुराले तनावमा हुँदा टाउको दुखेको महसुस धेरैलाई हुन्छ । यस्तो हुनुको पछाडि तनाव हुँदा कोर्टिसोल हर्मोन रिलिज हुन्छ । जसले गर्दा मस्तिष्क वरपरको मांसपेशी खुम्चिएर टाउको दुखेको...
डा. नरेन्द्र लामिछाने अकुपञ्चर विशेषज्ञ
२१ चैत, काठमाडौं । सर्वोच्च अदालतले चिकित्सा शिक्षा स्नातकोत्तर तह(पीजी) को म्याचिङ रोक्न चिकित्सा शिक्षा आयोगलाई आदेश दिएको छ । निजी मेडिकल कलेजका सिटलाई छाडेर सरकारीमा मात्रै म्याचिङ गर्ने...
अस्टियोपोरोसिस यस्तो अवस्था हो जसले हड्डीको घनत्व घटाउने, कमजोर बनाउने र हड्डी सजिलै भाँचिने सम्भावना बढाउने गर्छ। यो रोग खासगरी उमेर ढल्केका व्यक्तिहरू, विशेष गरी महिनावारी रोकिएका महिलाहरू, र...
डा. सुशील शर्मा जोर्नी प्रत्यारोपण विशेषज्ञ
पेटमा बोसो जम्दा शरीर भद्धा देखिने मात्रै होइन यसले विभिन्न स्वास्थ्य समस्यासमेत निम्त्याउँछ । अनावश्यक बोसो बढ्दै जाने हो भने मधुमेह, उच्च रक्तचाप जस्ता दीर्घरोगले ग्रस्त बनाउने जोखिम रहन्छ...
सुरक्षा बस्नेत योग प्रशिक्षक
काठमाडौंबासीको आँखा पोल्ने, नाक बन्द हुने, खोकी लाग्ने, श्वास फेर्न गाह्रो हुने जस्ता समस्या देखिएका छन् ।
३५ वर्ष उमेर पार भएपछि सन्तान जन्माउनु पनि सामान्य भइसकेको छ । तर उमेर बढेसँगै प्रजनन् क्षमतामा असर पर्छ । र, महिलाको सन्तान उत्पादनका लागि आवश्यक डिम्बको गुणस्तरमा कमी...
डा. कीर्तिपाल सुवेदी प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
२० चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयकी अतिरिक्त सचिव डा.संगीता कौशल मिश्राको रिटमा सर्वाेच्च अदालतले अग्राधिकार दिएको छ । आज भएको सुनुवाईपछि सर्वाेच्चले अन्तरिम आदेश जारी गर्नु नपर्ने...
पछिल्ला दिनमा जसरी नसर्ने रोगहरू बढिरहेका छन्, यसका लागि मुख्य दुई कारणलाई जिम्मेवार मानिएको छ । मान्छेको शारीरिक श्रम कम हुनु र आवश्यकताभन्दा बढी खानु। शरीरलाई चाहिने भन्दा बढी...
डा. पुष्प मणि खराल जनरल प्राक्टिसनर
२० चैत, काठमाडौं । सरकारी सेवामा आवद्ध नर्सहरूको संघ(गोनान)ले आफ्नो स्थापना दिवसको अवसरमा काठमाडौं उपत्यकाका सरकारी अस्पतालहरूमा कार्यरत नर्सको पाठेघरको मुखको क्यान्सरको जाँच गरिएको छ । नर्सहरूको स्वास्थ्य र...
आजकल, छालाको हेरचाहका लागि बजारमा धेरै प्रकारका उत्पादन र उपचारहरू उपलब्ध छन् । जसले छालालाई चम्किलो बनाउने दाबी पनि गर्दछ, तर त्यस्ता उत्पादनहरूमा हानिकारक रसायनको पनि प्रयोग भएको हुन्छ...
आइतबारको दिन सरकारी अस्पतालमा सधैँ भीडभाड हुन्छ। ओपीडीमा बिरामीको लाम लागिरहेको थियो। त्यही बीचमा पोस्टमार्टम गर्नुपर्ने केस आएको छ भनेर फोन आयो। मैले सहकर्मी डाक्टरलाई ओपीडी सम्हाल्न भने र...
डा. अमन न्यौपाने
काठमाडौं । वीर अस्पतालमा पार्किन्सन तथा छारे रोगको उपचारका लागि अत्याधुनिक ‘डिप ब्रेन स्टिमुलेसन’ तथा ‘स्पाइनल स्टिमुलेसन’ प्रविधि सञ्चालनमा आएको छ । आइतबारबाट अमेरिकी न्यूरो विशेषज्ञहरूको सहयोगमा सो सेवा...
संघले सोमबार विज्ञप्ति जारी गर्दै अहिलेको म्याचिङ प्रक्रियालाई अविलम्ब रोकी पूर्वनिर्धारित सिट संख्या अनुसार म्याचिङको सूचना निकाल्न आयोगसँग माग गरेको छ ।
प्रायगरी सामान्य व्यक्तिलाई अस्पतालको सबै किसिमको सेवा, उपचार पद्धति, त्यहाँ बोलिने अस्पतालको भाषा बारे थाहा हुँदैन । सुरुमा कहाँ जाने ? भर्ना कसरी लिइन्छ ? कसलाई भेट्ने ? अस्पतालमा...
आजकाल अस्वस्थ जीवनशैलीका कारण वयस्कदेखि बालकालिका सम्म मोटोपनको समस्याबाट पीडित छन् । यही मोटोपन गम्भीर स्वास्थ्य समस्याका कारण बनिरहेको छ। मोटोपनाका कारण बालबालिकामा शारीरिकसँगै मानसिक स्वास्थ्य समस्या पनि देखिन...
१७ चैत, काठमाडौं । छाला रोग विशेषज्ञहरुको संस्था सोसाइटी अफ डर्माटोलोजिस्ट, भेनेरोलोजिस्ट एण्ड लेप्रोलोजिस्ट अफ नेपालको नयाँ कार्यसमिति चयन भएको छ । शुक्रबार काठमाडौंमा सम्पन्न १९ औं राष्ट्रिय सम्मेलनको...
एन्टिबायोटिक औषधि दिने र खानेको कमी छैन । सामान्य स्वास्थ्य समस्या हुँदा पनि एन्टिबायोटिक औषधि खाने चलन यति बढ्दो छ की यसले भविष्यमा स्वास्थ्य समस्या ठूलो ल्याउने देखिएको छ...
डा. संजीव जोशी इन्टर्नल मेडिसिन
खासगरी किशोरीहरू खुलेर कुरा गर्दैनन्, यौन स्वास्थ्यका विषयमा । त्यसैले उनीहरू आफ्नो समस्या आफैँभित्र लुकाएर बसिरहेका हुन्छन् । जब कि उनीहरूमा यस्ता अनेकन समस्या हुन्छन् । जस्तो-: महिनावरीको बेला...
१७ चैत, काठमाडौं । विकास समिति अन्तर्गत सञ्चालन भइरहेका संघीय अस्पतालको आम्दानीबाट एक प्रतिशत रकम स्वास्थ्य बीमा कोषमा जम्मा हुने भएको छ। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले संघीय...
मधुमेहको समस्यामा सुगर नियन्त्रण गर्न एकदमै जरुरी हुन्छ । खानपानमा नियन्त्रण र जीवनशैली परिवर्तन गरेर रगतमा चिनीको मात्रा सामान्य बनाउन सकिन्छ । गुलियो त मधुमेहको बिरामीका लागि मन्द विष...
डा. विनय भट्टराई मधुमेह, हार्मोन तथा थाइराइड रोग विशेषज्ञ
१५ चैत, काठमाडौं । नेपालका महिला र बालबालिकामा हुने कुपोषण कम गर्न अमेरिकी परोपकारी संस्थाले सहायता गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गरेको छ । पोषणसम्बन्धी एक विश्व सम्मेलनमा सहभागी हुन फ्रान्सको...
५५ वर्षीय भानुचन्द्र मौनतामै बाँचिरहेका थिए । किनभने उनका दुवै कानले सुन्ने क्षमता गुमाइसका थिए । वर्षौदेखि उनले कुनैपनि आवाज सुनेका थिएनन् । हामीले उनको कानको शल्यक्रिया गरिदियौँ ।...
डा. अरुण केसी नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञ
गुप्तांग सफा र स्वच्छतामा ध्यान दिन निकै आवश्यक छ । किनकी गुप्तांग वरपर फोहोर भएमा संक्रमण हुने जोखिम बढ्छ । जसले पिसाबथैलीमा समेत समस्या पार्न सक्छ । असामान्य खालको...
डा. सविता थापा प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
गर्भपात महिलाहरूका लागि एक कठिन समय हो । यो समयमा महिलाहरू शारीरिक र मानसिक दुवै समस्याबाट पीडित हुन्छन् । गर्भपातपछि शरीरमा केही हर्मोनल परिवर्तन आउँछ । हर्मोनल परिवर्तनका कारण...
घुँडाको जोर्नी खिएर अन्तिम अवस्थामा पुगेका बिरामीका लागि घुँडाको जोर्नी प्रत्यारोपण उत्तम उपचार हो। यस शल्यक्रिया पश्चात् लाखौं बिरामीहरू घुडाको दीर्घ दुखाइबाट मुक्त भई नयाँ जीवन महसुस गर्छन्। घुँडाको...
डा. सुशील शर्मा जोर्नी प्रत्यारोपण विशेषज्ञ
१४ चैत, काठमाडौं । वरिष्ठ चिकित्सक खगेन्द्रबहादुर श्रेष्ठको निधन भएको छ । त्रिपुरेश्परस्थित ब्लुक्रस अस्पतालका संरक्षक डा. श्रेष्ठको ८९ वर्षको उमेरमा निधन भएको हो । ललितपुरको कुपन्डोल निवासी डा....
सामाजिक सञ्जालतिर आफूखुसी राखिएका स्वास्थ्य सम्बन्धी टिप्सहरू अनुसरण गर्नु कति घातक हुन्छ, भारतमा भएको एक घटनाले देखाएको छ । सामाजिक सञ्जालमा दिइएको सुझावअनुसार तौल घटाउन ‘वाटर फास्टिङ’ गर्दा केही...
महिलाहरू शारीरिक सामिप्यतालाई लिएर पुरुषको जस्तो खुलेर कुरा गर्दैनन् । उनीहरू पुरुषको जति यौन चाहना भए पनि पार्टनरसमक्ष राख्दैनन् । किनकी महिला लजालु स्वभावका हुन्छन् । जुन स्वभाविक हो...
डा. उपमा बस्नेत प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
हामी धेरैले के ठानिरहेका हुन्छौँ भने मानसिक रोग वृद्धवृद्धालाई लाग्दैन, यो कम उमेरका व्यक्तिलाई मान्त्रै हुन्छ । तर, त्यो होइन । वृद्धवृद्धालाई मानसिक रोग अरु उमेरका व्यक्तिलाई भन्दा बढी...
१३ चैत्र, काठमाडौं । नेपाल नेत्रज्योति संघले आफ्नो सञ्जालमार्फत एक वर्षमा ३४ हजार भन्दा बढी आँखाका बिरामीको निःशुल्क शल्यक्रिया गरेको छ। वर्ष २०२४ मा ३४ हजार ४२५ जनाको आँखा...
मदिरा सेवन गरेपछि टाउको दुख्ने एक सामान्य समस्या हो, जसलाई मानिसहरू ‘ह्याङओभर’ भनेर चिन्छन् । त्यसैले अधिक रक्सी पिएपछि प्रायः मानिसहरू ह्याङओभर भएको बताउँछन् । अमेरिकी वेबसाइट नेसनल इन्स्टिच्युट...
१२ चैत, काठमाडौं । अब वीर अस्पतालमा स्तन, पाठेघर तथा पाठेघरको मुखको क्यान्सरको नियमित निःशुल्क परीक्षण हुने भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले सुरु गरेको यस...
भर्खरै नयाँ आमा बनेका महिलाहरू शरीरमा हुने परिवर्तन, विशेष गरी पेटको बोसोको बारेमा चिन्तित हुन्छन् । त्यसैले यस्तो समस्याबाट बच्नका लागि विभिन्न उपायहरू अपनाउँछन् । जति उपाय अपनाउँदा पनि...
क्षयरोग विश्वमा एक प्रमुख जनस्वास्थ्य समस्याको रुपमा रहेको छ । विगतका केही शताब्दी अघिदेखि नै मानिसलाई क्षयरोग लाग्ने गरेको देखिन्छ । विश्वभर हरेक वर्ष लगभग १ करोड मान्छेलाई क्षयरोगले...
डा. रुपेश राउत न्युरोसर्जन परामर्शदाता
मिर्गौलामा पनि क्षयरोग हुनसक्छ । यो सुन्दा कतिपयलाई अचम्म लाग्न सक्छ । किनकी क्षयरोग फोक्सोमा मात्र हुन्छ भन्ने धेरैको बुझाइ छ । सामान्यतया फोक्सोको क्षयरोग धेरै सुनिन्छ । तर...
डा. अनिलपुकार साह कन्सल्टेन्ट युरोलोजिस्ट
११ फागुन, काठमाडौं । चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान(न्याम्स)ले पाचौँ दीक्षान्त समारोह सम्पन्न गरेको छ । आज काठमाडौंमा दीक्षान्त समारोह आयोजना गरी स्नातक र स्नातकोत्तर तह उतीर्ण गर्ने विद्यार्थीलाई दीक्षित...
कोलेस्टेरोल मुख्यतया दुई किसिमका हुन्छन् । शरीरमा राम्रो काम गर्ने ‘एचडीएल कोलेस्टेरोल’ र शरीरमा नराम्रो प्रभाव पार्न सक्ने नराम्रो ‘एलडीएल कोलेस्टेरोल’। कोलेस्टेरोल बढ्यो भने मुटुको स्वास्थ्यको जोखिम बढ्छ र...
डा. अभिषेक ठाकुर मुटुरोग विशेषज्ञ
शारीरिक सामिप्यताले दम्पतीको सम्बन्धलाई कसिलो मात्र पार्दैन, यसले शारीरिक, भावनात्मक र मानसिक स्वास्थ्यमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्छ । यी तीन कुरामा सकारात्मक प्रभाव बढ्नु शरीर स्वस्थ हुने सुचक हो...
६ मार्च २०२५ मा चीनले चिकित्सा क्षेत्रको एक नयाँ प्रयोगमा सफलता हात पार्यो । अमेरिकापछि चीन पनि अनुवांशिक रुपमा परिमार्जित सुँगुरको मिर्गौला मान्छेमा प्रत्यारोपण गर्न सफल भयो । मेडिकल...
दालचिनी हाम्रो भान्सामा सहजै उपलब्ध हुने मसला हो । मासु वा तरकारीको स्वाद बढाउन होस् वा चियाको, दालचिनी सबैमा उपयोगी हुन्छ । यसको आफ्नै मिठो स्वाद हुन्छ । साथसाथै...
यदि श्वास-प्रश्वासमा समस्या भयो, खोकी बारम्बार लाग्यो, छाती कसिलो भयो भने चिकित्सकले पहिला गर्ने परीक्षण हो, पल्मोनरी फंक्शन टेस्ट (पीएफटी) के हो त यो पीएफटी परीक्षण विधि ? किन...
डा. कमलराज थापा
८ चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य सचिव नियुक्तिका विषयमा परेको रिटमा सर्वोच्च अदालतले नियुक्ति प्रक्रिया सम्बन्धी निर्णयको फाइल झिकाउने आदेश दिएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयकी अतिरिक्त सचिव डा.संगीता...
विहे भएको १४ वर्षसम्म सन्तान नहुनु भनेको सामान्य कुरा होइन । विवाह गरेको एक वर्षपछि सन्तान नहुँदा त अनेकौं वचन सहनु पर्ने समाजमा उनले मानसिक र भावनात्मक उत्तारचढाव धेरै...
हरेक वर्ष मार्च २० तारिखका दिन विश्वभर मस्तिष्क चोट दिवस मनाइन्छ, जसको उद्देश्य टाउको तथा मस्तिष्कमा हुने चोटपटकको रोकथाम, सचेतना तथा उपचारको महत्त्वबारे जनचेतना फैलाउनु हो। नेपालमा पनि प्रत्येक...
७ चैत, काठमाडौं । कैलालीस्थित गेटा अस्पतालको निर्देशकमा डा. प्रमोदकुमार यादव नियुक्त भएका छन् । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले मन्त्री स्तरीय निर्णय गरी डा. यादवलाई गेटा अस्पतालको निर्देशक नियुक्त...
पूर्णरूपमा स्वस्थ व्यक्तिका लागि मानसिक स्वास्थ्य एक अति अपरिहार्य घटक हो। मानसिक स्वास्थ्यका लागि यी ६ स्तम्भ एकदमै अपरिहार्य छन्, जसमा पर्याप्त निन्द्रा, घाम, पोषणयुक्त आहार, शारीरिक व्यायाम, तनाव...
उच्च रक्तचाप भनेको के हो ? उच्च रक्तचाप एक सामान्य तर गम्भीर स्वास्थ्य समस्या हो जुन विश्वभरि लाखौं मानिसलाई प्रभावित गर्दछ। यसका लक्षणहरू धेरैजसो समय स्पष्ट हुँदैनन्। उच्च रक्तचापले...
गर्भनिरोधक औषधि खाने महिलाहरूमा सधैँ एउटै कुराको तनाव हुन्छ, कतै यसले कुनै साइडइफेक्ट त गर्दैन विशेषत, यो औषधिले मानसिक असर त गर्दैन भन्ने चिन्ता उनीहरूमा रहन्छ । कतिपय त...
५ चैत, काठमाडौं । काठमाडौं विश्वविद्यालय स्कुल अफ मेडिकल साइन्स (धुलिखेल अस्पताल)को मानसिक रोग विभागका दुई चिकित्सकमाथि नेपाल मेडिकल काउन्सिलले स्पष्टीकरण सोधेको छ । उनीहरूलाई ‘किन कारबाही नगर्ने’ भन्दै...
अमेरिकापछि चीनमा पनि मान्छेमा सुँगुरको मिर्गाैला प्रत्यारोपण गरिएको छ । चिनियाँ समाचार संस्था सिन्ह्वामा प्रकाशित खबरअनुसार चीनको शान्सी प्रान्तमा रहेको एयर फोर्स मेडिकल युनिभर्सिटीस्थित सिजिङ अस्पतालमा सुँगुरको मिर्गाैला मान्छेमा...
स्वस्थवर्द्धक खानेकुरा पनि उचित मात्रा वा उचित समयमा खाइएन भने त्यसले फाइदा गर्नुको सट्टा हानि पुर्याउन सक्छ । त्यसैले कुन खानेकुरा कहिले र कसरी खाने भन्नेबारे जान्नु निकै जरुरी...
डा. अमृत भण्डारी आयुर्वेदिक चिकित्सक
कमजोरी भयो, चक्कर लाग्छ, रक्सी खायो, चक्कर लाग्छ, घाममा गयो, चक्कर लाग्छ। रगत कम भयो, धड्कन तीब्र भएर मन आत्तिन्छ, भुइँ घुमेझैँ अनुभूति भई चक्कर लाग्छ । कसैलाई तनावले...
डा. अनाम प्याकुरेल जनरल प्राक्टिसनर
जीवनमा कयौं घट्ना यस्ता हुन सक्छन्, जसको अनुमान पहिले लगाउन सकिँदैन। यस्तै, जोखिमपूर्ण घट्नामध्ये एक हो, आगलागी। अचानक आगलागीमा परिहाल्यो भने के गर्ने ? दिमाग नै हल्लाउने प्रश्न हो,...
प्रा. डा. शंकरमान राई वरिष्ठ प्लास्टिक सर्जन
मनको आगो र त्यसको व्यवस्थापनबारे अघिल्लो आलेख तयार गरिरहँदा एउटा कुरा मनमा खेलिरहेको थियो । त्यसपछि लेखी बस्नै सकिनँ । एउटा कुरा नि, पहिले त्यही मानिस असाध्यै मनपर्छ ।...
सीता भण्डारी मनोविद्
मधुमेह भएका व्यक्तिहरू यसबाट बच्न मात्र एउटै उपाय छ भन्ने ठान्छन् । त्यो हो, चिनी सेवन च्वाट्टै छाड्ने । उनीहरू मन हुँदाहुँदै पनि सकेसम्म गुलियो खानेकुराबाट टाढै बस्छन् ।...
१ चैत्र, काठमाडौं । परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पताल विकास समितिको अध्यक्षमा डा. सरोजा कार्की पाण्डे नियुक्त भएकी छन् । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले मन्त्रीस्तरीय निर्णय गर्दै...
बाबुआमालाई सबैभन्दा ठूलो समस्या बच्चालाई सुताउनु हो । थोरै हलचल वा हल्का असहज भएमा पनि उनीहरूको निद्रामा दखल पुग्न सक्छ । निद्रा नपुगेर उनीहरू रुने र झर्को मान्ने गर्छन्...
डा. अनु दनाई बालरोग विशेषज्ञ
धेरैजसो महिलाले सेनेटरी प्याडलाई पिरियड हाइजिन प्रोडक्टका रूपमा प्रयोग गर्छन् । तर, अहिले संसारभर स्यानिटरी प्याडबाट महिलाको स्वास्थ्यमा हुनसक्ने तथा वातावरणमा पार्नसक्ने असर न्यूनीकरणबारे अध्ययन–अनुसन्धान भइरहेका छन् । त्यसको...
हरेक वर्ष मार्च महिनाको दोस्रो बिहीबार ‘विश्व मिर्गौला दिवस मनाइन्छ। यस दिवसले मिर्गौलासम्बन्धी रोगको रोकथाम, पहिचान र उपचारको महत्त्वबारे जनचेतना बढाउने लक्ष्य राख्छ। यस वर्ष मार्च १३ मा मनाइने...
डा. अनिलपुकार साह कन्सल्टेन्ट युरोलोजिस्ट
मलाई लाग्छ, आमा बन्न लागेका महिलाहरू खुला हृदयको हुनुपर्छ । कसैप्रति नराम्रो सोच्नु हुँदैन । नचाहिँदो हर्कत त गर्नै हुँदैन ।
आज मार्च १३ अर्थात, विश्व मिर्गौला दिवस । विश्वभर मिर्गौला स्वास्थ्यमा सचेतना अभिवृद्धि गर्न यो दिवस मनाउने गरिन्छ । संसारभर करिब १० प्रतिशत मानिस मिर्गौला सम्बन्धी कुनै न कुनै...
वर्षा भट्टराई पोषणविद्
हिँड्नु स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक मानिन्छ । यसले शारीरिक स्वास्थ्यमा सुधार गर्नुका साथै मानसिक स्वास्थ्य पनि राम्रो बनाउँछ । तर, हिँड्दा केही गल्तीहरू गरियो भने त्यसले हाम्रो स्वास्थ्यलाई हानि पुर्याउन...
बिजुली झट्का लाग्नु एक गम्भीर अवस्था हो । जसका कारण मानिसको ज्यान समेत जान सक्छ । तर, बिजुलीको झट्का लागेपछि समयमा उचित उपचार भयो भने जोखिमबाट बच्न सकिन्छ ।...
प्रा.डा. विद्या सागर प्रसाद इन्टरनल मेडिसिन
२८ फागुन । काठामाडौं । चीनले नेपाललाई ५० वटा विद्युतीय एम्बुलेन्स अनुदानका रुपमा दिने भएको छ । एम्बुलेन्सका रुपमा प्रयोग गर्ने गरी चीन सरकारले दिने विद्युतीय गाडी ल्याउन मन्त्रिपरिषद्...
२८ फागुन, काठमाडौं । चिकित्सा शिक्षा आयोगले आगामी शैक्षिक वर्षको क्यालेन्डर सार्वजनिक गरेको छ । आयोगले स्नातक, स्नातकोत्तर, स्पेसियालिटी र डिएम, एमसिएच एवम् सवस्पेसियालिटी तहको प्रवेश परीक्षाका लागि वार्षिक...
पृथ्वीमा सायद कुनै पनि यस्तो ठाउँ बाँकी छैन होला, जहाँ प्लास्टिकको उपस्थिति नभएको होस्। वैज्ञानिकहरूले हिमालका अग्ला पहाडदेखि समुन्द्रको गहिराइसम्म प्लास्टिक पुगेको प्रमाण फेला पारेका छन्। प्लास्टिकको बढ़्दो प्रयोगले...
भावनाहरू हाम्रो जीवनका अभिन्न हिस्सा हुन्। दु:खी हुनु, उदास हुनु, पीडा महसुस गर्नु वा रुनु मस्तिष्कको स्वाभाविक प्रतिक्रिया हुन्। यी अवस्थालाई मानसिक समस्या भनेर ठान्नु गलत बुझाइ हो। मानसिक...
२७, फागनु, काठमाडौं । वीर अस्पतालले स्नायुसम्बन्धी उपचारका लागि अत्याधुनिक सेवा सञ्चालनमा ल्याएको छ ।अस्पतालको न्यूरोसर्जरी विभाग तथा अमेरिकास्थित क्यारिलियन रोवएनोके अस्पतालको सहकार्यमा डिप ब्रेन स्टीम्युलेसन र स्पाइनल स्टीम्युलेसन...
अहिले प्राय व्यक्तिको दिनको सुरुवात र अन्त्य स्मार्ट फोनबाटै हुन्छ भन्दा फरक पर्दैन । बिहान उठेपछि सबैभन्दा पहिला र राति सुत्नुभन्दा ठिक अगाडि हामी स्मार्ट फोनमै भुलिरहेका हुन्छौँ ।...
२७ फागुन, काठमाडौँ । महाराजगञ्जस्थित नेपाल प्रहरी अस्पतालमा पनि अब एमडी/एमएस अध्यापन हुने भएको छ । चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान(न्याम्स)ले प्रहरी अस्पतालमा एमडी/एमएस कार्यक्रम सञ्चालन गर्न लागेको हो ।...
२७ फागनु, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले मातहतका केही कर्मचारीको जिम्मेवारी हेरफेर गरेको छ। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदिप पौडेलले मन्त्रीस्तरीय निर्णय गर्दै उनीहरूको जिम्मेवारी हेरफेर गरेका हुन्।...
२६ फागुन, काठमाडौं । नेपालको चिकित्सा शिक्षा क्षेत्रमा पहिलो पटक स्वदेशमै डीएम (डाक्टरेट अफ मेडिसिन) हेमाटोलोजिस्ट उत्पादन भएको छ । डा. विक्रम कार्कीले चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान (न्याम्स) बाट...
२६ फागनु, काठमाडौं । औषधि व्यवस्था विभागले दुई औषधिलाई नेपालमा उत्पादन र विक्रि गर्न प्रतिबन्ध लगाएको छ । विभागमा दर्ता भएका एटोरवास्टेटिन ५ एमजी ट्याब्लेट र एम्पाग्लिफ्लोजिन ५ एमजी...
२६ फागुन, काठमाडौं । देशको सबैभन्दा पुरानो अस्पताल वीर अस्पतालमा दुई सिफ्टमा अप्रेसन सेवा सुरु भएको छ । वीरमा कुनै अप्रेसन गर्नुपर्यो भने दुई–तीन महिनासम्म पालो आउँदैन भन्ने गुनासो...
महिनावारीका बेला बग्ने रगतको पृथक गन्ध हुन्छ । तर कतिपय महिलामा महिनावारीको समयमा निस्कने रगतबाट यति धेरै गन्ध आउन थाल्छ कि, उनीहरूलाई लाज लाग्न थाल्छ । मानिसको वरिपरि उभिन...
डा. मीना प्रधान स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ
२६, फागनु, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले कन्सल्टेन्ट नेफ्रोलोजिस्ट डा.सन्तोष क्षेत्रीलाई सेवाबाट हटाउने तयारी गरेको छ । मन्त्रालयले आज सूचना जारी गरी क्षेत्रीलाई दोस्रोपटक स्पष्टीकरण सोधेको छ ।...
जीवनमा अनेकौं परिस्थिति आइपर्छन् । जसले मन र मस्तिष्कलाई द्विविधामा पार्छ। कहिलेकाहीँ यस्ता परिस्थितिहरू सिर्जना हुन्छन्, जहाँ सत्य र भ्रमबीचको सीमारेखा नै धमिलो हुन्छ। यस्तो अवस्थामा सही निर्णय लिन...
डा. इश्वरी खनाल मनोचिकित्सक
अनुहारको छाला चम्किलो र स्वस्थ होस् भन्ने चाहना सबैको हुन्छ । तर यसका लागि खानपान र छालाको हेरचाह दुवैमा ध्यान दिन जरुरी हुन्छ । स्वस्थ आहारले छालालाई स्वस्थ राख्न...
२५ फागुन, काठमाडौं । स्वास्थ्य बीमा बोर्डको कार्यकारी निर्देशक पदमा नियुक्तिका लागि गठित सिफारिस समितिले तीनजनाको नाम सिफारिस गरेको छ । कार्यकारी निर्देशक नियुक्तिका लागि निर्णय गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयले...
अहिले महिनावारीको रक्तश्राव रोक्ने प्याड बाहेकका अन्य साधन पनि छन् । जसले महिनावारी सहज बनाएको छ । जसमध्ये एक हो, महिनावारी कप । यो पुनःप्रयोग गर्न मिल्छ । प्याडले...
डा. कुमकुम झा स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ
प्रत्येक वर्ष मार्च ८ का दिन संसारभर अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस मनाइने गरिन्छ । विशेषत: महिलाको अधिकार, समानता, सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक तथा राजनीतिक उपलब्धिहरूलाई सम्मान गर्ने उद्देश्यले यो दिवस मनाइने...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
महिलाको जैविक संरचना पुरुषको तुलनामा फरक हुने भएकाले स्वस्थ रहनका लागि उनीहरूलाई फरक पोषकतत्त्वको आवश्यकता पर्छ। उमेरका विभिन्न चरणमा उनीहरूको शरीरमा हर्मोनल परिवर्तन हुन्छन्, जसले स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष असर गर्छ...
प्रवीण भट्टराई पोषणविद्
२३ फागुन, काठमाडौं । कोशिश नेपाल, दलित अपांगता संघ नेपाल र राष्ट्रिय आदिवासी अपांग महिला संघले काठमाडौंमा आयोजना गरेको राष्ट्रिय अपांगता सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै उनले यस्तो बताएका छन् ।...
२२ फागुन, काठमाडौं । नवनियुक्त स्वास्थ्य सचिव डा.विकास देवकोटाले पदाबहाली गरेका छन् । डा.देवकोटालाई बुधबार बेलुका बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले स्वास्थ्य सचिव नियुक्त गरेको थियो । बिहीबार मन्त्रालय पुगेर डा.देवकोटाले...
डिसेम्बर २०२३ मा ब्रिटेनमा १६ जनाले एक यस्तो हर्मोनरहित औषधि खान सुरु गरे, जसले उनीहरूलाई अलग बनायो । पुरुषका लागि बनाइएको गर्भनिरोधक औषधिको परीक्षण मानिसमा गरिएको त्यो पहिलो पटक...
२२ फागुन, काठमाडौं । पूर्वयुवराज पारस शाह अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएका छन् । उनी हृदयघात भएपछि आइतबार साँझ थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पताल भर्ना भएका थिए । उपचारपछि शाह आज बिहान डिस्चार्च...
पूर्वयुवराज पारस शाहलाई आइतबार हृदयाघात भएपछि उनी थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पताल भर्ना भए। चिकित्सकका अनुसार शाहलाई योसहित चौथो पटक हृदयाघात भएको हो। यसरी पटक-पटक हृदयाघात हुनु कति खतरनाक हुन सक्छ...
डा. अभिषेक ठाकुर मुटुरोग विशेषज्ञ
इन्सुलिन ‘रेजिस्टेन्स’ अर्थात् प्रतिरोधको चर्चा आजकल धेरै भइरहेको छ । यसबारे सञ्चार माध्यम तथा सामाजिक सञ्जालहरूमा धेरै चर्चा हुने गरेको छ। इन्सुलिन प्रतिरोधका बारेमा पुस्तक पनि प्रकाशित भइरहेका छन्,...
२१ फागुन, काठमाडौं । भास्कर-तेजश्री स्मृति प्रतिष्ठानले नसर्ने रोग र लैङ्गिक असमानता तथा यौन दुर्व्यवहार रोकथाम सम्बन्धी प्रशिक्षक तालिम सञ्चालन गरेको छ। शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रसँगको साझेदारीमा...
हाम्रो खानामा तेल नभई हुन्न । तरकारी पकाउने वा दाल झान्नेदेखि लिएर विभिन्न परिकार बनाउन तेलको प्रयोग हुन्छ । त्यसमाथि तारेको, भुटेको खानेकुरा भनेपछि हामीमध्ये धेरै जना हुरुक्कै हुन्छौँ...
आयुष अधिकारी पोषणविद्
नेपालमा युवा चिकित्सकहरूको विदेश पलायन तीव्र गतिमा बढिरहेको छ। चिकित्सा शिक्षा पूरा गरेपछि मात्र होइन, विशेषज्ञता हासिल गरेपछि पनि धेरै चिकित्सकहरू रोजगारी, उच्च शिक्षा, राम्रो जीवनस्तर, तथा सुरक्षित वातावरणको...
डा. अमन न्यौपाने
अस्पतालमा दैनिक ८ लाख लिटर पानी खपत हुन्छ । हिजोदेखि नै पानीको समस्या समधान गर्न लागिरहेको डा. आचार्यले जानकारी दिए।
२० फागुन, काठमाडौं । काठमाडौं राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रले संघीय अस्पतालहरूमा बिग्रिएर थन्किएका ५०० उपकरणको मर्मत गरेका छन् । १७ वटै संघीय अस्पतालका बिग्रिएको उपकरणको मर्मत गर्ने राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रलाई...
२० फागुन, काठमाडौं । त्रिभुवन विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पताल (टिचिङ अस्पताल)मा २४ घण्टादेखि पानी आपूर्ति बन्द हुँदा अवस्था नाजुक बनेको छ । पानी अभावमा बिरामी, बिरामीका कुरुवा, कर्मचारी, डाक्टर तथा...
अन्य महिनाको तुलनामा जाडो महिनामा (मंसिर, पुस, माघ र फागुन) मा मस्तिष्कघात हुने संख्या दुई गुणाले बढी हुन्छ ।
उमेर बढ्दै जाँदा श्रवणशक्तिमा कमी आउनु सामान्य कुरा हो । यद्यपि आश्चर्यजनक रूपमा विगत केही वर्षमा विश्वव्यापी रुपमा यो समस्या युवा तथा बालबालिकाहरूमा पनि द्रुत गतिमा बढ्दै गएको छ।...
डा. ओमप्रकाश यादव नाक, कान तथा घाँटीका सिनियर शल्यचिकित्सक
१९ फागुन, काठमाडौं । एकसाता अघि मात्रै सेवाबाट अवकास पाएका स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अतिरिक्त सचिव डा.दीपेन्द्ररमण सिंहले नयाँ जिम्मेवारी पाएका छन् । डा.सिंहलाई टेकुस्थित शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा...
चिकित्सकका अनुसार पारसलाई अहिले चौथो पटक हृदयघात भएको हो ।
मुस्कुराउँदा सबैभन्दा पहिला के देखिन्छ ? त्यो हो दाँत । मिठो मुस्कानसहित व्यक्तित्व र आत्मविश्वास झल्काउने दाँतले देखाउने सौन्दर्यको बखान गरेर सकिँदैन । दाँत केबल अनुहारको सौन्दर्य मात्र होइन,...
राति अबेर खाना खानु हुँदैन । यसले स्वास्थ्यमा असर पार्छ । राति खाने बानीले मोटोपन बढ्छ । खानेकुरा सकेसम्म साँझमै खाएको राम्रो । यस्ता भनाइ धेरैले सुनेको हुनुपर्छ ।...
कामना आचार्य पोषणविद्
१८ फागुन, काठमाडौं । मोरङको ग्रामथान गाउँपालिका-७ धोबियारेमा निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर सम्पन्न भएको छ । हिमानी कोष र पारस हस्पिटलको आयोजनामा शनिबार सो शिविर सम्पन्न भएको हो । समृद्धि...
१८ फागुन, काठमाडौं । कान्ति बाल अस्पताललाई १००० शय्यामा बिस्तार गर्ने कार्यमा सहयोग गर्न स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले जापानलाई आग्रह गरेका छन् । नेपालका लागि जापानी राजदूत...
रित्तै मान्छे पनि हिँड्न कठिन भीरको बाटो । ४–५ जना युवाले निकै कठिनसँग स्ट्रेचरमा बिरामी बोकिरहेका छन् । बिरामी बोक्ने मध्येका एकजनाले परिस्थितिको व्याख्या गरिहेका छन् । उनी भन्छन्,...
एक्सेस्टर विश्वविद्यालयका अनुसार मानिसको मुखमा यस्ता केही ब्याक्टेरिया छन् जो बढ्दो उमेरसँगै मस्तिष्कमा भईरहेको परिवर्तनको कारक बन्न सक्छन् ।
हिँड्नु स्वास्थ्यका लागि लाभदायक त छँदैछ । तर, सबै किसिमको हिँडाइ स्वास्थ्यका लागि प्रभावकारी नहुन सक्छ । हिँड्नुको पनि तरिका हुन्छ । गफ गर्दै वा सङ्गीत सुन्दै हिँड्दा हिँडाइमा...
नेताहरू अक्सर राजनीतिक विषय र प्रसंगको सेरोफेरोमा हुन्छन् । यसमा अपवाद हुने कुरा भएन पुष्पकमल दहाल प्रचण्ड पनि । यद्यपि केही समययता उनी बिहान–बिहान जोडतोडले हिँडिरहेका भिडियोहरू सार्वजनिक हुने...
१५ फागुन, काठमाडौं । पछिल्ला दिनमा सबै अस्पतालहरूले दिने सेवामा सुधार आएको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदिप पौडेलले बताए । स्वास्थ्य सेवा दिवसका अवसरमा बिहीबार मन्त्रालयमा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै...
मानिस सामाजिक प्राणी हो । यसको अर्थ ऊ एक्लै आफ्नो जीवन बिताउन सक्दैन। एक-अर्कासँग घुलमिल हुनु, उनीहरूसँग समय बिताउनु, पार्टी गर्नु र सँगै उत्सव मनाउनु मानवीय गुण हो अनि...
डा. बासुदेव कार्की सिनियर कन्सल्टेन्ट साइक्यार्टिस्ट
१५ फागुन । काठमाडौं । चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान वीर अस्पतालले दैनिक दुई सिफ्टमा अप्रेसन थाल्ने भएको छ । एक साताभित्रै दुई सिफ्टमा अप्रेसन सुरु गर्ने गरी व्यवस्थापन गरिएको...
स्वस्थ रहनका लागि राम्रो खानपान र व्यायाम जस्तै राम्रो निद्रा पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण हुन्छ। पूर्णनिद्रा सुत्न पाउँदा थकान महसुस हुँदैन र दिमाग दिनभर ताजा रहन्छ। राति राम्ररी निन्द्रा लागेन...
डोपामाइन हर्मोनले मानिसको मस्तिष्कलाई सकारात्मक कुरा सोच्न र खुसी हुन प्रेरित गर्छ । हाम्रो मस्तिष्कमा दैनिक सीमित मात्रामा डोपामाइन हार्मोन उत्पादन भइरहेको हुन्छ। केही राम्रो खबर सुनियो, आफूलाई मन...
हामी सबैको मृत्यु हुने भनेको मुटुको चाल बन्दै भएर नै हो । हृदय गति बन्द नहुँदासम्म मान्छेको मृत्यु भएको मानिदैन । मस्तिष्क मृत्यु भन्ने अर्को पाटो छ तर पूर्णरुपमा...
डा. अनिल भट्टराई सहप्राध्यापक तथा कार्डियोभास्कुलर सर्जन
मन चञ्चल हुन्छ । सायद दुनियाँकै सबैभन्दा छिटो गतिमा चल्ने भनेको मन नै हो । सम्झिनुस् त, तपाईं यतिबेला कहाँ हुनुहुन्छ, अनि तपाईँको मन कहाँ पुगिरहेको छ ? हो,...
ज्वरो आउने, खोकी लाग्ने र घाँटी दुख्ने भएपछि उनी शुक्रबार त्रिवि शिक्षण अस्पताल गएकी थिइन् । उनलाई चिकित्सकले भर्ना हुनुपर्ने भनेपछि क्याबिनमा राखेर उपचार थालिएको थियो ।
नयाँ युगको जीवनशैलीले हाम्रो जीवनलाई धेरै तरिकाबाट प्रभाव त पारिरहेकै छ, यति मात्रै नभएर यसले हाम्रो शरीरको संरचनामा पनि परिवर्तन ल्याइरहेको छ । नयाँ अनुसन्धानले देखाएको छ कि–धेरै व्यक्तिको...
स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम सुधारको लागि गठित कार्यदलको प्रतिवेदनको आधारमा कार्ययोजना निर्माण गरेर सुधार गर्दै जाने स्वास्थ्यमन्त्री पौडेलले बताएका छन् ।
डा.विधाननिधि पौडेल भन्छन्, ‘यदि रक्सीको कारण आधा भाग कजेलो बिग्रिसकेको छ। यस्तो स्थितिमा सो व्यक्तिले रक्सी छाड्यो भने त्यसको केही महिनामै उसको कलेजो पुनः स्वस्थ हुन्छ।’ डा. पौडेल पेट...
स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक डा. विकास देवकोटा, डा. टंक बाराकोटी, डा. दिपेन्द्ररमण सिंह र डा. संगीता कौशल मिश्रा अतिरक्त सचिव छन् । तर सिंहको पनि सोमबार नै सेवा अवकाश...
क्षयरोग एउटा ब्याक्टेरियल संक्रमण हो । जसले संक्रमण फैलिंदै गए पछि शरीरको कुनै पनि भागलाई बाँकी राख्दैन। अर्थात, कुनै पनि भागलाई नष्ट पार्ने क्षमता क्षयरोग गराउने ब्याक्टेरिया माईकोब्याक्टेरियममा हुन्छ...
प्रा. डा. राजीव झा स्नायु, नसा तथा मेरुदण्डरोग विशेषज्ञ
कपनकी सानु भट्टराईलाई पेट दुखेर खप्नै गाह्रो भएपछि छोरीको साथमा त्रिवि शिक्षण अस्पताल पुगिन्। अस्पतालमा ओपिडीको टिकट काटेर लाइनमा बसेकी उनको दुई घण्टासम्म पनि पालो आएन। आमाको छटपटी बढ्न...
खराब खानपान र अस्वस्थ जीवनशैलीका कारण पेट सम्बन्धी धेरै समस्याहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । जसमध्ये एक हो, बारम्बार पाद आउनु । बारम्बार पाद आउनु भनेको पाचन प्रणालीमा कुनै समस्याको...
डा. पुनेश्वर केशरी आयुर्वेदिक चिकित्सक
अहिलेको मौसमी फल हो स्ट्रबेरी, जो बजारमा छ्यास्छ्यास्ती पाइन्छ । मौसमी फल, त्यसमा पनि स्ट्रबेरी । ‘स्वाद र स्वास्थ्यका लागि’ भन्दै उपभोक्ताले निर्धक्क किन्ने नै भए । तर यी...
कुकुर एक्लो र फुर्सदको समयमा मनोरन्जन गराउने साथी मात्र होइनन्, तिनीहरूले शरीरका लागि आवश्यक सूक्ष्मजीव (माइक्रोब्स) पनि ल्याउँछन् । यी राम्रा ब्याक्टेरियाले शिशुको आन्द्रामा सूक्ष्मजीवहरूको संख्या वृद्धि गर्न मद्दत...
उच्च रक्तचाप र मधुमेह भएकाले रक्तदान गर्न मिल्छ ? यी दुई समस्याले रक्तदान गर्दा स्वास्थ्यमा असर त पार्दैन ? रक्तदान गर्न चाहने यी समस्या भएका अधिकांशले प्राय सोध्ने प्रश्न...
डा. विपिन नेपाल ट्रान्सफ्युजन मेडिसिन विशेषज्ञ
