ट्रम्पसँगको व्यापार युद्धविरामपछि क्यानडा र जापानका नेताहरू भेट्दै सी

१४ कात्तिक, काठमाडौं । चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङ शुक्रबार दक्षिण कोरियामा प्रशान्त क्षेत्रका नेताहरूको वार्षिक भेलामा एउटा आकर्षणको केन्द्र रहनेछन्। उनले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग एउटा कमजोर व्यापार युद्धविराम सुनिश्चित गरेपछि क्यानडा, जापान र थाइल्यान्डका समकक्षीहरूसँग वार्ता गर्दै छन् ।

समाचार संस्था रोयटर्सका अनुसार, ट्रम्प दक्षिण कोरियाबाट प्रस्थान गर्नुभन्दा ठीक अघि भएको सो सम्झौताले चीनको दुर्लभ खनिजको निर्यातमा थप प्रतिबन्धहरू निलम्बन गर्नेछ, जसले विश्वव्यापी आपूर्ति शृङ्खलालाई ठप्प पार्ने धम्की दिएको थियो।

ऐतिहासिक सहर ग्योङजुमा आयोजित यस वर्षको एशिया–प्रशान्त आर्थिक सहयोग वार्ताको मुख्य फोकस आपूर्ति शृङ्खलाहरूलाई सुदृढ पार्नु हो। २१ सदस्यीय यो आर्थिक क्लबले सहयोगलाई प्रोत्साहित गर्ने र व्यापार तथा लगानीमा रहेका अवरोधहरूलाई कम गर्ने लक्ष्य राखेको छ, यद्यपि बैठकहरूमा गरिएका निर्णयहरू बाध्यकारी हुँदैनन् । सँगसँगै, यहाँ सहमति जुटाउन झन्–झन् गाह्रो हुँदै गएको छ।

दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति ली जे म्युङले शुक्रबार उद्घाटन सत्रमा भेला भएका नेताहरूलाई भने, ‘स्वतन्त्र व्यापार व्यवस्थामा नाटकीय परिवर्तन आइरहेकाले, विश्वव्यापी आर्थिक अनिश्चितता गहिरिँदै छ र व्यापार तथा लगानीले गति गुमाउँदैछ।’

त्यहाँ अमेरिकाका अर्थमन्त्री स्कट बेसन्ट ट्रम्पको सट्टामा उपस्थित थिए ।

जापानका नयाँ कट्टरपन्थी नेतृसँग भेट्दै सी

विश्वको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्रको नेता अनुपस्थित हुँदा ध्यान चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङमा केन्द्रित भएको छ, जसले जापानकी भर्खरै निर्वाचित नेतृ सानाए टाकाइचीसँग पहिलो पटक वार्ता गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

ऐतिहासिक प्रतिद्वन्द्वीहरूबीचको सम्बन्ध हालैका वर्षहरूमा सुदृढ भए पनि, टाकाइची अप्रत्याशित रूपमा जापानको पहिलो महिला नेता बन्नुले उनको राष्ट्रवादी विचार र कट्टरपन्थी सुरक्षा नीतिहरूका कारण सम्बन्धमा तनाव ल्याउन सक्छ।

गत हप्ता पदभार ग्रहण गरेदेखि उनका पहिलो कार्यहरूमध्ये एक पूर्वी एशियामा बढ्दो दृढ चीनको क्षेत्रीय महत्वाकांक्षालाई रोक्नको लागि सैन्य निर्माणलाई तीव्रता दिनु थियो। जापान अमेरिका बाहिर सर्वाधिक अमेरिकी सेना तैनाथ भएको देश हो ।

चीनमा जापानी नागरिकहरूको हिरासत र बेइजिङको जापानी गाईको मासु, समुद्री खाना र कृषि उत्पादनहरूमा लगाइएको आयात प्रतिबन्धहरू पनि एजेन्डामा रहेका संवेदनशील मुद्दाहरूमध्ये पर्ने सम्भावना छ।

क्यानडा सम्बन्ध सुधार्दै चीन

क्यानडाका प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीले शुक्रबार बिहान ११:४५ बजे सीसँग भेटवार्ता गर्ने उनको कार्यालयले जनाएको छ। यो भेटवार्ता वर्षौंको खराब सम्बन्धपछि चीनसँग व्यापक संलग्नता पुन: सुरु गर्ने उद्देश्यले भएको हो।

आफ्नो सबैभन्दा ठूलो व्यापार साझेदार, संयुक्त राज्य अमेरिकासँगको कटु व्यापार युद्धमा फसेको क्यानडाले त्यस अत्यधिक निर्भरताबाट आफूलाई मुक्त गर्ने र नयाँ बजारहरू खोज्ने लक्ष्य राखेको छ। चीन क्यानडाको दोस्रो ठूलो व्यापार साझेदार हो।

कार्नीका पूर्ववर्ती जस्टिन ट्रुडोको नेतृत्वमा हुँदा क्यानडाका नागरिकहरूलाई चिनियाँ सरकारले हिरासतमा लिएर मृत्युदण्ड दिएको थियो र क्यानडाका सुरक्षा अधिकारीहरूले चीनले कम्तीमा दुई संघीय चुनावमा हस्तक्षेप गरेको निष्कर्ष निकालेका थिए। सीले सार्वजनिक रूपमा ट्रुडोलाई उनीहरूबीचको छलफल प्रेसमा चुहाएको आरोप लगाउँदै हप्काएका थिए ।

क्यानडाले चिनियाँ इलेक्ट्रिक गाडीहरूको आयातमा १०० प्रतिशत शुल्क लगाउने बताएको एक वर्षपछि चीनले अगस्टमा क्यानडेली क्यानोला आयातमा प्रारम्भिक एन्टी–डम्पिङ शुल्कहरू घोषणा गर्‍यो। यस महिनाको सुरुमा दुवै पक्षका वरिष्ठ अधिकारीहरूले ती मुद्दाहरूमा छलफल गरे, तर कुनै आसन्न सफलताको सङ्केत दिएनन्।

थाइल्यान्डका प्रधानमन्त्री अनुटिन चर्नभिराकुलले पनि दिउँसो सीसँग भेट्ने कार्यक्रम रहेको छ । उनले ट्रम्पको निगरानीमा छिमेकी कम्बोडियासँग आइतबार एउटा परिष्कृत युद्धविराम सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन् ।

अमेरिकी राष्ट्रपतिले बारम्बार आफूलाई विश्वव्यापी शान्ति दलालको रूपमा प्रस्तुत गर्दै आएका छन् । सीले ट्रम्पलाई बिहीबार चीनले पनि विभिन्न दबाबपूर्ण मामिलाहरूमा संवाद र मेलमिलापको वकालत गर्नमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको बताए ।