औषधि सेवनमा गरिने गल्तीहरु, जो खतरनाक हुनसक्छ

कुनैपनि रोग निदानका लागि हामी औषधि सेवन गर्छौ । रोगको प्रकृति अनुसार औषधि भिन्न-भिन्नै मात्र हुँदैन, त्यसको मात्रा र सेवन गर्ने विधिमा पनि एकरुपता हुँदैन ।

औषधिको प्रेस्किप्सन लिइरहेको समयमा चिकित्सकले औषधि खाने तरिका र समय पनि बताएका हुन्छन् । यद्यपि चिकित्सकको सल्लाहलाई हामी बेवास्ता गर्छौ । जसले गर्दा उक्त औषधिले जति प्रभाव पार्नुपर्ने हो, त्यति पार्दैन । अझ कतिले त ‘साइट इफेक्ट’ हुनसक्छ । त्यसैले औषधि सेवनको समयमा केही कुरामा ख्याल गर्नैपर्छ ।

चिकित्सकसँग पुरा सल्लाह लिनुहोस्

– चिकित्सकले प्रेस्किप्सन दिइसकेपछि एकपटक राम्ररी पढ्नुहोस् । ताकि त्यहाँ दिइएको औषधिबारे जान्न सकियोस् ।

– चिकित्सकसँग राम्ररी बुझ्नुहोस् कि औषधि कहिले खाने र कसरी खाने । खानापछि वा अघि खाने भन्ने सम्बन्धमा पनि स्पष्ट हुनुपर्छ ।

– उक्त औषधि सेवन गरेको समयमा के-कस्ता खानपानमा पहरेज गर्नुपर्छ भन्ने कुरापनि बुझौं ।

– कति औषधि रोग निको भइसकेपछि पनि पुरा डोज लिनुपर्ने हुन्छ । कति रोग निको नभएसम्मका लागि मात्र सेवन गर्नुपर्ने हुन्छ । यसबारे पनि स्पष्ट हुनुपर्छ ।

-कतिपय औषधि सेवनपछि त्यसले केही असरहरु गर्छ । त्यस सम्बन्धमा चिकित्सकसँग बुझ्नुपर्छ ।

औषधि खरिद गर्दा

– चिकित्सकको पेस्किप्सन अनुसारकै औषधि खरिद गर्नुपर्छ । औषधि पसलबाट दिइएको औषधि र चिकित्सकको प्रेस्किप्सनमा दिइएको औषधि मिल्छ कि मिल्दैन हेर्नुपर्छ ।

-औषधिको एक्सपायर डेट ख्याल गर्नुपर्छ ।

-सम्भव भएसम्म एकै स्टोरबाट औषधि खरिद गर्नु राम्रो हो । यसले गर्दा उक्त पसलेलाई तपाईंले सेवन गरिरहेको औषधिबारे थाहा हुन्छ ।

औषधि सेवन गरेको बेला

-औषधि सेवन गर्ने समयमा चिकित्सिकले दिएको निर्देशनलाई अवश्य पालना गरौं । खाना अघि वा पछि खाने हो भन्ने कुराको पनि ख्याल गर्नैपर्छ ।

-सकेसम्म एउटै समय तालिकामा औषधि सेवन गरौं ।

-औषधि कति मात्रामा सेवन गर्नुपर्ने हो, त्यस कुरालाई राम्ररी फलो गर्नुपर्छ ।

-चिकित्सकको परामर्श बिना औषधिको डोज बढाउने वा घटाउने गर्नुहुँदैन ।

-मदिरापान गरेको अवस्थामा औषधि सेवन गर्नुहुँदैन ।

-एउटा रोगको औषधि सेवन गरिरहेकाले अर्को औषधि सुरु गर्दा चिकित्सकको सल्लाह लिनैपर्छ ।

– कतिपय यस्तो औषधि हुन्छन् । जो एकसाथ सेवन गर्नुहुँदैन ।

-औषधि पानीसँग लिने हो भने पर्याप्त पानी पनि पिउनुपर्छ । औषधि निल्नका लागि मात्र होइन ।

लापरवाही नगरौं

-आफ्नो मर्जी अनुसार पुरानो प्रेस्किप्सन अनुसार औषधि सेवन नगरौं ।

-औषधि सेवन गर्दा पेट दुख्यो सुन्नियो भने चिकित्सकसँग तुरुन्तै सम्पर्क गर्नुपर्छ ।

-केही पटक प्रयोग गरिसकेको औषधि पुन प्रयोग नगरौं ।

-यात्राको क्रममा आफूलाई आवश्यक औषधिको जोहो गर्नुपर्छ ।

किन खाना अघि र खाना पछि खाइन्छ ?

कति औषधि खानापछि खानुपर्छ भने कुनै खाली पेटमा । किन त ?

खानाअघि वा खाली पेटमा

केही यस्तो औषधि हुन्छ । जो पानीसँग चाँडै घुल्छ र असर गर्छ । यदि त्यसलाई खानापछि वा खानासँग खाइयो भने खानासँग घुल्न समय लाग्छ । जसले औषधिको असर कम हुन्छ । त्यस्तै खानामा रहेको नुन, पोटासियम जस्ता तत्वसँग घुलिन्छ र प्रभावकारी हुँदैन ।

खानापछि किन खाने ?

कति औषधि यस्ता हुन्छन्, जो पेटमा गएर एसिडिटीको कारण बन्छ । त्यसले पेटको दुखाई, वान्ता हुनसक्छ । त्यसैले उक्त औषधिलाई खानापछि मात्र खानुपर्ने हुन्छ ।