२९ असार, काठमाडौं । आइतबार ७३ अंकले बढेको सेयर बजार सोमबार ४५.०६ अंकले ओरालो लागेर कारोबार बन्द भयो ।
कारोबार खुलेलगत्तै बढ्दो क्रममा देखिएको बजार सर्वोच्च अदालतले संसद पुनस्थापनासँगै सरकार परिवर्तन हुने फैसला सुनाएसँगै तीव्र गतिमा ऋणात्मक बन्न पुग्यो । सर्वोच्चको फैसला सार्वजनिक हुँदा बजार घटेर दुई हजार ८४४ अंकमा आइपुगेको थियो ।
पछिल्लो दुई घण्टाको कारोबार अवधि केही सम्हालिए पनि बजारमा सर्वोच्चको फैसला र राजनीतिक अन्योलको छाया कायमै रहँदा बजार ऋणात्मक भएर बन्द भयो । आइतबार ७३ अंकले बढेको बजारमा आठ अर्बको मात्रै कारोबार भएको थियो ।
तर, सोमबार लगानीकर्ता अन्तिम क्षणमा आएर आत्तिँदा दुई अर्ब बढीको सेयर खरिद बिक्री भएको जानकारहरू बताउँछन् । सेयर बजारको यो प्रतिक्रियालाई धेरैले फेरिएको राजनीतिक घटनाक्रमको उपजको रूपमा हेरेका छन् ।
सोमबारको सेयर बजारमा राजनीतिक परिवर्तनको सामान्य छाया परेको र त्यो दीर्घकालीन नहुने सेयर लगानीकर्ता दिलीप श्रेष्ठ बताउँछन् । बजारको आधारभूत सूचकहरू राजनीतिक परिवर्तनले तत्काल हलचल नहुने उनको बुझाइ छ ।
राजनीतिक विचारधाराको आधारमा एकथरी लगानीकर्ता सोमबार सर्वोच्चको फैसलापछि डराएर सेयर बिक्री गर्दा अर्काथरीले त्यो सेयर उठाउनुले बजारमा भय नरहेको संकेत गरेको उनीहरू बताउँछन् ।
वाषिर्क १२ अर्बको सेयर बजारबाट प्राप्त हुने राजश्वलाई प्रभावित हुने गरी कुनै पनि नयाँ सरकारले नीति अख्तियार नगर्ने उनको विश्वास छ । ‘सेयर बजारमा छोटो प्रभाव हल्ला र दीर्घकालीन असर कर्जा तथा निक्षेपको ब्याजदर भएकाले दीर्घकालीन असरमा कुनै पनि नयाँ सरकारले तत्काल नीति लिने अवस्था छैन, बजार प्रभावित हुन्न,’ श्रेष्ठले भने ।
राजनीतिक परिवर्तनले सेयर बजारको सूचकमा सामान्य प्रभाव पार्ने कुरा संसारभर नै रहेको सेयर लगानीकर्ता छोटेलाल रौनियार बताउँछन् । सोमबार नेपाली सेयर बजारको एक बजेअघि र पछिको अवस्थाले सोही कुराको प्रतिनिधित्व गर्ने रौनियारको भनाइ छ ।
पहिलेको तुलनामा सेयर बजार निकै परिपक्व भएकाले अब त्यस्तो असर लामो समय नरहने दाबी उनले गरे । ‘३५ लाख डिम्याट खाता र ४० खर्बको पुँजीकरण भएको बजारका आधारभूत सूचकहरू सबै सबल रहेकाले पनि बजार थप सशक्त बन्ने तर प्रभावित नहुने देख्छु,’ रौनियारले भने ।
बजार सुधारका धेरै कामहरू नियमित भइरहेको र अबको नेतृत्व झनै उदारवादी अर्थतन्त्रको हिमायती भएकाले बजार पछाडि नफर्कने उनले दाबी गरे ।
नेपाल स्टोक ब्रोकर एसोसिएसनका निवर्तमान अध्यक्ष भरत रानाभाट नयाँ राजनीतिक परिदृश्यमा बजार कस्तो हुने भन्ने कुरा अहिल्यै भन्न हतार हुने बताउँछन् । सामान्यतय उदारवादी पुँजीवादको वकालत गर्ने कांग्रेसले सरकारको नेतृत्व पाउने कुरामा बजारले सकारात्मक प्रतिक्रिया जनाउनु पर्नेमा सो नभएको रानाभाट बताउँछन् ।
‘प्रधानमन्त्री नियुक्त हुनुअघिको अवस्थासम्म लगानीकर्ताले डर पालेर ‘पर्ख र हेर’को नीति लिएको मेरो बुझाइ छ,’ रानाभाट भन्छन् । कांग्रेसको नेतृत्वमा सेयर बजार कहिल्यै प्रभावित नभएको भन्दै रानाभाटले सपथ अघिको समयमा द्वन्द्वको डर लगानीकर्तामा रहेको उनले बताए ।
नेपालको सेयर बजार निकै राम्रो लयमा रहेको र यो राजनीतिक कारणले मात्रै नभएको सेयर लगानीकर्ता एवं नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको पुँजीबजार फोरमका सभापति अम्बिका प्रसाद पौडेल बताउँछन् ।
बजार सूचकहरू राम्रो अवस्थामा रहेका कारण सरकार परिवर्तनका कारण बजारमा तात्विक परिवर्तन नहुने उनले बताए । सोमबारकै बजारमा पनि आत्तिनाले सेयर बेच्दा यही राजनीतिक कारणमा हौसिनेले सेयर खरिद गरेको उनले स्मरण गरे । छोटो समय बजार हल्ला चलाएर बजार प्रभावित भए पनि दीर्घकालीन रूपमा सरकार परिवर्तनले बजार थप फैलिने उनको दाबी छ ।