पसुडी : पाकिस्तानी गीत रिमिक्सलाई लिएर भारतमा आलोचना, निशानामा अरिजित

काठमाडौं । फेब्रुअरी २०२२ मा पाकिस्तान कोक स्टुडियोको युट्युब च्यानलमा एउटा गीत रिलिज भयो । गीतका शब्द थिए, ‘अग्ग लावां मजबूरी नू, आन जान दी पसूड़ी नू ।’

पाकिस्तानी गायक अली सेठी र शे गिलले यो गीत गाएका छन् । यो गीत यति धेरै रुचाइएको छ कि पछिल्लो एक वर्षमा युट्युबमा मात्रै करिब ६० करोड पटक हेरिएको र सुनिएको छ । पासुडी एक पञ्जाबी शब्द हो, जसको अर्थ समस्या, गडबडी वा समस्या भन्ने हुन्छ । गीतको शब्द पनि अली सेठीले नै लेखेका हुन् । यो गीत इन्स्टाग्राममा पनि भाइरल भएको थियो ।

गीतका गायक अली सेठीका धेरै फ्यान भारतमा पनि छन् । गीतले भारत र पाकिस्तानमा राम्रो प्रतिक्रिया पाएको थियो । सबै ठीक भइरहँदा अहिले यसै गीतलाई नयाँ अवतारमा बलिउडमा सार्वजनिक गरिएको छ ।

कार्तिक आर्यन र कियारा आडवाणीको फिल्म ‘सत्यप्रेम की कथा’ बिहीबारदेखि सिनेमा हलमा रिलिज भएको छ । यो फिल्मको एउटा गीतको पञ्चलाइन र गीतको उठान अली सेठीको गीतको लाइन जस्तै छ । यद्यपि गीतका बाँकी शब्दमा परिवर्तन गरिएको छ । यो गीतलाई भारतका चर्चित गायक अरिजित सिंहले गाएका हुन् ।

पछिल्लो दुई दिनमा यो गीतलाई युट्युबमा एक करोड २२ लाखभन्दा बढी पटक हेरिएको छ । धेरैले अली सेठीको गीतलाई यसरी रिमिक्स गरेको भन्दै आलोचना गरिरहेका छन् । यद्यपि गीतको नयाँ भर्सन राम्रो भएको पनि प्रतिक्रिया आएका छन् । टी-सिरिजले राइट्स किनेर मात्रै यो गीत रिमिक्स गरेको मिडिया रिपोर्टमा भनिएको छ ।

गीत रिलिजपछि शोएब अख्तरले ट्वीट गरे– ‘यो फैलिएको हल्ला के हो ?

एहतेशम सिद्दिकले ट्वीट गरे, ‘टी-सिरीजको लागि अर्को अपमानजनक दिन ।’ फरिद खानले लेखेका छन्, ‘टी-सिरिजले पसुदी गीतलाई बर्बाद गरेको छ । बलिउडको ‘पसुदी’ गीत टी-सिरिजको युट्युबमा रिलिज भएको छ । टी-सिरिजले विगतमा पनि धेरै गीत रिमिक्स गरिसकेको छ ।’

धेरैजसो अवसरमा यो रिमिक्स गीतलाई सुन्नेले मन पराएका छैनन् । यस्तो अवस्थामा पसुडी गीतलाई लिएर पनि यस्तै आपत्ति भइरहेका छन् । भारत र पाकिस्तान दुवै देशका मानिसहरु पसुदी गीत मन नपराउनेमा एकजुट देखिन्छन् । एक प्रयोगकर्ता लेख्छन्, ‘अरिजित सिंह उत्कृष्ट गायक हुन् तर राम्रो गीत खेर नफाल्नुहोस् ।’

कतिपयले बलिउडको पुरानो गीतलाई नयाँ बनाएर प्रस्तुत गर्ने बलिउडको बानी पनि भइसकेको छ, हजुरहरुले किन मौलिकलाई नै मौलिक हुन नदिने भनेर लेखेका छन् । यद्यपि, त्यहाँ केहीले यो नयाँ संस्करण मन पराएका छन् । एक फ्यानले लेखेका छन्, ‘पसुदी गीतको नयाँ संस्करण निकै मनपर्‍यो । अरिजित सिंहको यो गीत संगीतप्रेमीका लागि उपहार हो ।’

मेहरुनिशा नामकी युजरले लेखेकी छिन्, ‘मास्टरपिस एकपटक मात्र बन्छ, फेरि बनाउन सकिंदैन ।’ सामाजिक सञ्जालमा यस्ता भिडियो उपलब्ध छन्, जसमा अरिजित सिंह केही महिनाअघि एक कन्सर्टमा पासुडी गाइरहेको देखिएका थिए ।’

भारत र पाकिस्तानबीच एकअर्काको संगीत प्रयोग गर्ने वा चोर्ने विषय यो पहिलो पटक भने होइन । दुई देशबीच सांगीतिक रचना प्रयोग गर्ने इतिहास पनि छ । पाकिस्तानी गायिका हदिका कियानी र भारतीय गायिका कनिका कपुर पनि केही समयअघि ‘बुहे बरियाँ’ गीतमा आमनेसामने भएका थिए ।

सन् २०२१ मा मनोज मुन्तशिरको गीत ‘लिखा’ हो ’दिल गल्ती कर बैठा है, गल्ती कर बैठा है दिल…बोल हमारा क्या होगा’ जसलाई जुबिन नौटियालले गाएका हुन् । तर वास्तवमा यो कवालीलाई वर्षौंअघि नुसरत फतेह अली खान लगायत धेरै पाकिस्तानी गायकले गाएका थिए । यस कवालीको शब्द थियो, ‘गल्तीमा मन बसेको छ, गल्तीमा मन बसेको छ… प्रायश्चित के होला ?’

पाँच गीत, जसमा भारत–पाकिस्तान आमनेसामने भए

१. सन् १९९१ को फिल्म सडक । गीत– तुम्हें अपना बनाने की कसम खाई है…

यो गीतको लय मुस्तफा जैदीको गजल र गायक मुसरत नाजिरको ‘चले टु कट ही जायेगा सफर आहिस्ता…’बाट उठाएको देखिन्छ ।

२. सन् १९९४ को फिल्म इन्साफ अपने लहु से । गीत– हवा हवा ये हवा र २०१७ मुबारकन फिल्मको गीत– हवा हवा

यी दुवै गीतको लय र शब्द ८० को दशकमा पाकिस्तानी गायक हसन जहाँगीरले गाएको गीतसँग मिल्दोजुल्दो छ ।

३. सन् २०१० को फिल्म दबंगको गीत– मुन्नी बदनाम हुई प्यारी तेरे लिए…

यस्तै गीत सन् १९९३ मा उमर शरीफको फिल्म मिस्टर चार्लीमा पनि थियो । गीतका शब्द थिए– ‘लडका बदनाम हुआ.. हसिना तेरे लिए।’ सोही शैली र शब्दमा रहेको गीत पनि बप्पी लहिरीले गाएका छन् ।

४. फिल्म बेवफा सनम सन् १९९५ मा आएको थियो । गीत– अच्छा सिला दिया धुन मेरा प्यार का…

सन् १९७० मा पाकिस्तानी फिल्म ‘विचारा’मा नूरले गाएको गीत ‘कोई नवा लारा लाके मैनु बोल जा, झुठियाँ वे एक और झुठ बोल जा’ यो गीतको लय सुन्दा बुझिन्छ कि यसमा बेवफाईको वर्णन गरिएको छ । भारतका सहर चलिरहेको अटोमा सुनेको यो गीत सुरुमा कहाँबाट आयो ?

५. सन् १९९६ को फिल्म राजा हिन्दुस्तानीको गीत– कति प्यारा तुझे रब ने बनाया…।

सन् १९९७ मा निधन भएका नुसरत फतेह अली खानले पनि आफ्नो मृत्यु हुनुभन्दा धेरै वर्ष अगाडि एउटा कवाली गाएका थिए– किन्ना सोहना तेनु रब ने बनाया, दिल करे देखते रहुन ।

यस्तै एउटा भिडियो सामाजिक सञ्जालमा पनि देख्न सकिन्छ, जसमा एङ्करले नुसरतलाई सोधेकी छिन्, तपाईंलाई कसले राम्रोसँग नक्कल गर्‍यो ? यसको जवाफमा नुसरतले भनिन्– विजु शाह र अनु मलिकले पनि राम्रोसँग नक्कल गरेका छन् ।

बीबीसी हिन्दीबाट अनुदित