दाँतबारे २० रोचक कुरा, जुन सबैलाई थाहा नहुन सक्छ

मुस्कुराउँदा सबैभन्दा पहिला के देखिन्छ ? त्यो हो दाँत । मिठो मुस्कानसहित व्यक्तित्व र आत्मविश्वास झल्काउने दाँतले देखाउने सौन्दर्यको बखान गरेर सकिँदैन ।  दाँत केबल अनुहारको सौन्दर्य मात्र होइन, हाम्रो समग्र स्वास्थ्यको सूचक पनि हो।खानेकुरा चपाउने, टोक्ने, टुक्र्याउने काम दाँत कै हो ।  यो सबैलाई थाहा छ ।

धेरैलाई आभास नहुनसक्छ, जन्मेदेखि नै गिजामा लुकेर रहेका यी दाँत जीवनभर हाम्रो साथी हुन्छन्, तर एकपटक बिग्रिएपछि स्वाभाविक रूपमा फेरि उम्रिँदैनन्।

दाँत सम्बन्धी यस्तै, केही रोचक र महत्वपूर्ण जानकारी

१. सबैभन्दा कडा पदार्थ

मानव शरीरमा सबैभन्दा कडा पदार्थ दाँतको बाहिरी तह, इनामेल हो। रोचक कुरा के छ भने यो हड्डी भन्दा बलियो हुन्छ । यो कडा बाहिरी आवरणले दाँतलाई चपाउँदा हुने घर्षणबाट जोगाउँछ।

२. पानीमुनिको आइसबर्ग जस्तै

हिउँले ढाकिएका पहाडहरू जस्तै, दाँतको पनि सानो भाग मात्र देखिन्छ। दाँतको लगभग दुईतिहाइ भाग गिँजा मुनि लुकेको हुन्छ । लुकेको दाँतले यसलाई सही ठाँउमा राख्न मद्दत गर्छ ।

३. जीवनकालमा दुई सेट दाँत निश्चित हुन्छ 

धेरैजसो मानिसहरूको जीवनकालमा दुई सेट दाँत हुन्छन् । यसको मतलब ६ महिनाको उमेरसम्म देखा पर्ने २० वटा दुधे दाँत र ६ वर्षको उमेरपछि ३२ वटा स्थायी दाँत  आउँछ । जुन वयस्कतासम्म बढ्ने क्रम जारी रहन्छ।

४. औँठाछाप जस्तै दाँत सबैको उस्तै हुँदैन 

संसारमा औँठाछाप कसैको पनि मेल खाँदैन । दाँत पनि त्यस्तै हो । कुनै पनि दुई व्यक्तिको दाँत ठ्याक्कै उस्तै हुँदैन। सबैको दाँतको आकार-प्रकार फरक-फरक हुन्छन् ।

५. चपाउनु मात्र दाँतको काम होइन

दाँतले खानेकुरा चपाउने मात्र काम गर्दैन । तिनीहरूले ध्वनि निकाल्न र शब्दहरू स्पष्ट रूपमा उच्चारण गर्न पनि मद्दत गर्छन्।

६. ब्याक्टेरियाको घर हो दाँत 

मानव मुख ब्याक्टेरियाले भरिएको हुन्छ । जसका ३०० भन्दाबढी विभिन्न प्रजातिहरू हुन्छन् ।नियमित ब्रस र फ्लसिङले यी ब्याक्टेरियाको मात्रा नियन्त्रण गर्न र दाँत किरा लाग्नबाट रोक्न मद्दत गर्छ।

७. बढ्ने क्रम जारी रहन्छ 

शरीरका हड्डीहरू सुस्त गतिमा बढ्छन् । जुन एक निश्चित बिन्दुमा बढ्न रोकिन्छ । दाँतको जरा जीवनभर बिस्तारै बढ्ने क्रम जारी रहन्छ। जसले दाँतलाई बङ्गारामा एकनास टाँसिरहन मद्दत गर्छ।

८. प्राचीन दन्तचिकित्सा

हजारौं वर्ष पहिले पनि मानिसहरूले दाँत सफा गर्ने महत्व बुझेका थिए। पुर्खाहरुले दाँत सफा गर्न रुखका हाँगाहरू प्रयोग गर्थे।

९. मध्ययुगीन माउथवाश

मध्य युगमा मानिसहरूले माउथवाशको रूपमा सबै प्रकारका अनौठा मिश्रणहरू प्रयोग गर्थे । जसमा पिसाब र सुकाइएको स्ट्रबेरीको मिश्रण पनि समावेश थियो ।

१० पहिलो टूथब्रस

अहिले व्यापक रूपमा उत्पादन हुने टूथब्रस १७ औं शताब्दीमा इङ्गल्याण्डमा बनेको मानिन्छ। यसभन्दा पहिले मानिसहरूले दाँत सफा गर्न कपडा, चपाउने लठ्ठी र प्वाँख पनि प्रयोग गर्थे।

११. मुस्कानको शक्ति

मुस्कानले मुडलाई मात्र सुधार गर्दैन। यसले सम्बन्ध कसिलो र विश्वासयोग्य पनि बनाउँछ। त्यसो भए, ती मोतीजस्ता दाँतहरू देखाउनु नै फाइदाजनक हुन्छ ।

१२. दाँतसँग सम्बन्धित अन्धविश्वास

धेरै संस्कृतिमा दाँतलाई लिएर अन्धविश्वासहरू छन्। कतिपय ठाउँमा बालबालिकामा दाँत आउनुलाई संस्कारको रूपमा हेरिन्छ भने कतिपय ठाउँमा यसलाई अशुभ मानिन्छ।

१३.आहारा अनुसार जनावरको दाँत

जनावरको दाँत तिनीहरूको आहार अनुसार अनुकूलित हुन्छ। शाकाहारी जनावरको बोटबिरुवा चपाउनका लागि चेप्टा दाँत हुन्छन् भने मांसाहारी जनावरको मासु च्यात्न मद्दत गर्ने तिखा दाँत हुन्छन्।

१४. समुद्री जीवको दाँत

सार्क जस्ता समुद्री जीवहरूमा मानिसको जस्तो एकरूप दाँत हुँदैन। तिनीहरूसँग निरन्तर चलिरहेका दाँतका धेरै पङ्क्तिहरू हुन्छन्, पुराना दाँतहरू जीर्ण हुँदै जाँदा नयाँ दाँतहरूले तिनीहरूलाई प्रतिस्थापन गर्छन्।

१५. अन्तरिक्ष यात्री र दाँत

अन्तरिक्ष यात्राले मानव शरीरमा आश्चर्यजनक प्रभाव पार्न सक्छ । जसमा दाँतको समस्या पनि समावेश छ। सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षण वातावरणले हड्डीको घनत्वलाई असर गर्न सक्छ, जसले दाँतको स्वास्थ्यलाई पनि असर गर्न सक्छ।

१६.दन्तचिकित्साको भविष्य 

दन्त प्रविधि निरन्तर विकसित हुँदैछ। अनुसन्धानकर्ताले दाँतको फोहोरको उपचार गर्ने, गुमेको दाँतमा क्रतिम दाँत हाल्ने र दाँत कीरा लाग्नबाट पूर्णरूपमा रोक्ने नयाँ तरिकाहरू विकास गरिरहेका छन्।

१८. दाँतको जराले पनि मुट रोगको संकेत गर्छ  

गिजाको समस्या भएका व्यक्तिलाई मुटु रोगको सम्भावना बढी हुन्छ। मुखको स्वास्थ्य राम्रो राख्नाले समग्र स्वास्थ्य सुधार गर्न मद्दत गर्छ।

१९. चपाउने शक्ति औसत २०० पाउन्डसम्म हुनसक्छ 

एउटा मानिसको औसत चपाउने शक्ति २०० पाउण्ड (लगभग ९० केजी) सम्म हुन सक्छ ।

२०. मानिसको दाँतले हाँसोको किसिम बदल्न सक्छ  

दाँतको बनावटका कारण मानिसको हाँसो विभिन्न किसिमको देखिन्छ। जसले अनुहारको हाउभाउ फरक देखाउँछ ।