गर्भवस्थामा विभिन्न समस्याहरु उत्पन्न हुन्छन् । शरीर दुख्ने, अल्छि लाग्ने खान मन नलाग्ने, स्वाँ-स्वाँ हुने जस्ता सामान्य समस्याहरु हुन्छन्, जुन बच्चा जन्मेपछि आफैं कम भएर जान्छ । तर, यदि गर्भवस्थामा अन्य कुनै रोगका संकेतहरु देखियो भने यसले आमा र बच्चा दुवैलाई हानी पुर्याउन सक्छ । गर्भवस्थामा देखिने विभिन्न रोगहरु मध्ये थाइराइड पनि एक हो ।
हिजोआज थाइराइड सामान्य रोग भैसकेको छ । जसरी सुगर र ग्यास्टि्रक रोगलाई सामान्य मानिन्छ, अहिले थाइराइडलाई पनि सामान्य रोग नै मान्न थालिएको छ । यो रोग हिजोआज प्रायः व्यक्तिमा देखिने भएको कारणले पनि यसलाई सामान्य मानिएको हो ।
तर जब महिला गर्भवती अवस्थामा हुन्छिन्, उनलाई थाइराइड देखिनु एक असामान्य कुरा हुन्छ । गर्भवस्थामा धेरै कमजोर र थाकेको अनुभव गर्नु जस्ता लक्षण थाइराइडको संकेत हुन सक्छ । गर्भवती हुँदा थाइराइड देखियो भने यसमा भएका टीएसएच जस्ता कुराको स्तर बढ्ने अथवा घट्ने हुँदा बच्चाको दिमागको विकास सही तरिकाले भएको छ कि छैन भन्ने पत्ता लगाउन गाह्रो हुन्छ ।
प्रायः महिलाहरुमा हाइपोथायरोडिज्म हुन्छ, जसका कारण थाइराइड ग्ल्याण्डले अचित मात्रामा हर्मोन बनाउन सक्दैन । यो सामान्य समस्या अहिले हरेक व्यक्तिमा देखिन थालेको छ । जसमा गर्भवती महिला बढि प्रभावित भएको पाइन्छ । गर्भवस्थामा देखिएको थायराइडले आमा र बच्चा दुबैको लागि घातक हुन सक्छ । त्यसैले समयमा नै साधारण स्क्रिनिङ टेस्टबाट यसको उपचार सम्भव छ ।
थाइराइडको बारेमा जनचेतना जगाउनका लागिआज भोलि धेरै कार्यक्रम र क्याम्पेनहरुको योजनाहरु पनि तयार हुँदैछ । प्रायः महिलाहरुमा हाइपोथायराडिज्म हुन्छ, जसको कारण थाइराइड ग्ल्याण्डले उचित मात्रामा हर्मोन बनाउन सक्दैन । थाइराइडको उपचार सहजै हुन सक्ने भएकाले समयमा नै यसको उपचार गर्नु आवश्यक हुन्छ । थाइराइड भएका महिलामा अनियमित महिनावारी हुने र गर्भमा बच्चा बस्ने सम्भावना पनि अति कम हुन्छ । त्यसैले गर्भवती भएको थाहा हुना साथ टीएसएचको परिक्षण गराइहाल्नु पर्छ । शुरुमा यसका कुनै लक्षण नदेखिने भएकाले महिलाहरु यसलाई वेवास्ता गर्छन् ।
थाइराइडका लक्षणहरु
-अनुहार सुन्निनु
-छाला चाउरिनु
-चिसो सहन नसक्नु
-तिव्र गतिले वजन बढ्नु
-कब्जियत हुनु
-मांसपेशीहरु गाँठो पर्नु आदि ।
यस्ता लक्षणहरु देखा परेमा तुरुन्त चिकित्सक कहाँ गएर थाइराइड स्क्रिनिङ गराउनु पर्छ ।
समयमा नै थाइराइडको उपचार भएन भने बच्चामा निम्न प्रकारको समस्या देखिन थाल्छ ।
-बच्चाको मस्तिष्कको सही तरिकाले बिकास नहुनु
-प्रीमेच्योर डेलीभरी हुनु (समय नपुगी बच्चा जन्मनु)
-मृत शिशुको जन्म हुनु
-बच्चाको वजन कम हुनु
-मुटुको धड्कन कम हुनु
-बच्चाको आई क्यू लेभल कम हुनु आदि ।
यी समस्याहरुलाई पछि निको हुन अति कठिन हुन्छ ।
अहिले पनि कति महिलाहरुलाई थाइराइडको बारेमा थाहा छैन, थाइराइड भएपछि थाहा पाउँदा धेरै ढिला भैसकेको हुन्छ । जसका कारण यसको उपचार गर्न कठिन हुन्छ । थाइराइड भएका गर्भवती महिलालाई बच्चा जन्मि सकेपछि पनि यो समस्या रहिरहन पनि सक्छ । जसका कारण निम्न समस्याहरु शरीरमा देखा पर्न सक्छ ।
-रोग प्रतिरोधक क्षमता कम हुनु
-चिडचिडापन उत्पन्न हुनु
-वजन अत्याधिक बढ्नु
-बढि थकाइ लाग्नु
-कपाल अत्याधिक मात्रामा र्झनु आदि ।
यदि आफ्नो शरीरमा यस्ता प्रकारका समस्याको अनुभव गर्नु भयो भने तुरुन्त चिकित्सक कहाँ जानु आवश्यक छ ।
समाजमा कसैलाई पनि थाइराइड नहोस् भन्नाका लागि हामी सबैले यसको जानकारी सबैमा पुर्याउनु आवश्यक छ । यसको बारेमा थाहा नपाएका व्यक्तिलाई के हो थाइराइड, यसलाई लाग्न नदिन के गर्ने र लागि सके पछि के गर्ने भन्ने जस्ता कुरा राम्रो संग सम्झाउनु पर्छ । प्राय २५ देखि ४५ बर्षसम्मका महिलाहरुलाई थाइराइड स्क्रिनिङ गर्नु आवश्यक छ । यो उमेरमा महिलाहरु गर्भवती हुने र बच्चा जन्माउने र उनीहरु पालनपोषण गर्ने भएकोले यो उमेरका महिलाहरुलाई थायराइड स्क्रिनिङ अत्यन्त आवश्यक हुन्छ ।
