१९ कात्तिक, काठमाडौं । ४ साउन २०७५, जुम्ला । प्रा. डा. गोविन्द केसी अनशन बसेको २१ दिन भइसकेको थियो । स्वास्थ्य अवस्था चिन्ताजनक । सरकारले काठमाडौं ल्याउन खोजिरहे पनि उनी मानेका थिएनन् । उनी भनिरहेका थिए, ‘यही मर्छु, तर माग पूरा नगरिकन काठमाडौं जान्न ।’
उनलाई ल्याउन सरकारले पठाएको नेपाली सेनाको हेलिकप्टर बिहान साढे ९ बजे जुम्लामा ओर्लनासाथ तनाव हुन सुरु भयो । डा. केसी जुम्ला पुगेदेखि नै प्रहरीले गरेको धरपकडले गर्दा उनी मिडियामा छाइरहेका थिए ।
कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका विद्यार्थी तथा त्यहाँका स्थानीयले उनलाई साथ दिइरहेका थिए । हरेक दिन उनको पक्षमा र्याली निस्कन्थ्यो । अस्वस्थ केसीको जीवन रक्षाका लागि सरकारलाई कर्णालीबासीले दबाब दिइरहेका थिए ।
त्यो दिन समर्थकहरुलाई तितरबितर पारेर डा. केसीलाई काठमाडौं ल्याइयो । त्यसरी काठमाडौं ल्याइएको एक सातापछि अर्थात् अनशनको २७ दिनमा सरकारले उनीसँग सम्झौता गर्यो । त्यसको चारमहिनामा डा. केसी फेरि इलाम पुगेर अनशन बसे । दशौं दिनमा स्वास्थ्य निकै नाजुक भएपछि सरकारले उनलाई झापा हुँदै हेलिकप्टरमा काठमाडौं ल्याएर फेरि सम्झौता गर्यो ।
यो बिचमा डा. केसीले आफ्ना माग र सम्झौताहरुबारे सरकारको ध्यानाकर्षण गरिरहे । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पनि ‘माग पूरा हुन्छ, ढुक्क हुनुस्’ भन्दै आश्वास्त पारिरहे । तर, सरकारले घुमाईफिराई धोका दिएको अनुभव गरेका डा. केसी अनशनको विकल्प नदेखेर डडेल्धुरा पुगे ।
डा. केसी आफैं मुटुका रोगी छन् । चिकित्सकहरुले औषधि सेवनमा अनियमितता भए वा रोग प्रतिकुल हरकत बढे जुनसुकै बेला जे पनि हुनसक्ने चेतावनी पाएका उनी डडेल्धुरा पुगेर आमरण अनसनमा बसेका छन् ।
यस्तो अवस्थामा उनले किन रोजे डडेल्धुरा ?
सरकारले विगतमा डा. केसीसँग पाँच विकास क्षेत्रमा सरकारी मेडिकल कलेज खोल्ने सम्झौता गरेको थियो । संघीयताको कारण सात प्रदेश भएकाले सातैवटा मेडिकल कलेज हुनुपर्ने मागमा पनि सरकार सहमत भएको थियो ।
डा. केसीको मागअनुसार सरकारले २०७५ पुसमा इलाम, पाँचथर, उदयपुर र डडेल्धुरामा मेडिकल कलेजको सम्भाव्यता अध्ययन पनि गरेको थियो । तर, त्यसपछि काम अगाडि बढाएन । बर्दिबासमा भने मेडिकल कलेजको सम्भाव्यता अध्यन सकेर बाँकी काम अगाडि बढाएको छ । त्यस्तै, गण्डकी अञ्चल अस्पताललाई स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा रुपान्तरण गरिएको छ ।
७ र १ बाहेकका प्रदेशका जनतालाई मेडिकल कलेज र जिल्ला अस्पताल पुग्न तुलनात्मक रुपमा सहज बनेको छ । प्रदेश १ का पाँचथर, ताप्लेजुङ, इलाम र तेह्रथुमलाई धरानस्थित बीपी कोइराला विज्ञान प्रतिष्ठान र प्रदेश ७ का बाजुरा, बझाङ, अछाम, बैतडी, डोटी लगायतका जिल्लाहरुको लागि धनगढीको गेटा मेडिकल कलेज सहज विकल्प हुन् ।
पूर्वको इलाम र सुदुरपश्चिमको डडेल्धुरामा एउटा मेडिकल कलेज होस् भन्ने डा. केसीको माग छ । यो माग स्थापित गराउनकै लागि आफूले अनसन स्थलका रुपमा डडेल्धुरालाई रोजेको डा. केसी बताउँछन् । केही समयअघि डडेल्धुरा पुग्दा जिल्ला अस्पतालको हालत स्वास्थ्य चौकीको जस्तो पाएको र उपक्षेत्रीय अस्पतालमा समेत डाक्टर नभेटिएको उनी बताउँछन् ।
त्यता आर्थिक अवस्था राम्रो भएका मानिसहरु उपचार गर्न भारत जान्छन्, पैसा नहुनेहरु रोग पालेर बस्न बाध्य छन् । ‘यो यथार्थ धेरैले थाहा पाउन् भनेर पनि अनशन बस्न डडेल्धुरा आएको हुँ’, डा. केसीले मंगलबार अपरान्ह अनलाइनखबरसँग भने, ‘बरु यही मर्छु, माग पूरा नगराई काठमाडौं जान्न ।’
