Comments Add Comment
निषेधाज्ञाको प्रभाव :

खाद्यान्‍न र इन्धनको जोहो गर्दै सर्वसाधारण

१५ वैशाख, काठमाडौं । बालाजुको न्यू थापा किराना स्टोरमा सोमबार साँझ खाद्यान्न किन्ने ग्राहकको घुइँचो थियो । खाद्य सामग्री बिक्री स्टोरको लाइनमा लागेकी थिइन् सर्लाही स्थायी घर भएर सोही ठाउँमा डेरा गरी बस्ने शर्मिला पौडेल ।

झमक्क साँझ पर्दै गर्दा उनले किराना पसलबाट एक बोरा चामल, चार किलो दाल, दुई किलो गेडागुडी, एक किलो लुगा धुने डिटर्जेन्ट पाउडर र चिनी, जीरा, मसला समेत किनिन् ।

सरकारले उपत्यकामा बिहीबारदेखि लागू हुने गरी निषेधाज्ञा जारी गरेको छ । ‘तत्काल चुलोमा चाहिने कुरा अभाव नहोस् भनेर जोहो गरेकी हुँ’, शर्मिलाले अनलाइनखबरसँग भनिन् । पसल सञ्चालकले केही बेरमा चामल घरमा ल्याइदिने भने । उनी चामल बाहेकका सामान बोकेर डेरातिर लागिन् ।

काठमाडौंको नागार्जुन नगरपालिकामा रहेको ओम्नी मिनी मार्टबाट एक ग्राहकले सोमबार साँझ ६ किलो डिटर्जेन्ट पाउडर किनेर लगे । निषेधाज्ञामा घरमा बस्दा सरसफाइका लागि अभाव नहोस् भनेर ती ग्राहकले त्यति धेरै डिटर्जेन्ट पाउडर किनेको मिनी मार्टका सञ्चालक सुनिल प्रजापतिले बताए ।

निषेधाज्ञाको घोषणापछि साना किराना पसल खुल्लान् कि नखुल्लान् भन्ने अन्योलकै कारण मानिसले चाहिनेभन्दा धेरै सामान खरीद गरिरहेको सञ्चालक प्रजापतिको भनाइ छ ।

‘मानिसले घरायसी प्रयोगका लागि नभई नहुने खाद्यान्न तथा सरसफाइका लागि चाहिने वस्तुहरू धेरै मात्रामा किनिरहेका छन्’, सञ्चालक प्रजापतिले भने ।

निषेधाज्ञा घोषणाको सूचनापछि मंगलबार साँझ टेकुको कनक आयल स्टोरमा पेट्रोल भर्ने उपभोक्ताको लाइन थियो । सोही लाइनमा उभिएका खुसिबु नयाँबजारका जितेन्द्र राईले आफ्नो मोटरसाइकलमा १२ लिटर पेट्रोल भरे ।

‘निषेधाज्ञामा खरीद गर्न नपाइएला क्यारे, केही पर्‍यो भने हिंडडुलका लागि यति तेल त भर्नैपर्‍यो, अलिकति पहिल्यै थियो अब त ट्यांकी पनि भरियो’, राईले भने ।

स्थानीय प्रशासनले निषेधाज्ञाको घोषणा गरेपछि उपत्यकाका उपभोक्ताले इन्धन र खाद्यान्न जोहो गर्न थालेका छन् । बुधबार पनि राजधानीका अधिकांश पेट्रोल पम्पहरूमा इन्धन भर्नेहरूको लामो लाइन लागेको छ ।

लामो समय नबिग्रिने खाद्यान्न र इन्धनको जोहो गर्न इन्धन डिपो तथा किराना पसलमा भीड बढेको बिक्रेताहरूले बताएका छन् । सोमबार मात्रै सरकारले बिहीबार (भोलि)बाट लागू हुने गरी काठमाडौं उपत्यकामा दुई साता लामो निषेधाज्ञा जारी गरेको छ ।

खाद्यान्नको बिक्री उच्च

दाल, चामल, गेडागुडी जस्ता खाद्यान्नको जोहो गर्न किराना पसलहरूमा उपभोक्ताको भीड सामान्य भन्दा धेरै भएको नेपाल खुद्रा व्यापार संघले जनाएको छ । पहिलेको लकडाउन जस्तो बिक्री चाप नभए पनि सामान्य अवस्थामा हुने व्यापारभन्दा सोमबारयता चाप बढेको संघका महासचिव अमुलकाजी तुलाधरले बताए ।

‘अत्यधिक चाप त छैन तर सामान्य अवस्थामा भन्दा किनमेल गर्नेहरू भने बढेको खुद्रा पसलेहरूले संघमा जानकारी गराएका छन्’, महासचिव तुलाधरले भने । तत्काल नबिग्रिने दलहन, चामल, चिउरा, तेल जस्ता खाद्यान्न ग्राहकले केही दिनलाई जोहो गरेर राखेको उनले बताए ।

किराना होलसेल व्यवसायीहरूको संगठन नेपाल किराना व्यवसायी संघले पनि उपभोक्तामा खाद्यान्न जोहो गर्ने क्रम बढेको जनाएको छ । निषेधाज्ञा कतिसम्म लम्बिने हो भन्ने अनिश्चितताले उपभोक्तामा त्रास बढेको संघका अध्यक्ष देवेन्द्रभक्त श्रेष्ठले बताए ।

‘किराना पसलबाट खाद्य सामग्रीको माग बढेको छ । पसलहरूमा पनि उपभोक्ताहरूको भीड देखिएको छ’, अध्यक्ष श्रेष्ठले भने । मागअनुसार खुद्रा पसललाई खाद्यान्न उपलब्ध गराउन समस्या नभएको उनले बताए । निषेधाज्ञाको घोषणासँगै अनलाइनबाट खाद्यान्न अर्डर गर्नेहरूको माग ह्वात्तै बढेको अनलाइन डेलिभरी सेवा प्रदायक मेरो किरानाले जनाएको छ ।

सामान्य अवस्थाको तुलनामा उपभोक्ताको अर्डर ७० प्रतिशतले बढेको मेरो किरानाका सञ्चालक सागरदेव भट्टले बताए । ‘खानेकुरामा दाल, चामल, पीठोको माग अत्यधिक छ । लकडाउनमा घर बसेर पकाउन र खाजाको रूपमा खान मिल्ने खालका खानेकुराको माग बढेको छ’, भट्टले भने ।

पेट्रोलियम र ग्याँसको बिक्री पनि बढी

खाद्यान्नसँगै उपभोक्ताले निषेधाज्ञाअघि इन्धनको पनि जोहो गरेको पाइएको बिक्रेताहरूले जनाएका छन् । यो साताको शुरुआतदेखि नै खाना पकाउने ग्याँसको बिक्री बढेको नेपाल एलपी ग्याँस उद्योग संघले जनाएको छ ।

सामान्य अवस्थामा देशभर दैनिक एक लाख सिलिण्डर ग्याँस बिक्री हुने गरेको भए पनि यो साताको शुरुआतदेखि त्यसमा १५ प्रतिशतले वृद्धि भएको संघका अध्यक्ष गोकुल भण्डारीले बताए ।

नेपाल किराना व्यवसायी संघका अध्यक्ष देवेन्द्रभक्त श्रेष्ठ भन्छन्– जापानमा महामारीको बेला धेरै मानिसलाई पुगोस् भनेर एक किलो किन्नेले पनि आधा किलो किन्छन्, हाम्रोमा मात्रै थुपारौं भन्ने भावना छ, यस्तो नगरौं खाद्यान्न अभाव हुन्न ।

पछिल्लो समयको बिक्री हेर्दा अन्तर्राष्ट्रिय आपूर्ति शृंखला बिग्रिने डरमा देशभरका उपभोक्ता देखिएको भण्डारीले बताए । हरेक दिन झण्डै १५ हजार थप सिलिण्डरको बिक्री भइरहेको विवरण संघलाई प्राप्त भएको छ ।

‘खाली सिलिण्डर भर्न संघले जारी गरेको सूचनाको प्रभावका कारण पनि अहिले बजारमा देखिएको छ’, अध्यक्ष भण्डारीले भने । यता काठमाडौं उपत्यकामा डिजल तथा पेट्रोलको खपत पनि आकाशिएको नेपाल आयल निगमले जनाएको छ । निगमको वागमती प्रादेशिक कार्यालय थानकोटका अनुसार पछिल्लो दुई चार दिनदेखि डिजल र पेट्रोलको बिक्री हरेक दिन बढ्दो क्रममा छ ।

सोमबार उपत्यकामा ६ लाख लिटर पेट्रोल र २१० लाख लिटर डिजलको बिक्री भएकोमा मंगलबार बिक्री थप बढेको र बुधबार यो क्रम यथावत् रहेको थानकोट प्रादेशिक कार्यालयका वरिष्ठ सहायक कपिल भट्टले अनलाइनखबरलाई बताए ।

आपूर्ति व्यवस्था सहज

खाद्यान्न तथा इन्धनको जोहोमा उपभोक्ता लागे पनि बिक्रेता तथा व्यवसायीहरूले भने बजारमा कुनै पनि वस्तुको अभाव नभएको दाबी गरेका छन् ।

नेपाल एलपी ग्याँस उद्योग संघले बजारमा ग्याँसको आपूर्ति भारतबाट सहज भइरहेको र यहाँको माग धान्न अहिले कुनै अप्ठ्यारो नरहेको जनाएको छ । खाली सिलिण्डर भरेर राख्नु ठीक भए पनि अत्यधिक स्टोर गर्नेतर्फ नलाग्न संघले उपभोक्तालाई आग्रह गरेको छ । ‘आपूर्ति व्यवस्था सहज छ, उपभोक्ता डराउनुपर्ने कुनै कारण छैन । बरौनी रिफाइनरीबाट नियमित जस्तै ग्याँसहरू आयात भइरहेका छन्’, अध्यक्ष भण्डारीले भने ।

यता नेपाल आयल निगमले पनि डिजल तथा पेट्रोलको आयातमा कुनै अवरोध नरहेको जनाएको छ । आयात र वितरण नियमित भइरहेका कारण उपभोक्ता त्रसित हुनुपर्ने अवस्था नभएको निगमका कार्यकारी निर्देशक सुरेन्द्रकुमार पौडेलले बताए ।

खाद्यान्नको आपूर्ति पनि सहज भइरहेका कारण थप मौज्दात राख्ने काम नगर्न नेपाल किराना व्यवसायी संघले उपभोक्तालाई आग्रह गरेको छ । ‘जापानमा महामारीको बेला धेरै मानिसलाई पुगोस् भनेर एक किलो किन्नेले पनि आधा किलो किन्छन्, हाम्रोमा मात्रै थुपारौं भन्ने भावना छ, यस्तो नगरौं खाद्यान्न अभाव हुन्न’, अध्यक्ष श्रेष्ठले भने ।

कोरोना संक्रमणबाट भारत निकै प्रभावित भए पनि नेपालसँगको व्यापारमा हालसम्म कुनै अवरोध नरहेको उनले बताए । चामल, दाल, तेल लगायत खाद्यान्नको आयातमा हालसम्म अवरोध रहेको जानकारी आफूहरूसँग नरहेको अध्यक्ष श्रेष्ठले बताए ।

संयुक्त अनुगमन गरिने

महामारीको बहाना बनाएर वस्तुको मौज्दात गर्ने, बढी मूल्य लिने तथा अभाव सृजना गर्ने जो–कसैलाई पनि कडा कारबाहीको दायरामा ल्याइने वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागले जनाएको छ ।

उद्योग, गुणस्तर, पशु, खाद्य तथा स्वास्थ्य सेवा विभागलगायत सबै निकायलाई समेटेर संयुक्त अनुगमन हुने र कोही पनि उपभोक्ता मर्कामा परे तुरुन्त विभागमा सम्पर्क गर्न सक्ने विभागका महानिर्देशक प्रकाश पौडेलले बताए ।

‘निषेधाज्ञाको बहानामा उपभोक्ता ठगी क्षम्य हुने छैन, हामी हाम्रो ऐनले अपुग भए कालोबजारी मार्फत पनि कालोबजारी गर्ने व्यवसायीलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउँछौं’ महानिर्देशक पौडेलले भने, ‘विभाग मार्फत हुने व्यापार सहजीकरणलाई महामारी र निषेधाज्ञाले कुनै प्रभाव पार्ने छैन ।’

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?

ट्रेन्डिङ

Advertisment