मोरङ-२ मा ३१ वर्षपछि सुजातालाई टिकट, ऋषिकेशसँग टक्कर

२७ असोज, विराटनगर । १२ जेठ २०४८ सालमा नेपाली कांग्रेसका स्वर्गीय नेता गिरिजाप्रसाद कोइराला प्रधानमन्त्री बनेपछि जर्मनमा घरजाम गरी बसेकी छोरी सुजाता नेपाल आइन् । कोइरालाको चाहना सुजातालाई आफ्नो उत्तराधिकारी बनाउने थियो । जसका लागि आफ्नो क्षेत्र मोरङ क्षेत्र नम्बर १ (हाल २) बाट पार्टीको क्रियाशिल सदस्यता दिने बातावरण बनाए । तर, भाउजू नोना (शेखर कोइरालाकी आमा) र आफन्त आमोद प्रसाद उपाध्यायले रोके ।

‘नोना आमाले क्रियाशील सदस्यता रोक्नुको कारण शेखरको राजनीतिक भविष्य थियो,’ कोइराला परिवारसँग नजिक रहेका एक जना कांग्रेस नेताले भने, ‘सुजाताले मोरङबाट राजनीति गरे छोरा शेखरको राजनीतिमा असर पर्ने उहाँको बुझाइ थियो ।’ तर शेखरले राजनीति सुरु गर्दा विराटनगरसँग जोडिएको क्षेत्र नम्बर ६ रोजे । मोरङमा क्रियाशील सदस्यता नपाएपछि सुजाता सुनसरीतिर लागिन् । धरान र इटहरी केन्द्रित राजनीति गरेर उनले आफ्नो पहिचान स्थापित गरिन् ।

बुबाको क्षेत्र मोरङ-१ मा जाने चाहना पूरा नभए पनि सुनसरीमै बुबाले चुनाव लडेको क्षेत्र सुनसरी ५ (हाल४) बाट २०६४ सालमा संविधानसभा सदस्यको टिकट पाइन् । तर, पराजित भइन् । बुबाको क्षेत्रमा पराजित भएपछि उनले सुनसरीको राजनीति चटक्कै छाडिन् ।

‘राजनीतिक स्पेस’ खोजिरहेकी छोरीलाई गिरिजाले माधव नेपाल नेतृत्वको सरकारमा ११ जेठ २०६६ सालमा उपप्रधानमन्त्री तथा पराराष्ट्र मन्त्री बनाए । गिरिजाको निधनपछि उनी दोस्रो संविधानसभामा समानुपातिक सांसद बनिन् ।

त्यसपछि कोइराला निवासकै जग्गामा घर बनाए पनि मोरङमा उनको छुट्टै निर्वाचन क्षेत्र थिएन । २०७४ सालको निर्वाचनमा टिकट नपाएकी कोइराला यसपटक आफ्नै बुवाको क्षेत्र मोरङ-२ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यको उम्मेदवार बनेकी छन् । गिरिजाको उत्तराधिकारीको रुपमा आफ्नो उम्मेदवारी भएको उनको दाबी छ ।

मोरङ-२ मा यसपटक २०७४ मा निर्वाचित प्रतिनिधिसभा सदस्य डा. मिनेन्द्र रिजाल र सुजाताको दाबी थियो । अन्तिममा सुजाताले टिकट पाइन् । बुबाले मोरङबाट राजनीतिमा समावेश गर्न चाहेको ३१ वर्षपछि टिकट पाएकी सुजाता मोरङ क्षेत्र नम्बर २ मै बसेर चुनावी अभियान सञ्चालन गरिरहेकी छिन् ।

बुबाको क्षेत्रमा आए पनि कोइरालालाई चुनाव जित्न सहज भने देखिदैन। उम्मेदवार भएपछि मात्रै यस क्षेत्रमा जानथालेका कारण उनलाई विपक्षीहरुले ‘पाहुना उम्मेदवार’ भन्न थालेका छन् ।

मोरङ २ को (क) मा गठबन्धनको तर्फबाट माओवादी केन्द्र प्रदेश १ का सचिव गणेश उप्रेतिले टिकट पाएका छन् । २ को (ख) बाट नेपाली काग्रेंसका विनोद कार्कीले टिकट पाएका छन् । सुनबर्सी नगरपालिका स्थायी ठेगाना भएका कार्की काठमाडौँमा व्यावसाय गर्छन्। स्थानीय दाबेदारलाई पछि पार्दै कार्कीले टिकट पाएका थिए ।

कोइरालाका मुख्य प्रतिस्पर्धी नेकपा एमाले मोरङ अध्यक्ष ऋषिकेश पोखरेल हुन् । अखिलको राजनीतिबाट मूलधारको राजनीतिमा आएका पोखरेल २०७० सालको दोस्रो संविधानसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका थिए ।

विद्यार्थी राजनीतिका बेला २०५२ सालमा महेन्द्र मोरङ क्याम्पसको स्ववियू सभापति जितेका उनी २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचनमा कांग्रेस उम्मेदवार डा. रिजालसँग पराजित भएका थिए ।

रतुवामाई नगरपालिका-५ उल्लुघुटुका स्थायी बासिन्दा पोखरेल यो पटक चुनाव जित्ने दाबी गर्छन् । एमालेबाट क्षेत्र नम्बर २ को (क) मा दानबहादुर कार्की र (ख) मा लिलाबल्लभ अधिकारीले टिकट पाएका छन् । कार्की व्यावसायी हुन् । अधिकारी यसअघि सोही क्षेत्रबाट निर्वाचित सांसद हुन् ।

यो क्षेत्रमा आ-आफुले जित्ने दलहरुको दाबी छ । नेपाली कांग्रेस मोरङ सचिव मोदराज घिमिरे कांग्रेसले क्षेत्र नम्बर २ जित्ने दाबी गर्छन् । कांग्रेसले उम्मेदवारी दिएका चारसहित गठबन्धनले प्रतिनिधिसभाका ६ वटै क्षेत्र जित्ने उनको दाबी थियो । गिरिजाप्रसाद कोइरालाको क्षेत्रमा राजनीतिक पृष्ठभूमि भएकी उनकै छोरी आएका कारण चुनाव जित्ने कांग्रेस नेताहरुको तर्क छ ।

तर, एमाले अध्यक्ष समेत रहेका ऋषिकेश पोखरेल आफूहरुले चुनाव जित्ने दाबी गर्छन् । सोही क्षेत्रका बासिन्दा पोखरेल जनतासँगै रहेका कारण आफूले चुनाव जित्ने बताउँछन् । उनले स्थानीय पूर्वाधार विकासलाई चुनावी एजेण्डा बनाएका छन् । ‘लोकतन्त्रमा प्रतिस्पर्धा हुन्छ,’ उनले भने, ‘प्रतिस्पर्धामा धेरै जनताले रोजेको मान्छे चुनिन्छ ।’

यस्तो छ हिसाब किताब

मोरङ क्षेत्र नम्बर-२ बाट २०७४ सालको निर्वाचनमा डा. रिजाल ३५ हजार ८१९ मतसहित विजयी हुँदा एमाले उम्मेदवार संविधानसभा सदस्य पोखरेलले ३४ हजार १४ मत पाएका थिए ।

सोही निर्वाचन क्षेत्रको प्रदेश (क) बाट नेपाली कांग्रेसका शिवनारायण गनगाई १६ हजार ४१८ मतसहित बिजयी हुँदा वाम गठबन्धनबाट उम्मेदवार बनेका माओवादी केन्द्रका नेता गणेश उप्रेतीले १५ हजार १०७ मत पाएका थिए ।

प्रदेशको निर्वाचन क्षेत्र ‘ख’ मा वाम गठबन्धनबाट एमालेका लिलाबल्लभ अधिकारी १८ हजार ३८६ मतसहित बिजयी हुँदा नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवार घणिन्द्रबहादुर कुँवरले १७ हजार १२७ मत पाएका थिए ।

२०७४ सालको स्थानीय तह निर्वाचनमा क्षेत्र नम्बर २ मा पर्ने रतुवामाई नगरपालिकामा कांग्रेसबाट बहुमत वडाध्यक्षसहित प्रमुखमा रविन राईले जितेका थिए । सुनवर्षीमा कांग्रेसका कालीप्रसाद दास बिजयी भएका थिए । रंगेली नगरपालिका र कानेपोखरी गाउँपालिकाका अधिकांश वडा कांग्रेसले जितको थियो ।

गत बैशाखमा सम्पन्न स्थानीय निर्वाचनमा कांग्रेसले पकड गुमाएको छ । रतुवामाईको प्रमुखमा कांग्रेस बिजयी भएपनि उपप्रमुख र बहुमत वडा अध्यक्ष एमालेबाट विजयी भएका छन् ।

सुनवर्षी नगरपालिकाको बहुमत वडा सहित प्रमुख-उपप्रमुख एमालेले जितेको छ । रंगेली नगरपालिका र कानेपोखरी गाउँपालिकामा अधिकांश वडाहरु एमालेले जितेको छ ।

क्षेत्र नम्बर २ मा पर्ने वडाहरुमा स्थानीय तह निर्वाचनमा एमालेले ३१ हजार ३४० मत पाएको थियो । कांग्रेसले २८ हजार ६१४ मत पाएको थियो । अनि माओवादी केन्द्रले ७ हजार २७१ र जसपाले ४ हजार ३४६ मत पाएको थियो ।