निर्वाचनमा ‘भिजनरी’ पुस्तालाई नरोकौं

मुलुक निर्वाचन नामक ‘महासंग्राम’को पूर्वसन्ध्यामा छ । जनताले आफ्नो प्रतिनिधि छान्ने सुवर्ण अवसरका रूपमा निर्वाचनलाई लिने गरिन्छ । तर नेपाल, भारत जस्ता दक्षिण एशियाली मुलुकमा भने मतदाताले निष्पक्ष र भयरहित निर्वाचन हुँदा समेत वास्तविक ‘नेता’ छनोटमा ध्यान पुर्‍याउन सकेको देखिंदैन ।

आज सत्तापक्ष र प्रतिपक्ष दुवै आ–आफ्नो हैसियत अनुसार गठबन्धन गरेर निर्वाचनमा होमिएका छन् । यसले देखाउँछ– भिजन भएका पुस्तालाई मुलुक संचालनको ड्राइभिङ सिटमा पुग्नबाट रोक्नका निम्ति पुनः उनै ‘प्रम र पूर्वप्रम’ले संसद्मा सहज प्रवेश पाउने देखिन्छ ।

यसले मुलुक संचालनको निम्ति उपयुक्त भिजनरी पुस्तालाई रोक्ने मात्र नभई मुलुकको समृद्धिका निम्ति समेत उनीहरू बाधक बन्ने र विकासको वेग धकेलिने कुरामा दुईमत नरहला ।

आसन्न निर्वाचन आफैंमा एउटा आ–आफ्नो दलभित्र पनि यथास्थिति र परिवर्तनकारी शक्तिबीचको जनमत संग्रह हो । उक्त जनमत संग्रहमा सामेल जनताले आफ्ना प्रतिनिधि चयन गर्दा यथास्थितिवादीलाई चयन गर्ने तर, परिवर्तन भने सिंगापुरको झैं खोजिनु आफैंमा विरोधाभासपूर्ण त छँदैछ, परिवर्तन र समृद्धिका निम्ति सपना बोकेका युवापुस्ताका निम्ति अन्यायपूर्ण पनि हुनेछ नै ।

आज मुलुकमा वैदेशिक ऋणको भार करिब २० खर्बको हाराहारीमा छ, आन्तरिक ऋण त्यत्तिकै छ । डलर सञ्चिति घट्दो अवस्थामा छ । बेरुजुको अंक बर्सेनि बढिरहेकै छ । यो अवस्थामा राज्य सञ्चालनमा ‘भिजनरी’ पुस्तालाई पुर्‍याउनबाट रोकिनु भनेको विकास र समृद्धिको वेगलाई रोक्नु हो ।

प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवादेखि पूर्वप्रधानमन्त्री केपी ओली, पुष्पकमल दाहाल हुँदै माधवकुमार नेपालसम्मले नेपालको राजनीतिक परिवर्तनमा पुर्‍याएको योगदानका निम्ति मुक्तकण्ठले प्रशंसा गर्नुपर्छ नै । अब समृद्धिको यात्रामा पनि ‘नाति–नातिना’ खेलाएर तथा वृद्धभत्ता लिएर घरै बस्नुपर्ने तिनै प्रौढ नेतासँग आशा राखिनु भनेको एकातिर मतदाताको निर्णय अपरिपक्व त हुन्छ नै स्वयम् उहाँहरूका निम्ति पनि अन्याय हुनेछ ।

उहाँहरूको भिजन केवल रोल्पाको डाँडामा भ्यूटावरदेखि पाल्पामा करुवा हुँदै चितवनमा गैंडाको प्रतिमा बनाइनु रहेको प्रष्ट देखियो । नेपाली जनताले खोजेको समृद्धि भनेको आर्थिक क्रान्तिका निम्ति कृषिमा आधुनिकीकरण, ट्रेड युनियनको अल्झन बेगरको उद्योग, कल–कारखाना, समथर भूभागमा सिंचाइ तथा पहाडी क्षेत्रमा माटोको परीक्षणसहितको नगदेबाली थियो ।

सँगै मुलुकको अर्थतन्त्रमा टेवा पुर्‍याउनका निम्ति लगानीको वातावरणसहित सुरक्षाको ग्यारेन्टीको अपेक्षा समेत थियो । तर, नेतृत्वले मुलुक निर्माणको मार्गचित्र प्रस्तुत गर्न सक्ने डाक्टर त्रय मिनेन्द्र रिजाल, स्वर्णिम वाग्लेदेखि गोविन्द पोखरेल हुँदै विचारक घनश्याम भूसालसम्मलाई जनताका बीच जानबाट आ–आफ्नो पार्टीले वञ्चित समेत गरायो ।

अझ, उदेकलाग्दो कुरा त कमल थापाले ‘सूर्य’ चिह्न भने उता दीपक मनाङे निर्विरोध निर्वाचित समेत हुनुले गणतन्त्रको खिल्ली समेत उड्न पुगेको छ ।

विचारको स्वतन्त्रता बेगरको ‘सिस्टम’लाई लोकतन्त्र मान्न सकिन्न । विचार राखेकै आधारमा विरोधी जतिको खोजी–खोजी राजनीतिक हत्या गर्ने र स्वस्थानी व्रतकथाको प्रसाद जस्तो भए छोरा, नभए मीत छोरा, त्यो पनि नभए बगाइदिने प्रवृत्तिले नै गणतन्त्र माथि समेत संशय पैदा गर्दै लगेको छ ।

कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाले देश संचालनको ड्राइभिङ सिटमा म वा मेरो पुस्ता बस्छ र भिजनसहित देश संचालन गर्छ भन्ने उद्घोष गरे । तत्कालै युवाहरूका प्रतिनिधिमूलक पात्र तथा कांग्रेस पार्टीकै अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले समर्थन गरिहाले । गगनले भनेजस्तै अब यतिबेला युवाले नै हो ड्राइभिङ सिटमा बसेर देशलाई ‘ड्राइभ’ गर्ने । भिजिनरी युवाहरूलाई संसद्मा सहजरूपमा ‘मत’का माध्यमबाट जनताले पुर्‍याउन नसक्ने हो भने पुनः समृद्धिको सपना देख्नु आफैंमा विरोधाभासपूर्ण हुनेछ ।

समयले नेतृत्वको निर्मम परीक्षा लिने गर्दछ । भूकम्पपछिको गुजरात जुरुक्क उठाउने सपना यदि मोदीमा थिएन भने मोदी आज मोदी बन्ने थिएनन् । आर्थिक समृद्धिसहित नेपाल निर्माणको भिजन भएका युवा पुस्तालाई संसद्मा जानबाट रोकेर समृद्धिको सपना देख्नु वा पुरानै पुस्तालाई मुलुकको बागडोर सुम्पनु भनेको जनता स्वयं पनि परिवर्तनको मुद्दामा विचलित छन् भनेर बुझ्नुपर्ने हुन्छ ।

२०५०/५१ मा जन्मिएको एउटा बालक आज वयस्क भइसकेको छ । ऊ नजन्मँदै प्रधानमन्त्री रहेका पुस्ताको हातमा आज पनि मुलुक छ ! जनताको समृद्धिको चाहना त्यो पुस्ताले पूरा गर्न त सकेन नै हामीबाट जनचाहना अनुसार काम गर्न सकेनौं भन्ने स्वीकारोक्ति समेत सार्वजनिक गर्न राजनीतिमा जबर्जस्त टिकिराखेको प्रौढ पुस्ता तयार छैन । कुरा बारम्बार माक्र्स, माओ र बीपीको गरियो तर, सपना भने ‘बिबी’को मात्र पूरा गरियो ।

कार्यकर्ताको रगत र पसिनाद्वारा सिञ्चित दलमा यसरी मच्चाइएको एकाधिकारले आसन्न निर्वाचन पूर्व पनि असन्तुष्टि स्वरुप कार्यकर्ताले विद्रोह गर्न पुगे । यो विषयलाई नेतृत्वले ‘नजरअन्दाज’ गर्नु आफैंमा कति सान्दर्भिक रहला ?

मतदाताले यतिबेला एउटा संकल्प लिनै पर्ने बेला आएको छ । उक्त संकल्प भनेको यथास्थितिवादी शक्तिको विकल्पका रूपमा परिवर्तनकारी एजेण्डा बोकेका युवा पुस्तालाई राजनीतिमा जबर्जस्त स्थापित गर्नु नै हो । आज मतदाता यो वा त्यो बहानामा प्रभावित भएर गरिने गलत पात्र चयनले मुलुकलाई समृद्धिको यात्रामा लैजान सम्भव नै छैन ।

परम्परागत राजनीतिक नेतृत्व वैदेशिक कूटनीतिक सम्बन्ध, मुलुकको अर्थतन्त्र, विधिको शासन, अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग, निर्वाचन आयोग जस्ता निकायले गर्ने निष्पक्ष कार्यसम्पादन आदि विषयमा चुक्न पुग्यो । यी र यस्ता निकायसँगै राजस्व अनुसन्धान विभागदेखि सम्पत्ति शुद्धीकरण विभागसम्मलाई प्रयोग गरेर निजी स्वार्थसिद्ध गर्ने माध्यम बनाइयो ।

राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाको कामको प्रगति त ‘टिठ’ लाग्दो छ नै, सरकार फेरिएसँगै हरेक क्षेत्रमा नीति समेत परिवर्तन गरेर मुलुकको विकासको गति ‘हाँस न खरायो’को चालमा पुर्‍याइयो ।

तसर्थ, हाम्रै पालामा समृद्धिको सपना साकार पार्नका निम्ति पनि मतदाताले भिजनरी युवा पुस्ताका प्रतिनिधिमूलक पात्रलाई उल्लेख्य रूपमा संसद्मा पुर्‍याउन जरूरी छ भने युवा पुस्ताका बिम्व मानिएकाहरूले पनि ‘बा’ वा ‘दाइ’को मुख नहेरी हस्तक्षेपकारी भूमिकासहित ड्राइभिङ सिटमा बसेर नेपाली जनताको समृद्धिको सपना साकार पार्ने दृढसंकल्प लिन जरूरी छ ।

यदि भिजनरी युवा पुस्ता सरकार संचालनको जिम्मेवारीमा पुग्नबाट वञ्चित भए भने मुलुकमा पुनः ‘बालेन–साम्पाङ’को जन्म हुन पुग्दछ, त्यतिबेला न भिजनसहितको दलीय सरकार न त स्वतन्त्रकै सरकार निर्माणको अवस्था हुँदा मुलुकको समृद्धिको सपना दशकौं पर धकेलिनेमा दुईमत नरहला ।

समग्रमा प्रधानमन्त्री तथा पूर्व प्रधानमन्त्रीहरूले राजनीतिक परिवर्तनका लागि पुर्‍याउनुभएको योगदानको निम्ति उहाँहरूलाई सलाम ! उहाँहरूले पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराई र एमाले नेतृ अष्टलक्ष्मी शाक्यले देखाउनु भएझैं राजनीतिक परिपक्वपन देखाएर आफूलाई अभिभावकको भूमिकामा प्रस्तुत गर्नुभएको भए उहाँहरूको राजनीतिक ‘हाइट’ जीवनको उत्तरार्द्धका गिरिजाप्रसाद कोइरालाको झैं बढ्ने थियो । तथापि, त्यो आँट उहाँहरूबाट नेपाली जनताले देख्न पाएनन् ।

अब राष्ट्र संचालनका निम्ति ‘ड्राइभिङ सिट’मा बसेर समृद्ध नेपाल निर्माण गर्ने दायित्व युवा पुस्ताकै हो । आजका मितिमा नेपाली जनताको जनचाहना पनि यही हो ।