भीडभाडमा पनि कोही किन टोलाउँछन् ?

एक्लै बस्दा वा कुनै कामबाट विश्राम लिंदा एकछिन टोलाउनु स्वभाविकै हो । तर कतिपय व्यक्ति भीडभाडमा टोलाइरहेका हुन्छन् । अरु कुराकानी र ख्यालठट्टामा रमाइरहँदा उनीहरुलाई त्यसको कुनै मतलब नै हुँदैन । कुनै गहन सोचमा डुबे जसरी टोलाइरहेका हुन्छन् ।

यसरी टोलाउनु सामान्य नै हो कि अरु केही ?

कोही व्यक्ति आफैंसँग भित्रभित्रै कुरा गर्ने खालका हुन्छन्, यसलाई अन्तरव्यक्तिगत सञ्चार पनि भनिन्छ । यसमा आत्मवार्ता, सम्झना, कल्पना, पहिलेका कुनै दृश्य मनमा आउँछन् र तिनलाई सम्झेर मानिस टोलाउँछ ।

टोलाउने कारण

चिन्ता : कुनै व्यक्ति चिन्तित भएर पनि टोलाउने गर्छन् ।

दुःख : परिवारका सदस्य घुमाएमा वा कुनै दुःखले छापेको अवस्थामा मानिस धेरै टोलाउँछ ।

स्वभाव : परिवारको सदस्यमध्ये कोही पहिलेदेखि टोलाउने स्वभावका छन् भने सन्तानमा पनि त्यस्तो हुन सक्छ ।

एक्लोपन : प्रायः एक्लै बस्ने व्यक्ति धेरै टोलाउने गर्छन् । आफ्नै धुनमा मस्त हुने, मनभित्रै कुरा गरिरहने स्वभावका व्यक्तिले टोलाइरहन्छन् ।

कसैलाई आफू टोलाइरहेको पनि थाहा हुँदैन । यस्तोमा उनीहरुको अवचेतन मनले भूमिका खेलिरहेको हुन्छ ।

टोलाउनु कुनै रोग हो ?

टोलाउनु रोग होइन, यो सबै मानिसमा हुन्छ । एकछिन वा केही मिनेट टोलाउनु सामान्य भएपनि लामो समयसम्म टोलाउने समसया छ भने चाहिं कुनै मानसिक रोगको संकेत पनि हुन सक्छ ।

टोलाउनुका साथै खाना नरुच्ने, आत्तिने, दुब्लाउँदै जाने, पसिना आउने, बोल्न मन नलाग्ने, झर्को लाग्नेजस्ता लक्षण देखिएमा एन्जाइटी, डिप्रेसन वा अल्जाइमर भएको हुन सक्छ । यी रोगमा पनि टोलाउने लक्षण हुन्छ ।

समाधान के ?

मनमा कुनै कुरा छ भने आफूसँग मिल्ने साथी वा परिवारका सदस्यलाई सेयर गर्ने गर्दा मन हलुका हुन्छ । सकेसम्म एक्लै नबस्ने, व्यायाम गर्ने, साथीसँग घुलमिल हुन खोज्ने, आफूलाई मनपर्ने काम जस्तै गीत सुन्ने, गाउने, किताब पढ्ने, नाच्ने, घुम्ने गरे टोलाउने समस्याबाट मुक्ति पाउन सकिन्छ । सकेसम्म आफूलाई व्यस्त राख्न कोसिस गर्नुपर्छ । यी कुरा अपनाउँदा पनि परिवर्तन भएन भने मानसिकरोग विशेषज्ञसँग जँचाउनुपर्छ ।

(आचार्य बानेश्वरस्थित मनोदर्शन साइकोलोजिकल कन्सर्न प्रबन्ध निर्देशक समेत हुन् । उनीसँग रेणु त्वानाबासुले गरेको कुराकानीमा आधारित)