+

वर्षायाममा कान चिलाउने र पाक्ने समस्या किन बढ्छ ?

२०८१ साउन  २५ गते १६:४१ २०८१ साउन २५ गते १६:४१
वर्षायाममा कान चिलाउने र पाक्ने समस्या किन बढ्छ ?

वर्षायाममा ‘कान चिलायो’ भन्दै अस्पताल आउनेहरुको चाप बढ्छ । यस्तो समस्या त धेरैले झेलिरहेको हुनसक्छ । कान चिलाएपछि धेरैले गर्ने गल्ती भनेको जथाभावी कोट्याउने, तेल हाल्ने हो । कान कोट्याउँदा भित्र घाउ भएपछि त्यो अझ चिलाउन थाल्छ र दुख्न थाल्छ । सहनै कठिन भएपछि अस्पताल आउने गर्छन् ।

यसैगरी कान चिलाउँदा तेल हाल्नुपर्छ भन्ने पुरातन सोचाइ छ । यसले पनि समस्याको हल हुने होइन, थप जटिलता बढ्छ । त्यसैले वर्षायाममा किन कान बढी चिलाउँछ भन्ने कुरा बुझ्न जरुरी हुन्छ । साथै यस्तो बेला के गर्ने, के नगर्ने भन्ने कुरामा ध्यान दिन जरुरी छ ।

वर्षायाममा किन कान चिलाउँछ ? यसबारे बुझौं ।

हामी सबैलाई थाहा भएकै हो यतिबेला वायुमण्डलमा आर्द्रता बढी हुने भएकाले संक्रमणजन्य कीटाणुहरु सहजै सक्रिय हुन्छन् । यसको असर हाम्रो कानमा पनि पर्छ । कानभित्र ओसिलो भइरहँदा त्यहाँ ढुसी संक्रमण (फंगल इन्फेक्सन) हुन्छ । यसले कान चिलाउने गर्छ ।

यस्तो समस्या सामान्य वा कानको कुनैपनि रोग भएकालाई हुनसक्छ । जब कान चिलाउन थाल्छ हामी कोट्याउन हतारिन्छौं । तपाईंले अनुभव गर्नुभएकै होला, कान जति कोट्यायो उति चिलाउँछ । त्यही कारण हामी कान कोट्याइरहन्छौं । कानको भित्री छाला संवेदनशील हुन्छ, जहाँ कोट्याइरहँदा पिल्सिने, घाउ हुने जोखिम बढ्छ । भित्र घाउ भएपछि कान चिलाउने क्रम अरु बढ्ने मात्र होइन संक्रमण पनि बढ्न थाल्छ ।

यसैगरी कतिपयले कान चिलाउँदा तेल हाल्ने गर्छन् । यो अर्को गल्ती हो । कान चिलाएको बेला तेल हाल्यो भने ढुसी अझ बढ्छ । त्यसैले कान चिलाउँदा तेल हाल्ने वा कोट्याउने गल्ती नगरौं । यदि कान पाकेको छैन, जालीमा प्वाल परेको छैन भने कानलाई सुक्ख राखौं । कान सुक्खा राख्ने र चिलाएको अवस्थामा कोट्याउने वा तेल हाल्ने गरिएन भने यो समस्या आफैं ठीक हुँदै जान्छ । धेरै समय लाग्दैन ।

तर यस्तो समस्या कानको जालीमा प्वाल परेको अवस्थामा अरु बढ्न सक्छ । कानको जालीमा प्वाल छ भने त्यसभित्र पानी पस्दा सजिलै संक्रमण बढ्न सक्छ । यसले गर्दा कान पाक्छ । यो भनेको भित्री कानको समस्या हो ।

कान पाकेको छ वा जालीमा प्वाल परेको छ भने चाहिं चिकित्सकलाई देखाउनुपर्छ । जालीमा सामान्य प्वाल वा संक्रमण भएमा औषधिले निको हुन्छ । चिकित्सकको सिफारिस र परामर्शमा खाने औषधि र लगाउने औषधि प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसले कान सुक्खा बनाउँछ र संक्रमण निको हुन्छ ।

कानको संक्रमण हामीकहाँ एकदमै विकराल छ । नेपालको कुनैपनि यस्तो ठाउँ नहोला, जहाँका मान्छेहरुमा कानको समस्या छैन । कानको जालीमा प्वाल पर्ने, पाक्ने समस्या जताततै छ । त्यो समस्या बढ्दै गएपछि भित्री हड्डी खिइन र मक्किन थाल्छ । यो जटिल अवस्था हो ।

प्राय: मान्छे कान चिलाएमा, संक्रमण भएमा आफूखुसी औषधि लगाउँछन् । कानको ढुसी निकाल्ने औषधि लगाउँछन्, जुन सरासर गलत हो । कतिपयले एन्टिबायोटिक पनि आफूखुसी प्रयोग गर्छन् । यस्ता प्रवृत्तिले समस्या ठीक हुने भन्दा अरु बढ्दै जान्छ ।

त्यसैले कान पाक्ने वा जालीमा प्वाल परेको अवस्था छ भने चिकित्सकलाई भेट्नैपर्छ । चिकित्सकले कानको अवस्था हेरेर सामान्य औषधि दिने वा शल्यक्रिया गर्ने भन्ने कुरा टुंगो गर्छन् । शल्यक्रिया पनि सामान्य र अलि विशेष किसिमको हुन्छ । सामान्य शल्यक्रिया भनेको कानको जालीमा परेको प्वाल टाल्ने हो । यस्तो शल्यक्रिया केही समयमै पूरा हुन्छ । यो सहज र छरितो हुन्छ र छिट्टै निको पनि हुन्छ ।

यदि कानको भित्री हड्डी नै खिइन थालेको वा मक्किन थालेको छ भने त्यसको अवस्था हेरेर विशेष किसिमकै शल्यक्रिया गर्नुपर्छ । यस्तो शल्यक्रियाबाट संक्रमित हड्डी हटाउने गरिन्छ र कानको जालीमा परेको प्वाल टाल्ने काम गरिन्छ । त्यसपछि यो समस्या बिस्तारै ठीक हुन्छ ।

सारमा के भन्न सकिन्छ भने वर्षायाममा कान चिलाउने वा संक्रमण हुने जोखिम बढी हुन्छ । यस्तो अवस्थामा जथाभावी कान कोट्याउने, औषधि हाल्ने नगरौं । सकेसम्म सुक्खा राखौं । यदि जालीमा प्वाल छ, संक्रमण भइरहन्छ भने चिकित्सकको परामर्शमा उपचार खोजौं । कानको समस्या भएकाहरुले पानीमा धेरै भिज्ने, पौडी खेल्ने नगरौं । यदि भिज्नैपर्ने भए पनि सुरक्षित विधि अपनाऔं ।

कान पाक्ने डा.अरुण केसी नाक कान घाँटीरोग वर्षायाम
डा. अरुण केसी
लेखक
डा. अरुण केसी
नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञ

डा. केसी वीर अस्पतालको नाक कान घाँटीरोग विभागमा कार्यरत छन् । उनले सीएमएस र एमएस गरेका छन् । उनको मेडिकल काउन्सिल दर्ता नम्बर ६४१४ हो ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
Khusi chhu

खुसी

Dukhi chhu

दुःखी

Achammit chhu

अचम्मित

Utsahit Chhu

उत्साहित

Akroshit Chhu

आक्रोशित

प्रतिक्रिया

भर्खरै पुराना लोकप्रिय

फिचर

हड्डी खिइने समस्या ‘ओस्टियोआर्थराइटिस’बारे भ्रम र सत्य  

हड्डी खिइने समस्या ‘ओस्टियोआर्थराइटिस’बारे भ्रम र सत्य  

बाल क्यान्सरको लक्षणलाई बेवास्ता नगरौं (भिडियो)

बाल क्यान्सरको लक्षणलाई बेवास्ता नगरौं (भिडियो)

गुणस्तरीय खाद्यवस्तु उत्पादन गर्न उद्योगले ध्यान दिनुपर्ने १४ कुरा  

गुणस्तरीय खाद्यवस्तु उत्पादन गर्न उद्योगले ध्यान दिनुपर्ने १४ कुरा  

आत्महत्याको सोच आउनै नदिन के गर्ने ?

आत्महत्याको सोच आउनै नदिन के गर्ने ?

क्यान्सरका बिरामीलाई होम केयर सेवा कसरी दिने ?

क्यान्सरका बिरामीलाई होम केयर सेवा कसरी दिने ?

अचानक चक्कर आउनु कस्तो स्वास्थ्य समस्याको संकेत हो ?

अचानक चक्कर आउनु कस्तो स्वास्थ्य समस्याको संकेत हो ?