डिंगरनगर सहकारी हिनामिनाको प्रतिवेदन : नीतिगत अपचलन नै ८५ करोड

२५ साउन,बुटवल । रुपन्देही तिलोत्तमा–३ को डिंगरनगर दूरगामी बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थामा भएको बचत हिनामिना र अपचलन छानबिन गर्न गठित समितिले बुझाएको प्रतिवेदनको सारांश अनलाइनखबरले प्राप्त गरेको छ ।

प्रतिवेदन अनुसार सञ्चालक समितिबाट ८ करोड बढी अनियमितता भएको देखिएको छ । यस्तै, १२ करोड रुपैयाँ हिनामिना (खाए/मासेको) , २५ करोड रुपैयाँ अपचलन र ८५ करोड रुपैयाँ नीतिगत अपचलन भएको अडिट प्रतिवेदनले देखिएको छ ।

सहकारीमा बचतकर्ताको बचत अपचलन भएपछि यसको सत्यतथ्य पत्ता लगाउन ७ जना स्वतन्त्र लेखापरीक्षकहरू खटिएका थिए । उनीहरूले एक महिना लगाएर अन्तिम रिपोर्ट तयार गर्दै छानबिन विशेष समितिलाई बुझाएका थिए । तर, अडिट रिपोर्ट सञ्चारमाध्यमलाई दिन आलटाल गरिएको थियो ।

अनलाइनखबरले प्राप्त गरेको अडिट रिपोर्ट अनुसार, सहकारीले विभिन्न व्यक्तिका नाममा ३४ करोड ७ लाख ५५ हजार ८१४ रुपैयाँ गैरकानुनी  ऋण प्रवाह गरेको छ । ऋण प्रवाह गर्दा ९ करोड २८ लाख ३० हजार बराबरको मात्र धितो राखेको छ । यस हिसाबले सहकारीको कुल ऋणमध्ये २१ करोड ७४ लाख ६६ हजार ५४९ रुपैयाँ जोखिममा छ ।

त्यस्तै, व्यवस्थापक वसन्त पराजुलीले ४ करोड ७० लाख ७६ हजार १२१ रुपैयाँ अनियमितता गरेको अडिट रिपोर्टले औंल्याएको छ । पराजुलीसँग उक्त रकमको ब्याजसहित ४ करोड ८० लाख ९७ हजार असुल्नुपर्ने देखिएको पनि अडिट रिपोर्टमा उल्लेख छ ।

सञ्चालक समितिले ८ करोड २७ लाख ३१ हजार ४७६ रुपैयाँ अनियमितता गरेको हुँदा उक्त रकम समितिले जिम्मा लिनुपर्ने सुझाव पनि अडिट रिपोर्टमा दिइएको छ ।

छानबिन समितिले सहकारीका सञ्चालक समितिका कोषाध्यक्ष र सल्लाहकार समेतलाई अडिट रिपोर्ट बुझाएको १० दिन नाघिसकेको छ । समितिले उक्त अडिट रिपोर्ट सोही दिन प्रदेश सहकारी दर्ता अधिकारीको कार्यालयमा बुझाएको थियो ।

अध्यक्ष, सचिव र व्यवस्थापकविरुद्ध किटानी जाहेरी

सहकारीका बचतकर्ताहरूद्वारा गठित छानबिन व्यवस्थापन र समन्वय समितिको तर्फबाट इलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलमा सहकारीका अध्यक्ष घनश्याम तिवारी, सचिव रामबहादुर थापा र व्यवस्थापक वसन्त पराजुलीविरुद्ध किटानी जाहेरी परेको छ ।

उनीहरूविरुद्ध सहकारी ठगीमा किटानी जाहेरी परेको इलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलका प्रमुख प्रहरी नायब उपरीक्षक इन्द्रबहादुर रानाले बताए ।

किटानी जाहेरी परेपछि अनुसनधान अगाडि बढेको हुँदा अनुसन्धान टुंगिएपछि अभियोजन गर्ने डिएसपी रानाले बताए । यसअघि पनि बचतकर्ताले उनीहरूविरुद्ध छानबिनको माग गर्दै उजुरी दिएका थिए ।

अहिलेको सहकारी ठगीमा किटानी जाहेरी नै आएकाले अब यसै अनुसार अनुसन्धान र कारबाही अगाडि बढाइने उनले बताए ।

व्यवस्थापक वसन्त पराजुली एक साता प्रहरीको हिरासत बसेर छुटिसकेका छन् भने अध्यक्ष र सचिवविरुद्ध पनि रुपन्देही जिल्ला अदालतले दुई साता अघि नै पक्राउ पुर्जी जारी गरेको थियो । तर उनीहरू अहिलेसम्म पक्राउ नपर्दा बचतकर्ताले राजनीतिक संरक्षणको आशंका गरेका छन् । अध्यक्ष तिवारी र सचिव थापा दुवैजना कांग्रेसका स्थानीय नेता हुन् ।

गृहमन्त्री पनि कांग्रेसकै भएकाले राजनीतिक आडमा उनीहरूलाई जोगाउने षड्यन्त्र गरिएको बचतकर्ताहरूको आरोप छ ।

सहकारीका करिब २ हजार बचतकर्ताको रकम बैंकमा जम्मा नगरी अध्यक्ष, सचिव र व्यवस्थापकको मिलेमतोमा निजी खातामा जम्मा गरेको, सहकारीको सफ्टवेयर ‘अफ आवर’ अर्थात् कार्यालय बिदा भएपछिको समयमा चलाएको, ऋण नलिएका व्यक्तिको नाममा ऋण देखाइएको र विनाधितो ऋण प्रवाह गरिएको भेटिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

ऋणका फाइलमा प्रक्रिया पूरा नगरिएको, १० लाखभन्दा माथिको फाइलमा इन्जिनियरिङ मूल्यांकन नगरेको, ऋण नलिएका व्यक्तिहरूको नाममा ऋण देखाई महिनाको अन्त्यमा देखिएको ऋण अर्को महिनाको पहिलो साता ‘शून्य’ बनाइएको, नक्कली सदस्यहरू बनाएर ऋण लगानी गरेको, ऋण लगानी गरेको ६ महिनापछि सदस्य बनाएको जस्ता बदमासी भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

अध्यक्ष तिवारी १७ वर्षदेखि अध्यक्ष पदमा रहेका र सञ्चालक समितिमा एउटै दलका मान्छेको बर्चस्व रहेकाले मिलेमतोमा बचत अपचलन भएको आरोप छ ।

प्रदेश सहकारी ऐन, २०७६ को दफा ३७ को उपदफा (१) मा, एउटै व्यक्ति लगातार एउटै पदमा दुई पटकभन्दा बढी सञ्चालक हुन नपाउने व्यवस्था छ ।

सहकारीका अध्यक्ष घनश्याम तिवारी र सचिव रामबहादुर थापा क्षेत्री लामो समयदेखि फरार रहेकाले बचतकर्ताहरू अन्यौलमा परेका छन् । उनीहरूले बचत फिर्ता गर्न माग गर्दै दिनहुँ बैठक र छलफल गरिरहेका छन् ।

यस प्रकरणबारे जानकारीका लागि सम्पर्क गर्न खोज्दा प्रदेश राजधानीमा रहेको सहकारी दर्ता अधिकारीको कार्यालयका प्रमुख सुरेशचन्द्र आचार्य र वरिष्ठ अधिकृत बाबुराम पन्थी दुवैले फोन उठाएनन् ।