तम्घास बजारमा झिलिमिली झिनिया

२ कात्तिक, गुल्मी । तिहार नजिकिँदै जाँदा गुल्मीमा झिनिया रोटीको व्यापार बढेको छ । विशेषगरी तम्घास बजारका नेवार समुदायले झिनिया रोटी उत्पादन र बिक्रीबाट राम्रो आम्दानी गर्दै आएका छन् ।

तिहारमा दाजुभाइलाई टीका लगाएर मिठा परिकार खुवाउने परम्परामा झिनिया रोटी प्रमुख परिकार मानिन्छ । यही कारण तिहारअघि तम्घास बजारमा झिनिया रोटीको बिक्री उच्च हुने गर्छ ।

तिहारजस्ता चाडपर्वमा बजारभर रंगीन झिनिया रोटी सजाइएका देखिन्छन् । सानो लगानीमा घरमै फुर्सदको समयमा उत्पादन गर्न सकिने भएकाले पछिल्ला वर्षमा यसको व्यापारप्रति आकर्षण बढ्दो छ ।

‘अघिल्ला वर्षभन्दा यस वर्ष झिनियाको माग धेरै बढेको छ,’ तम्घास–८ निवासी यमकुमारी श्रेष्ठ भन्छिन् । उनले वर्षौंदेखि झिनिया रोटी बनाएर बिक्री गर्दै आएकी छन्।

झिनिया रोटी पूजा–आजादेखि पाहुनाको सत्कारसम्म, विभिन्न अवसरमा खाजाका रूपमा प्रयोग हुने भएकाले यसको माग स्थिर रहन्छ । तम्घासको पुतली बजारमा झिनिया व्यापार गर्दै आएका बिक्रम श्रेष्ठ भन्छन्, ‘चाडबाडमा मात्रै होइन, झिनिया रोटी वर्षभर बेच्न सकिन्छ । यही व्यवसायले हाम्रो परिवारको खर्च धानेको छ ।’

श्रेष्ठका अनुसार अहिले तिहारका लागि झिनियाको माग अत्यधिक छ, जसका कारण परिवारका सबै सदस्य उत्पादनमा व्यस्त छन् । बजारमा पनि नयाँ व्यवसायी थपिँदै छन् ।

तम्घास बजारमा झिनिया रोटी होलसेलमा दर्जनको रु. १०० र खुद्रा बिक्रीमा आकारअनुसार रु. १५० सम्ममा बिक्री हुन्छ । स्थानीय उत्पादन गुल्मी, अर्घाखाँची, पाल्पा, बुटवल र बाग्लुङलगायतका बजारमा पनि पठाइन्छ ।

तम्घाससँगै वामिटक्सार, शान्तिपुर, रिडी र बलेटक्सार बजारमा पनि झिनिया रोटी उत्पादन र बिक्री हुने गरेको छ ।

गुल्मीका नेवार समुदायले परम्परागत सीपका रूपमा झिनिया बनाउँदै आएका छन् ।

व्यवसायीहरूको भनाइमा झिनिया रोटीलाई व्यवस्थित उद्योगका रूपमा विकास गर्न सके जिल्लामा राम्रो रोजगारी र आम्दानीको स्रोत बन्न सक्छ ।