केही विकसित देशमा भएको बैंकिङ सुविधा नेपालमा सुरु गर्‍यौं

कामना सेवा विकास बैंकले हालै नयाँ ‘प्रडक्ट’ सार्वजनिक गरेको छ– विशिष्ट खाता अन्तर्गतको ‘डोअर स्टेप बैंकिङ सर्भिस’ । जस अन्तर्गत अब बैंकिङ सेवा लिन बैंकसम्म धाउनु पर्दैन । केही विकसित देशमा सुरुवात भएको यस्तो विशिष्टीकृत सुविधा सहित सेवा कामनाले सञ्चालनमा ल्याएको हो । यो नयाँ प्रडक्टबारे कामना विकास बैंकका प्रमुख व्यवसाय अधिकृत दीपेन्द्र सुवेदीसँग गरिएको कुराकानी :

कामना सेवा विकास बैंकले हालै सार्वजनिक गरेको डोअर स्टेप बैंकिङ सर्भिस कस्तो प्रडक्ट हो ?

कामना सेवा विकास बैंकको नयाँ डिपोजिट प्रडक्ट ‘विशिष्ट बचत खाता’ मा पाइने सुविधा हो, जस अन्तर्गत ग्राहक आफूले बैंकबाट प्राप्त गर्ने सेवा घर, अफिस वा आफूले रोजेको स्थानबाटै लिन सकिन्छ । जस्तै, बैंकमा रहेको खातामा रकम जम्मा गर्ने, खाताबाट रकम झिक्ने, चेक बुक माग गर्ने, चेक जम्मा गर्ने, स्टेटमेन्ट माग गर्ने, ब्यालेन्स सर्टिफिकेट माग गर्ने लगायत सुविधा नि:शुल्क पाइन्छ । हाल यो सुविधा काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरमा मात्र उपलबध छ ।

यस्तो सुविधा लिन के गर्नुपर्छ ?

सबैभन्दा पहिले त ‘विशिष्ट बचत खाता’ खोल्नुपर्छ, जुन खातामा नि:शुल्क लकर सुविधा, नि:शुल्क मोबाइल बैंकिङ, नि:शुल्क डिम्याट, नि:शुल्क मेरो सेयर खाता समेत उपलब्ध छ । कामना सेवाको मोबााइल बैंकिङ एप केएसआई मोबाइलमा रहेको डोअर स्टेप बैंकिङ सर्भिसमा गई विशिष्ट सेवा अन्तर्गत आफूलाई आवश्यक सुविधा छनोट गरी सुविधा लिन अनुरोध गर्न सकिन्छ । जुन अनुरोध बैंकलाई प्राप्त भएपछि बैंकले यस्तो सुविधा ग्राहकले छनोट गरेकै स्थानमा पुर्‍याउँछन् ।

नगद तथा अन्य महत्त्वपूर्ण कागजात लिएर हिँड्दा जोखिम हुँदैन त ?

बैंकले आफ्नै कर्मचारी मार्फत यो सुविधा प्रदान गर्दछ, जो एकदमै प्रशिक्षित हुन्छन्, जसले गर्दा कर्मचारीबाट हुने जोखिम आफैंमा न्यूनीकरण हुन्छ । कुनै त्यस्तो भइपरी आउने दुर्घटनाका लागि बैंकले सम्पूर्ण कारोबारको बीमासमेत गरेको छ । कर्मचारीले बोक्ने हरेक नगद तथा कागजात एकदमै राम्रो तरिकाले प्याकिङ गरिएको हुन्छ जसले गर्दा बीचमा केही हुन्छ कि भन्ने पनि हुँदैन ।

विश्व बजारमा डोअर स्टेप बैंकिङ सर्भिसको चलन कस्तो छ ?

विश्व बजारमा डोअर स्टेप बैंकिङ सर्भिस क्रमश: लोकप्रिय बन्दै गएको छ । छिमेकी भारतमा यो सेवा भारतीय रिजर्भ बैंकको प्रवर्द्धनमा केही बैंकले सञ्चालन गरिरहेका छन् । त्यस्तै बेलायतमा वृद्ध तथा फरक क्षमता भएका व्यक्तिलाई त्यहाँको हुलाक सेवासँग सहकार्यमा यो सुविधा उपलब्ध गराइन्छ । अमेरिकामा यो सेवा प्राय: उच्च आय भएका ग्राहकलाई मात्र दिइन्छ भने चीन र जापानमा सीमित प्रकारका डोअर स्टेप बैंकिङ सेवामात्र उपलब्ध छन् ।

अलि नौलो खालको सेवा भएकाले सफल हुन्छ होला?

पक्कै पनि हामीलाई सुन्दा अचम्म लाग्छ, तर यो वास्तवमै विशिष्ट छ । अब पहिलेजस्तो सबै व्यक्ति बैंकसम्म धाउन समय पनि हुँदैन, चाहना पनि हुँदैन किनकि सबै व्यक्तिको समय एकदम महत्त्वपूर्ण हुन्छ । एउटा बैंकसम्म पुगेर पैसा जम्मा गर्ने समयमा आफ्ना धेरै काम गर्न सकिन्छ । सँगसँगै बैंकसम्म जान दिउँसो कार्यालयमा हुँदा समय निकाल्न पनि गाह्रो हुन्छ । यी सवै समस्याको समाधान भनेको डोअर स्टेप बैंकिङ नै हो । सुरुमा घरमै पिकअप गर्न आउने सवारीसाधन, घरमै खाना पुर्‍याउने एप, अनलाइन सामान डेलिभरी गर्ने सामान पुगेपछि भुक्तानी गर्नेभन्दा हामीलाई निकै अचम्म लाग्थ्यो नि, त्यो त सफल भएको देखिसकेका छौं । त्यसैले अबको बैंकिङ पनि त्यतै जाने छ ।

डिजिटल जमानामा फेरि नगद बोक्ने, नगद कारोबारलाई प्राथमिकता दिएजस्तो भएन र ?

अब हेर्नुस्, अतिविकसित भनेका देशमा समेत केही न केही नगद कारोबार भई नै रहन्छ । बिस्तारै हाम्रो दैनिक जीवन नै डिजिटल प्रविधिमा आधारित सेवा लिने बानी परिसकेको छ । हामीले त अन्य सेवालाई पनि उत्तिकै प्राथमिकता दिएका छौं । अझै बिस्तारै अन्य सेवा सुविधा थप्दै लग्ने योजना छ, त्यो पनि डिजिटल प्रविधिमा आधारित भएर ।

यसमा नियमनकारी निकायको प्रतिक्रिया के छ ?

हामीले नेपाल राष्ट्र बैंकबाट स्वीकृति लिएर नै यो प्रडक्ट सार्वजनिक गरेका हौं । हाम्रो विज्ञ टिमले राष्ट्र बैंकसमक्ष नै विस्तृत प्रस्तुतीकरण गरेपछि राष्ट्र बैंकले मन पराएर नै यो प्रडक्ट आएको हो ।

यो प्रडक्टको लक्षित वर्ग कुन हो ?

हाम्रा सबै प्रडक्ट आफैंमा केही न केही विशेष छन् । यो प्रडक्ट झन् विशिष्ट नै छ । हामीले सम्पूर्ण नेपालीको बैकिङ अभ्यासलाई नै परिवर्तन गर्ने प्रयास गरेका हौं । त्यसैले लक्षित वर्ग भनेको सम्पूर्ण नेपाली नै हुन् । तर, सुरुमा हामीले यसलाई काठमाडौं उपत्यकामा मात्र यो सुविधा प्रदान गरेका छौं । विशेषगरी व्यस्त जीवनशैली हुने, बैंकसम्म आउनका लागि समय नहुने, बैंकसम्म आउन अरू कसैको सहायता लिनुपर्ने व्यक्तिलाई प्राथमिकतामा राखेका छौं तर बिस्तारै सम्पूर्ण नेपालीमा पुर्‍याउने लक्ष्य छ ।

यो सुविधा लिँदा अतिरिक्त शुल्क लाग्छ कि लाग्दैन ?

हामीले प्रदान गर्ने डोअर स्टेप बैंकिङ सर्भिसमा कुनै पनि शुल्क लाग्दैन, विशिष्ट बचत खाता खोल्दा लाग्ने न्यूनतम मौज्दात भने कायम गर्नुपर्छ, तर त्यसमा अधिकतम ब्याज भने पाइन्छ ।