यी हुन् पेटमा बढी ग्यास उत्पन्न गर्ने खानेकुरा

कुनै पनि व्यक्तिले मलद्वारबाट ग्यास छोड्नु एक सामान्य प्रक्रिया हो । सामान्य व्यक्तिले दिनमा पाँचदेखि पन्ध्र पटक ग्यास छोड्छन् । यदि ग्यास छोड्दा हुने असुविधा वा लज्जालाई बेवास्ता गरियो भने, ग्यास छोड्नु राम्रो स्वास्थ्यको संकेत मान्न सकिन्छ । यो अवस्थालाई यसरी बुझ्न सकिन्छ- स्वास्थ्यका लागि सहयोगी चीजहरू खाइरहनुभएको छ, जसले ग्यास उत्पन्न गर्छ ।

ग्यास उत्पन्न गर्ने खाद्य पदार्थहरू सामान्यतया मुटुका लागि फाइदाजनक हुन्छन् । यी फाइबरले भरपूर जटिल कार्बोहाइड्रेटहरू हुन्छन् । साबुत अन्न, खैरो चामल, ओट्स र तरकारीहरूलाई जटिल कार्बोहाइड्रेट भनिन्छ किनभने यी बिस्तारै पच्छन् र लामो समयसम्म पेट भरिएको महसुस हुन्छ ।

हाम्रो शरीरले यी जटिल कार्बोहाइड्रेटलाई पूर्णरूपमा पचाउन सक्दैन, तर आन्द्रामा रहेका राम्रा ब्याक्टेरियाहरूले यिनलाई तोड्छन् र यो प्रक्रियामा ग्यास बन्छ ।

खानाका कुन–कुन चीजहरूले ग्यास उत्पन्न गर्छ ? कुन चीजहरूले ग्यासमा दुर्गन्ध ल्याउन सक्छ ? ग्यास सम्बन्धी समस्या हुँदा कस्तो अवस्थामा चिकित्सककहाँ जानु जरुरी छ ?

१.चिल्लो खाना

चिल्लो अर्थात् बोसोयुक्त खानाले शरीरमा पाचनको गति कम गर्छ । यसले गर्दा खाना आन्द्रामा लामो समयसम्म रहन्छ र त्यहाँ पाचन प्रक्रिया सुरु हुन्छ । यो प्रक्रियाले ग्यासमा दुर्गन्ध आउन थाल्छ । उदाहरणका लागि, चिल्लो मासु खाँदा यस्तो हुन सक्छ ।

चिल्लो मासु जस्तै रातो मासु अलि जटिल हुन्छ किनभने यो मेथियोनिन नामक एमिनो एसिडले भरपुर हुन्छ, जसमा सल्फर पाइन्छ । यसले आन्द्रामा रहेका ब्याक्टेरियाहरूले यसलाई हाइड्रोजन सल्फाइडमा परिणत गर्छन्, जसले गर्दा बिग्रेको अण्डाको जस्तो गन्ध उत्पन्न हुन्छ । मासु मात्र होइन, खानाका अन्य चीजहरूले पनि ग्यासको दुर्गन्ध बढाउन सक्छन् ।

२.गेडागुडी

गेडागुडी र दालहरूमा धेरै फाइबर हुन्छ, तर यिनमा राफिनोज नामक जटिल चिनी पनि हुन्छ, जसलाई शरीरले पूर्णरूपमा प्रोसेस गर्न सक्दैन । यो चिनी सिधै आन्द्रामा पुग्छ, जहाँ रहेका ब्याक्टेरियाहरूले यसलाई ऊर्जाको रूपमा प्रयोग गर्न तोड्छन् । यो प्रक्रियामा हाइड्रोजन, मिथेन र कहिलेकाहीँ दुर्गन्धयुक्त सल्फरजस्ता ग्यासहरू बन्छन् ।

३.अण्डा

सामान्य धारणा विपरीत, अण्डाले धेरैजसो मानिसहरूमा ग्यास उत्पन्न गर्दैन । यद्यपि, यिनमा मेथियोनिन नामक एमिनो एसिड पाइन्छ, जुन सल्फरले भरपूर हुन्छ । त्यसैले यदि दुर्गन्धयुक्त ग्यासबाट बच्न चाहनुहुन्छ भने, अण्डालाई ग्यास उत्पन्न गर्ने गेडागुडी जस्तै: राजमा, बोडी र चिल्लो मासुसँग खानु हुँदैन । यदि अण्डा खाँदा पेट फुल्ने वा ग्यासको समस्या हुन्छ भने, सम्भवतः अण्डाको एलर्जी हुन सक्छ ।

४.प्याज

प्याज, आर्टिचोक, लसुन र हरियो प्याजमा फ्रक्टेन नामक कार्बोहाइड्रेट पाइन्छ । यो यस्तो तत्व हो जसले ग्यास उत्पन्न गर्छ र पेट फुल्ने समस्या निम्त्याउन सक्छ ।

५.दूध र दुग्धजन्य उत्पादन

गाई र बाख्राको दूधमा ल्याक्टोज नामक चिनी हुन्छ, जसले ग्यास उत्पन्न गर्न सक्छ । विश्वभर करिब ७० प्रतिशत वयस्क जनसंख्या कुनै न कुनै स्तरमा ल्याक्टोज सहन गर्न सक्दैन । यस्ता व्यक्तिहरूलाई दूध वा अन्य दुग्धजन्य उत्पादनको सेवनले पेट फुल्ने र ग्यासको समस्या हुन सक्छ ।

६.गहुँ र साबुत अन्न

फ्रक्टेन एक प्रकारको फाइबर हो, जसले ग्यास उत्पन्न गर्छ र साबुत अन्नमा पाइन्छ । ओट्स र गहुँबाट बनेका चीजहरू जस्तै रोटी, पास्ता र अन्य साबुत अन्नको सेवनले पनि ग्यास बन्छ । यसबाहेक, केही साबुत अन्नहरू जस्तै गहुँ, जौमा ग्लुटेन हुन्छ । यदि शरीरले ग्लुटेन सहन गर्न सक्दैन भने, यी चीजहरूको सेवनले ग्यास वा पेट फुल्ने समस्या हुन सक्छ ।

७.ब्रोकाउली, काउली र बन्दागोभी

बन्दागोभी, ब्रोकाउली, काउली, स्प्राउट्स र अन्य हरियो पात्तेदार तरकारीहरूमा फाइबरको मात्रा धेरै हुन्छ । यी तरकारीहरूलाई शरीरले पचाउन अलि गाह्रो हुन्छ, तर आन्द्रामा रहेका ब्याक्टेरियाहरूले यो फाइबरलाई ऊर्जाको रूपमा प्रयोग गर्छन् । यो प्रक्रियामा ग्यास बन्छ ।

यीमध्ये धेरै क्रुसिफेरस तरकारीहरू, जस्तै बन्दागोभी, काउली र ब्रोकाउलीमा सल्फर पनि पाइन्छ, जसले ग्यासको दुर्गन्ध बढाउन सक्छ ।

८.फलफूल

स्याउ, आँप र नासपाती जस्ता फलहरूमा प्राकृतिक चिनी फ्रक्टोजको मात्रा धेरै हुन्छ । यसबाहेक, केही स्याउ र नासपातीमा फाइबरको मात्रा पनि धेरै हुन्छ । धेरै मानिसहरूलाई फ्रक्टोज पचाउन गाह्रो हुन्छ । जब यस्ता व्यक्तिहरूले यी मिठा फलहरू खान्छन्, तब ग्यास वा पेट फुल्ने समस्या हुन सक्छ किनभने उनीहरूको शरीरले यो चिनी पूर्णरूपमा तोड्न सक्दैन । यद्यपि, फ्रक्टोज असहिष्णुता ल्याक्टोज असहिष्णुता जस्तो सामान्य छैन ।

के ग्यास छोड्न रोक्न सकिन्छ ?

फलफूल, तरकारी र दालहरूले ग्यास उत्पन्न गर्न सक्छन्, तर यिनको नियमित सेवन ग्यासबाट बच्ने प्रयास भन्दा धेरै महत्त्वपूर्ण छ । यदि पहिलेदेखि धेरै फाइबर खाने गरेको छैन र अचानक यसको मात्रा बढाइयो भने, पेटमा असहजता र ग्यास उत्पन्न हुने सम्भावना बढ्छ ।

त्यसैले फाइबरलाई बिस्तारै आफ्नो खानामा समावेश गर्नुपर्छ, ताकि शरीरलाई यसको बानी परोस् र यसका दुष्प्रभाव नहोस् । पर्याप्त पानी पिउँदा कब्जियतको समस्या कम हुन्छ, जुन ग्यास उत्पन्न हुने प्रमुख कारण हो ।

यदि मल आन्द्रामा लामो समयसम्म अड्किन्छ भने, यो बिस्तारै फर्मेसन हुन थाल्छ, जसले धेरै मात्रामा ग्यास बन्छ र त्यसमा तीव्र दुर्गन्ध आउन सक्छ । त्यसैले खाना खाँदा केही न केही तरल पदार्थ लिने प्रयास गर्नुपर्छ र दिनभर पानी वा अन्य तरल पदार्थ पिउँदै गर्नुपर्छ जसले गर्दा शरीरमा पानीको स्तर कायम रहोस् ।

ब्रिटेनको नेशनल हेल्थ सर्भिसले ग्यास र पेट फुल्ने समस्याबाट राहतका लागि पुदिना चिया पिउन सुझाव दिन्छ । यदि खाना खाँदा वा पिउँदा हावा निलिन्छ भने, त्यो हावा शरीरबाट डकार वा ग्यासको रूपमा बाहिर निस्किन्छ ।

ग्यासबाट चिन्तित हुनुपर्छ ?

धेरैजसो अवस्थामा ग्यास बन्नु चिन्ताको विषय होइन । ग्यास बन्ने धेरै सामान्य र हानिरहित कारणहरू हुन्छन्, जसका लागि कुनै जाँच वा उपचारको आवश्यकता पर्दैन ।

यद्यपि, केही अवस्थामा धेरै ग्यास कुनै गम्भीर स्वास्थ्य समस्याको संकेत पनि हुन सक्छ । यदि शंका वा चिन्ता छ भने, डाक्टरको सल्लाह लिनुपर्छ ।

यसबाहेक, केही औषधिहरूको सेवनले पनि दुर्गन्धयुक्त ग्यास बन्न सक्छ । यो एक सम्भावित साइड इफेक्ट हुन सक्छ ।