पोहोर जस्तै कोभिड–१९ सबैतिर फैलियो । आम जनसमुदायमा तत्काल कोरोनाले सिकिस्त बिरामी भए के गर्ने, बन्दाबन्दीमा खानेकुराको जोहो कसरी गर्ने, मेरो काम के हुन्छ ? केटाकेटीको पढाइ के होला ? विदेश हुनेको काम के होला ? यो सबै कहिलेसम्म भइरहने होला ? यस्ता प्रश्नले हामीलाई आतंकित बनाउँदै लगेको छ । बन्दाबन्दीको त्रासमा अरू कुरासँगै खानेकुरा […]

खाना विभिन्न तरीकाले पकाइन्छ । कुनै खाना तारेर त कुनै उसिनेर पकाइन्छ । कुनै ग्रील गरिन्छ त कुनै हल्का फ्राई गरेर पकाइन्छ । खाना पकाउने तरीका पनि आ–आफ्नै हुन्छ । विभिन्न तरीकाले पकाउदा पनि कहिलेकाही जानेर वा नजानेर हामी खानामा भएको सम्पूर्ण पोषण तत्व सरक्षित गर्नमा असफल हुने गर्छौ । परिणामस्वरुप, स्वास्थ्यवर्दक तरीकाले खाना पकाउँदा […]

१५ पुस, काठमाडौं । आज मार्ग शुक्ल पूर्णिमाको दिन नेवार समुदायले ‘योमरी पुन्हि’ पर्व बनाउने गर्छन् । आजकै दिन योमरी पकाएर देवतालाई चढाउनुका साथै स–परिवार मिलेर खाने र अरुलाई पनि खुवाउने प्रचलन छ । योमरी नेवारी समुदायको एउटा विशिष्ट खाद्य परिकार हो । स्वादसँगै पौष्टिकताले समेत भरिपूर्ण योमरी जाडोको स्वादिष्ट खाद्य परिकार मानिन्छ । हालै […]

खाना नै शरीरको सम्पूर्ण उर्जा र प्राणको स्रोत हुन् । भनिन्छ, हामी जस्तो खान्छौं त्यस्तै हुन्छौं । खराब खानपानले रोगी हुन्छौं, सही खानपानले निरोगी एवं तन्दुरुस्त । यो सामान्य ज्ञान सबैमा छ । शरीर एवं स्वास्थ्यका लागि खाना अनिवार्य छ । तर, कस्तो खाना ? कति खाना ? यो प्रश्न पनि साथसाथै जोडिएर आउँछ । […]

भनिन्छ, खाना नै ओखती हो । अर्थात हाम्रो प्राण बचाउन मात्र होइन, निरोगी राख्न, तन्दुरुस्त राख्न, उर्जावान राख्न पनि खानेकुराकै भूमिका हुन्छ । खानेकुराले नै हामीलाई बलियो, स्वस्थ राख्छ । शरीरमा लाग्ने अनेकन रोगबाट बचाँछ । शरीर संचालन एवं जीवित रहनका लागि विभिन्न पोषक तत्वको खाँचो हुन्छ । त्यस्ता अधिकांश पोषक तत्वको स्रोत खानेकुरा हुन्, […]

तपाईं कहाँ बस्नुहुन्छ ? गाउँ वा शहर ? पहाड वा तराई ? सुगम वा दुर्गम ? भूगोल जहाँ भएपनि तपाईं बस्ने माटोमा रैथाने सागसब्जी पाइन्छ । ति सागसब्जी तपाईंले नियमित खेतीपाती गरेर उत्पादन पनि गरिरहनुभएको हुनसक्छ । च्याउ, निगुरो आदि चाहि जंगलमा यसैपनि फेला पार्न सकिन्छ । तपाईंले राम्ररी पहिचान गर्ने हो भने यस्ता थुप्रै […]

मानौं अहिले हामीले कुनै खानेकुरा पकाएर खायौं । उक्त खानेकुरा स्वादिलो, स्वस्थ्यकर र पोषिलो छ । अर्थात यो खानेकुराबाट हामीले स्वास्थ्य–लाभ लिन्छौं । पेटमा कुनै गडबडी हुँदैन । न अपच हुन्छ, न पेट दुख्छ । त्यही खानेकुरा १२ घण्टापछि खाने हो भने के होला ? त्यसको असली स्वाद हराइसकेको हुन्छ । बास्नाको गन्ध आउन थाल्छ […]

इम्युनिटी सिस्टम एवं रोग प्रतिरोधात्मक तन्त्रले हाम्रो शरीरमा सम्भावित रोगको संक्रमणबाट रक्षा गर्छ। हरेक जीवित मानिसको शरीरमा रोग प्रतिरोधात्मक तन्त्र नामको यस्तो संयन्त्र हुन्छ, जसले ब्याक्टेरिया, भाइरस आदिबाट शरीरलाई टाढा राख्छ। अतः रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनका लागि खानपान र दिनचर्या निकै महत्वपूर्ण हुन्छ । त्यसो त हाम्रो भान्सामा यस्ता खानेकुरा उपलब्ध हुन्छन्, जसले रोगसँग लड्ने […]

भान्साको काममा परिवारका सबैले मिलिजुली किन नगर्ने ? श्रीमानले सागसब्जी पकाइरहँदा श्रीमतीले अचार बनाउन सक्छिन् । यसमा छोराछोरी पनि सहभागी हुन सक्छन् । सबैले मिलिजुली काम गर्दा भान्साको माहोल रमाइलो हुन्छ । साथसाथै खानामा पनि विविधता हुन्छ। सधै एकैथरि हातले पकाएको खानेकुरा स्वादिलो नहुन सक्छ वा एकैथरी स्वाद हामीलाई मन नपर्न सक्छ । जब परिवारका […]

खानपान हाम्रो जीवनशैलीको हिस्सा हो । खानेकुरा खानुको सम्बन्ध केवल प्राण धान्नुसँग मात्र छैन, जीवन पद्धतीसँग पनि छ । तर, खानुको अर्थ स्वाद मेट्नु मात्र पनि होइन । वा जिब्रोको तलतल मेट्नका लागि खाने होइन । खाना खानु भनेको शरीरका लागि आवश्यक पोषक तत्वको अभाव पुरा गर्नु हो । ति पोषक तत्व, जसले हाम्रो शरीरलाई […]

दशैं सकिदैछ । तिहार आउँदैछ । चाडपर्वमा हामी थरीथरीका परिकार बनाउँछौं । आगन्तुकको सत्कार गर्न आफ्नो भान्सामा पकाएको परिकार चखाउँछौं । यतिबेला पाहुना आउने-जाने क्रम चलिरहन्छ । त्यसैले पाहुना आउनुअघि नै खानेकुरा तयार गरेर राख्न सहज लाग्छ हामीलाई । त्यसो त अन्य दिनमा पनि हामी खानेकुरा बनाएर राख्छौं, जो केही समय राखेर खाइन्छ । अहिले […]

राम्रो स्वास्थ्यका लागि खानपान पनि स्वस्थ्य र सन्तुलित हुनुपर्छ । यहि चेतनाको कारण अहिले धेरैजसोले खानपानमा विशेष सावधानी अपनाउने गरेका छन् । यससँगै उनीहरुले आफ्नो मेनुबाट धेरै खानेकुरा कटौती गरेका छन् । उनीहरुलाई लाग्छ ति खानेकुरा अस्वस्थ्यकर हुन् । तर, अहिले जुन खानेकुरालाई अस्वस्थ्यकर भनेर कटौती गरिएको छ, त्यो सत्य होइन । पोषणविद्हरु भन्छन्, ‘ती […]