८ असार, काठमाडौं । चाबहिलस्थित मालपोत कार्यालयमा पुग्नुभयो भने तपाईंले एकछिनका लागि कोरोना भाइरस बिर्सिनुहुनेछ । सेवाग्राहीको निधारमा थर्मल गन तेर्स्याउनेबाहेक यहाँ कुनै पनि सतर्कता अपनाइएको पाइँदैन ।

आइतबार अनलाइनखबरको टोली मालपोत कार्यालयमा पुग्दा मालपोत भवनको अगाडि कानुन व्यवसायीको फर्ममा सेवाग्राही भरिभराउ थिए । कार्यालय प्रवेश गर्ने मुख्यद्वारमा पनि भिडभाड थियो । प्रवेशद्वारमा बसेका सुरक्षा गार्डले सेवाग्राहीको निधारमा थर्मल गन तेर्स्याएर तापक्रम नाप्थे । हातमा २ थोपा स्यानिटाइजर चुहाइदिन्थे र भित्र पठाउँथे ।

बाहिरमात्र होइन, भित्र हाकिमको चेम्बरमा समेत मानिसहरू झुरुप्प थिए । त्यहाँ सामाजिक दुरीको कसैलाई मतलब नभएको जस्तो भान हुन्थ्यो । दुरी कायम गर्न सम्भवै थिएन । कार्यालय प्रवेश गर्ने बाटो साँघुरो भएका कारण ठेलमठेल गर्दैभित्र पस्नुपर्ने अवस्था देखिन्थ्यो ।

चाबहिल मालपोत कार्यालयका प्रमुख मालपोत अधिकृत कलकबहादुर खड्कालाई भ्याइ-नभ्याइ थियो । उनको टेवलभरि फाइलहरु थुप्रिएका थिए । हस्ताक्षर गरेर फुर्सदै थिएन । उनलाई हामीले कार्यालयको सेवा प्रवाहबारे थोरै जिज्ञासा राख्न खोज्यौं ।

‘म अहिले बोल्न भ्याउँदिनँ,’ कार्यालय प्रमुख खड्काले जवाफ दिए । तर हामीले केहीबेर पर्खेपछि उनी एकैछिन खाली भए ।

‘मेरोमा पाँचजना अफिसर हुनुहुन्छ, तर आज ममात्रै छु,’ उनले टेबलमा थुप्रिएका फाइलहरू देखाउँदै भने, ‘सबै अफिसरले गर्नुपर्ने काम म एक्लैले गरिरहेको छु ।’

‘अनि अरू अधिकृतहरूचाहिँ किन आउनुभएन त ?’ हामीले जिज्ञासा राख्यौं । उनले लकडाउनमा गाउँ गएकाहरू आउन नसकेको बताए ।

खड्काका अनुसार सेवाग्राहीको भिड दिनदिनै बढ्न थालेको छ । सरकारले बिहान ८ बजेदेखि दिउँसो १ बजेसम्म र दिउँसो १ बजेदेखि साँझ ६ बजेसम्म गरेर २ सिफ्टमा सेवा दिने निर्णय गरेको छ । तर बिहानदेखि बेलुकासम्म उही कर्मचारी खटिइरहेका खड्काले बताए ।

‘बिहान ८ बजे कार्यालय आएका कर्मचारी पनि साँझ ६ बजे घर जान्छन्,’ उनले भने, ‘२ सिफ्टमा चलाउने भए त दुई जना हाकिम चाहियो, कर्मचारी पनि दोब्बर चाहियो नि ।’

सेवाग्राहीहरूमध्ये सबैभन्दा धेरै जग्गा रोक्का फुकुवा गर्न आउने गरेका छन् । राजीनामा पास गर्नेहरू पनि आउँछन् ।

०००

भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय डिल्लीबजारमा पनि हामी पुग्यौं ।

तुलनात्मक हिसाबले चाबहिल मालपोतको भन्दा डिल्लीबजारमा भिड कम थियो । कोभिड-१९ बाट जोगिन यहाँ अलि राम्रै सुरक्षा सतर्कता अपनाइएको थियो ।

मुख्य प्रवेशद्वारमा ज्वरो नाप्ने, स्यानिटाइजर लगाउने मात्रै होइन, दुरी कायम गर्न रेखाङ्कन समेत गरिएको छ। प्रवेश गर्ने र निस्कने बाटो पनि छुट्टाछुट्टै बनाइएको थियो ।

डिल्लीबजार कार्यालयका कामु कार्यालय प्रमुख बुद्धिबहादुर कार्कीले लकडाउन यता दिन प्रतिदिन सेवाग्राहीहरूको संख्या बढ्दो क्रममा रहेको बताए ।

चाबहिलमा जस्तै यहाँ पनि बिहानदेखि साँझसम्म एकै सिफ्टमा कार्यालय सञ्चालनमा छन् । अधिकृत कार्की बिहान ८ बजे नै आउँछन् । अन्य कर्मचारीहरू प्राय: ८ बजे आउँछन् । कोही ढिला गर्छन् । तर सबैजना कार्यालय समय पूरा भएपछि मात्रै घर फर्कने गरेको कार्कीले बताए ।

‘बिहान त आउँछौं, तर बिहानै सेवाग्राही पनि आउनुहुन्न,’ अधिकृत भन्छन्, ‘दुई सिफ्ट नगरे पनि बिहान ८ बजेदेखि साँझ ६ बजेसम्म नै सेवा दिन सक्छौं ।’

डिल्लीबजार पुगेका सेवाग्राहीहरू पनि खुसी देखिए । रोक्काको काम आधा घण्टामै सकिएको धेरैले सुनाए । टोकन प्रणाली बनाइएकाले लाइनमा बस्नुपर्दैन । ‘सेवाग्राहीको संख्या बढेको छ, राजस्व संकलन पनि राम्रै भइरहेको छ,’ कामु प्रमुख कार्कीले भने ।

डिल्लीबजारमा पनि धेरै सेवाग्राहीहरू जग्गा रोक्काका लागि नै आउने गरेका छन् । ‘धेरै सेवाग्राहीहरू ऋण लिनका लागि जग्गा रोक्का गर्न आएका हुन्छन्, सँगै बैङ्कका कर्मचारी पनि हुन्छन्’ उनले भने ।

सेवाग्राहीको बढ्दो ग्राफ

मालपोत कार्यालयहरुमा सेवाग्राहीको संख्या दिनप्रति दिन बढ्दो छ । देशभरका मालपोत कार्यालयहरू १ असारदेखि खुलेका हुन् । त्यसयता ५ दिन (गत शुक्रबार) सम्मको तथ्यांक हेर्ने हो भने २५ हजारभन्दा धेरै सेवाग्राहीले सेवा लिएको भूमि व्यवस्था तथा अभिलेख विभागको अनुमान छ ।

कार्यालय खुलेको पहिलो दिन नै एक हजार चार सय ३८ वटा सेवा लिएको विभागका महानिर्देशक शेषनारायण पौडेल बताउँछन् । १ असारदेखि नै कार्यालय पूर्ण क्षमतामा सञ्चालन गरिएकाले सेवाग्राहीको संख्या पनि ठूलो भएको उनी बताउँछन् ।

एउटा कामलाई विभागले एउटा सेवा भनेर तोक्ने गरेको छ । एउटा सेवामा २ वा २ भन्दा धेरै सेवाग्राही हुने गरेको पौडेलले बताए । पाँच दिनसम्म करिब एक हजार तीन सय सेवा दिइएको उनले जानकारी दिए । सेवा संख्यामा २ जनाकै हिसाब गर्ने हो भने पनि ५ दिनमा करिब २६ हजारले सेवा पाएको महानिर्देशक पौडेल बताउँछन् ।

‘हामीले पहिले नै तयारी गरेका थियौं, जेठ २५ गते नै कर्मचारीहरूलाई उपस्थित भएर काम सुरु गर्न भनिएको थियो,’ उनी भन्छन्, ‘यसकारण हामीले अधिकांश मालपोत कार्यालयहरू खुला गरेर १ गतेदेखि नै सेवा दियौ‌ं ।’

सेवाग्राहीको संख्या दिनप्रतिदिन बढ्दै गयो । कार्यालय खोलिएको दोस्रो दिन दुई असारमा दुई हजार ३२६ वटा सेवा प्रदान भए । तेस्रो दिन तीन १३६, चौथो दिन तीन हजार ७६० र पाँचौं दिन दुई हजार २६३ वटा सेवा प्रदान भएका छन् । पाँचौं दिन भने शुक्रबार भएकाले कम सेवाग्राही आएको महानिर्देशक पौडेलले बताए ।

पाँच दिनमा ३० करोड राजस्व संकलन

सेवाग्राही बढेपछि राजस्व संकलन पनि बढ्ने नै भयो । देशभर १२६ वटा मालपोत कार्यालयहरू छन् । यसमध्ये ८ वटा कार्यालयहरू खुलेका छैनन् ।

सर्लाही, रौतहट जस्ता जिल्लाहरू स्थानीय प्रशासनले धेरै भिडभाड हुने भएको भन्दै खोल्न दिएको छैन । बाँकी कार्यालयहरूबाट पाँच दिनमा करिब ३० करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको छ ।

पहिलो दिन ३ करोड ४५ लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएकोमा दोस्रो दिन बढेर ४ करोड ८६ लाख रुपैयाँ पुगेको विभागका महानिर्देशक पौडेलले बताए ।

यसैगरी तेस्रो दिन ७ करोड ८ लाख रुपैयाँ र चौथो दिन ९ करोड ५१ रुपैयाँ राजस्व संकलन भयो । पाँचौं दिन शुक्रबार करिब ५ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको थियो ।

तस्वीर र भिडियाे: आर्यन धिमाल