ह्वावे एपेक डिजिटल इनोभेसन महासभा : डिजिटल एसिया प्यासिफिकका लागि इनोभेसन

काठमाडौं । ह्वावे र एशियन फाउन्डेसनले सञ्चालन गरेको ह्वावे एपेक डिजिटल इनोभेसन महासभामा डिजिटल इनोभेसन र डिजिटल इकोनोमीको भविष्यबारे छलफल भएको छ ।

महासभामा १ हजार ५०० भन्दा धेरै सरकारी अधिकारी, विशेषज्ञ, अनुसन्धानकर्ता र एसिया-प्यासिफिक क्षेत्रको १० भन्दा बढी देशका विश्लेषकहरूको सहभागिता रहेको थियो । छलफलमा आईसीटीमा जारी प्रगति, उद्योगहरूमा डिजिटल रूपान्तरणको गति, साथै ग्रीन र लो-कार्बन विकासबारे छलफल भएको थियो ।

कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै ह्वावेका रोटेटिंग अध्यक्ष केन हुले एशिया-प्यासिफिक क्षेत्र संसारको सबैभन्दा सांस्कृतिक र आर्थिक रूपमा जीवन्त क्षेत्रहरू मध्ये एक भएको बताएका थिए । लामो समयदेखि विश्वव्यापी आर्थिक वृद्धिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको र अब डिजिटल इनोभेसनमा पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने उनको भनाइ थियो ।

एपेकमा ह्वावेको जरा गहिरोसँग गाडिएको भन्दै उनले ग्राहकहरूलाई ३० वर्षभन्दा बढी समयदेखि सेवा दिइरहेका र यस क्षेत्रका साझेदारहरूलाई रणनीतिक विकास लक्ष्यहरू पूरा गर्न इनोभेसनमा ठूलो लगानी गरिरहने उनले प्रतिवद्धता जनाए । २०२२ मा डिजिटल पूर्वाधार, लो-कार्बन विकास र डिजिटल समावेशीकरण प्रवर्द्धन गरेर ग्रीन र डिजिटल एपेकको लागि समर्थन बढाउने उनको भनाइ थियो ।

कार्यक्रममा एसियन फाउन्डेसनका कार्यकारी निर्देशक याङ मिइङले एक बलियो डिजिटल प्रतिभा टोलीले मात्र समावेशी र फराक डिजिटल एशिया-प्याफिक क्षेत्र हासिल गर्न सक्ने बताए । ह्वावे एपेक डिजिटल इनोभेसन कंग्रेस २०२२ ले एशियन फाउन्डेसन-ह्वावे साझेदारीको अर्को महत्वपूर्ण माइलस्टोन बन्ने भन्दै उनले यस क्षेत्रमा डिजिटल सीपको अभावलाई सम्बोधन गर्न मद्दत गर्ने प्रतिभा विकास-केन्द्रित सिकाइ इकोसिस्टम सिर्जना गर्ने बताए ।

रणनीतिहरू 

एशियन आर्थिक समुदायका उप-महासचिव सतविन्दर सिंहले एशियन डिजिटल मास्टरप्लान २०२५ तर्फ प्रगतिको मास्टरप्लान प्रस्तुत गरेका थिए । उनले महामारीले कसरी डिजिटल रूपान्तरणको गतिलाई तीव्र बनाएको छ भन्ने बारेमा आफ्ना विचार राखेका थिए ।

‘एशियनमा कोभिड-१९ महामारी सुरु भएदेखि ६० मिलियन नयाँ डिजिटल उपभोक्ताहरू थपिएका छन्, आसियन लगभग ४०० मिलियन इन्टरनेट प्रयोगकर्ताहरू सहित तेस्रो ठूलो इन्टरनेट आधार बनेको छ । आसियन डिजिटल राजस्व २०२५ सम्म अमेरिकी डलर ३६३ बिलियन पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ,’ उनले भने, ‘डिजिटल रूपान्तरणका लागि एशियनमा डिजिटल रूपान्तरणको पूर्ण सम्भावनालाई महसुस गर्न निजी क्षेत्र लगायत धेरै सरोकारवालाहरूबाट बलियो समन्वयात्मक कार्यहरू आवश्यक छ ।’

थाइल्यान्डको डिजिटल अर्थतन्त्र र समाज मन्त्रालयका स्थायी सचिव अजारिन पटनापन्चाइले थाइल्याण्डले एशियन डिजिटल मास्टरप्लान २०२५ को कार्यान्वयनमा पूर्ण समर्थन गरेको बताए । सार्वजनिक र निजी सेवाहरूमा समान पहुँचका लागि आईसीटी र डिजिटल प्रविधिहरूको सम्भाव्यतालाई अधिकतम बनाउने र एशियनको डिजिटल अर्थव्यवस्था परिचालन गर्ने उनको भनाइ थियो ।

इन्डोनेसियाका पर्यटन र रचनात्मक अर्थमन्त्री डा. एच. सान्डियागा सलाहुद्दिन उनोले इनोभेसनले डिजिटल इन्डोनेसियालाई आकार दिन मद्धत गरेको बताए ।

‘फ्रन्टियर प्रविधिहरु रिकभरी र पुनरुत्थानको लागि इन्जिन बन्न सक्छन् । अनुकूलित, व्यक्तिगत र स्थानीयकृत सरसफाइ, स्वास्थ्य र सुरक्षा र वातावरण स्थिरता प्रोटोकलहरू पर्यटन र रचनात्मक उद्योगहरू पिभोट गर्न आवश्यक हुन सक्ने सम्भावना छ’ सलाहुद्दिन उनोले भने । इन्डोनेसियाका उद्योगहरूमा रूपान्तरण गर्न नयाँ सोलुसनहरू र प्राविधिक सफलताहरू खोज्दै गर्दा ह्वावेसँग इन्डोनेसियाली डिजिटल प्रतिभालाई मापन गर्न र उद्योगहरू एकसाथ र बलियो पुन: प्राप्तिका लागि एक स्प्रिंगबोर्डको रूपमा प्रविधिहरूको अप्टिमम् प्रयोग गर्दै स्थानीय स्टार्टअपहरूका लागि मार्ग दर्शन गर्ने रणनीतिक माइलस्टोनमा हस्ताक्षर भएको सलाहुद्दिन उनोले बताए ।

मलेसियाका विज्ञान, प्रविधि र इनोभेसन मन्त्री डाटो’ डा. अधम बिन बाबाले डिजिटलाइजेसन एप्सले यति धेरै प्रख्यातता पाए कि ती सपना मात्र नभएर आवश्यकता भएको बताए । मलेशियाले हालै मलेसिया डिजिटल इकोनोमी ब्लुप्रिन्ट (MyDIGITAL) लन्च गरेको छ जसले स्थानीय डिजिटल प्रविधि स्टार्टअपहरू र साना र मझौला उद्यमहरू (SMEs) द्वारा दुवै यन्त्र र प्रणालीका साथै सफ्टवेयर समावेश कार्यक्रमहरू र आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको रूपमा विकसित र प्रयोग गरिएका डिजिटल सोलुसनहरूको लागि एक सहयोगी प्लेटफर्म र बजार माग प्रदान गरेर डिजिटल अर्थव्यवस्थाको दिगो विकासलाई अझ सुदृढ र माथि उठाउने बाबाले बताए ।

बंगलादेशका हुलाक तथा दूरसञ्चार मन्त्री मुस्तफा जब्बारले सन् २००८ मा डिजिटल बंगलादेश रणनीतिक प्रस्ताव गरेपछि बंगलादेशको सञ्चार उद्योग द्रुत गतिमा बढेको बताए । देशमा मोबाइल ब्रोडब्यान्ड कभरेज ० प्रतिशतबाट ९८. ५ प्रतिशतमा वृद्धि भएको छ र प्रयोगकर्ता आधार २०१८ मा ४० मिलियन बाट आज १८० मिलियन मा विस्तार भएको जब्बारको भनाइ छ ।

ह्वावेले कसरी समर्थन गरिरहेको छ ? 

ह्वावेको एशिया प्यासिफिक क्षेत्रका अध्यक्ष साइमन लिनले एपेकमा डिजिटलको महत्वबारे आफ्नो धारणा राखे । उनले ह्वावे एशिया-प्यासिफिकमा डिजिटल अर्थतन्त्रमा प्रमुख योगदानकर्ता बन्न र अझ राम्रो ग्रीन डिजिटल जीवन निर्माण गर्न आफ्ना ग्राहकहरू र साझेदारहरूसँग मिलेर काम गर्न प्रतिबद्ध जाहेर गरे ।

लिनले भने, ‘ह्वावेले एशिया-प्यासिफिक क्षेत्रलाई अग्रणी र ग्रीन पूर्वाधार निर्माण गर्न फस्टाउँदै गरेको उद्योग इकोसिस्टम सिर्जना गर्न र समावेशी र दिगो एशिया-प्यासिफिक क्षेत्रलाई सशक्त बनाउन मद्दत गर्ने आशा राखेको छ ।’

लिनका अनुसार ह्वावेले एशिया-प्यासिफिक क्षेत्रमा ९० मिलियन भन्दा बढी घरपरिवार र एक अर्ब मोबाइल प्रयोगकर्ताहरूलाई कनेक्टिविटी प्रदान गरेको छ ।

एशिया-प्यासिफिकमा ह्वावेले लगभग १० हजार उद्यम र क्लाउड साझेदारहरूसँग साझेदारी स्थापना गरेको र स्पार्क स्टार्टअप इकोसिस्टममा अमेरिकी डलर १०० मिलियन लगानी गर्ने योजना छ । आफ्ना साझेदारहरूसँग मिलेर ह्वावेले १ लाख ७० हजार स्थानीयहरूलाई डिजिटल सीपहरूमा तालिम दिएको छ र डिजिटल अर्थतन्त्रलाई अगाडि बढाउन सक्ने प्रतिभा इकोसिस्टमको विकास गर्ने प्रयासको रूपमा पाँच वर्षभित्र थप ५ लाखलाई डिजिटल प्रशिक्षण प्रदान गर्ने योजना छ ।

कार्यक्रममा प्यानल रुपमा पनि छलफल भएको थियो । प्यानलका सदस्यहरूले एक सम्पन्न र दिगो डिजिटल एशिया-प्यासिफिक प्रभावकारी शीर्ष-स्तर स्ट्राटिजीक योजना, अनुकूल औद्योगिक नीतिहरू, ठोस डिजिटल पूर्वाधार, डिजिटल एप्लिकेसनहरूको व्यापक ग्रहण र एक बलियो डिजिटल प्रतिभा इकोसिस्टममा निर्भर हुने निष्कर्ष निकालेका थिए ।

कार्यक्रममा डिजिटल पूर्वाधारमा नयाँ इनोभेसनहरूमा केन्द्रित चार उद्योग सेसनहरू पनि समावेश गरिएको थियो । बौद्धिक क्याम्पस, पूर्ण-स्ट्याक डेटा केन्द्र, डिजिटल पावर र क्लाउड सेसन रहेका थिए ।