लमजुङमा स्थापित हुन खोजेका देव गुरुङ

देव गुरुङको चुनावी सभाबारे अहिले एउटा किस्सा सुनिन्छ, ‘३/४ घन्टा हिंडेर भोट माग्न गाउँ पुग्छन् । तर, बाटो बनाउँछु भन्दैनन्, अहिले संविधानको मर्मलाई मास्न र देशलाई खतरामा पार्न देशी–विदेशी शक्तिहरू लागिरहेका छन् भन्छन् ।’

अहिले उम्मेदवारहरूले बाटो, कुलो, पँधेरो बनाइदिन्छु भनेर मतदातालाई फकाइरहेका छन् तर गुरुङले भने खासै आश्वासन दिएका छैनन् । लमजुङबाट दोस्रो पटक विधायक चुनिने आशामा रहेका गुरुङ शालीन र शिष्ट भाषामा संविधानको रक्षाका निम्ति भन्दै चुनावी मैदानमा छन् ।

देव गुरुङ २०६४ सालको पहिलो संविधानसभाको चुुनावमा मनाङ र कास्की–१ बाट उम्मेदवार थिए । दुवै ठाउँबाट चुनाव जितेपछि एउटा ठाउँ रोज्नुपर्दा मनाङ रोजे ।

नेकपा माओवादी केन्द्र विभाजन हुँदा मोहन वैद्यलाई साथ दिएका उनी २०७० सालको दोस्रो संविधानसभाको चुनावका क्रममा बहिष्कारको पक्षमा थिए । तर २०७३ साल जेठ ६ गते रामबहादुर थापासहितको टोली माओवादीमा फर्किंदा गुरुङ पनि सँगै आएका थिए ।

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रबीच तालमेल हुँदा गुरुङ लमजुङबाट पहिलो पटक उम्मेदवार बने र जिते पनि । वाम गठबन्धन हुनुअघि नै लमजुङमा स्थानीय तहको निर्वाचनमा कार्यगत एकता गरेर देव गुरुङ र पृथ्वीसुब्बा गुरुङले एकताको सन्देश दिएका थिए । आम निर्वाचनमा माओवादी र एमाले मिलेर बनेको नेकपाबाट प्रदेशमा पृथ्वीसुब्बा गुरुङ, धनञ्जय दवाडी र प्रतिनिधिसभामा देव गुरुङ उठेका थिए ।

लमजुङमा तीनवटै सिट वाम गठबन्धनले नै जित्यो । देव गुरुङ ३९ हजार ४६८ मत ल्याएर निर्वाचित हुँदा कांग्रेसका दिलबहादुर घर्तीले ३१ हजार ६७ मत पाएका थिए ।

मनाङको नासों गाउँपालिका–४ मा जन्मिएका गुुरुङ यसपटक अघिल्लो निर्वाचनमा सहयात्री उनै पृथ्वीसुब्बा गुरुङसँग आमनेसामने हुुँदैछन् ।

अघिल्लो पटक सहमतिमै एउटा प्रदेश र अर्को केन्द्रमा लागेका गुुरुङद्वय पहिलोपटक एकै चुुनावी प्रतिस्पर्धामा भिड्न लागेका हुुन् । पृथ्वीसुब्बाले फेरि मुख्यमन्त्री बन्ने बताएकाले ‘दुई भाइ’ भिड्नु नपर्नेमा आशावादी थिए तर दुवै प्रतिनिधिसभामा उम्मेदवार बनेपछि दुवैका लागि जित प्रतिष्ठाको विषय बनेको छ ।

पृथ्वीसुब्बाले देव संघीयमा उठ्ने भएकाले नै प्रदेशमा उठ्न इच्छा राखेका थिए । तर, पार्टीको हाइकमाण्डले उनीहरूलाई प्रतिस्पर्धामा नउठी धरै दिएन । यो प्रतिस्पर्धा देव र पृथ्वीसुब्बाको मात्रै होइन, माओवादी र एमालेकै प्रतिष्ठाको लडाईं बनेको छ ।

देव गुरुङका लागि पृथ्वीसुब्बालाई हराएर संसद छिर्न सजिलो भने छैन । चौथो पटक चुनावी मैदानमा होमिएका गुरुङका निम्ति मुख्यमन्त्री र एमालेको उपमहासचिव भएपछि झनै बढी राजनीतिक उचाइ बनाएका पृथ्वीसुब्बा पहिलो चुनौती बनेका छन् ।

२०४८ सालमै यी दुवै जना लमजुङमा फरक क्षेत्रबाट उम्मेदवार थिए । अहिले ‘टुरिस्ट उम्मेदवार’को रूपमा विपक्षीले आरोप लगाइरहँदा देवले २०४८ सालमै लमजुङमा चुनाव लडेको एजेण्डा स्थापित गर्न खोजिरहेका छन् ।

देवले यो चुनावलाई संविधान मास्ने र जोगाउनेबीचको प्रतिस्पर्धा भएको भन्दै भोट मागिरहेका छन् ।

गुुरुङको संसदीय यात्रा

२०३८ सालमै नेकपा मसालको केन्द्रीय सदस्य बनेका गुरुङ २०४० सालमा अखिल आठौंको केन्द्रीय अध्यक्ष बने । त्यसपछि २०४७ सालमा पार्टी एकतापछि नेकपा एकता केन्द्रको केन्द्रीय सदस्य बने । गुरुङ २०४८ सालदेखि संसदीय चुुनावमा भाग लिन थालेका हुुन् । तर, पहिलो प्रयासमा असफल रहे ।

बहुुदलपछि २०४८ सालको पहिलो आम निर्वाचनमा गुुरुङ संयुुक्त जनमोर्चा नेपालबाट लमजुुङ क्षेत्र नं. १ बाट उम्मेदवार बनेका थिए । त्यतिबेला उनी नेपाली कांग्रेसका रामचन्द्र अधिकारीसँग पराजित हुुन पुुगे ।

२०५१ सालमा तत्कालीन नेकपा माओवादी पार्टीको पोलिटब्यूरो सदस्यमा निर्वाचित गुरुङले २०५३ देखि २०५७ सालसम्म जेलजीवन बिताएका थिए । तत्कालीन सशस्त्र माओवादी युद्धकै क्रममा भूमिगत अवस्थामै उनी २०६१ सालमा पार्टीको स्थायी समिति सदस्य थिए । २०६२ सालमा नेकपा माओवादीको तर्फबाट वार्ता टोलीको सदस्य थिए ।

दुई पटक सरकारमा पुग्ने मौका पाएका उनी स्थानीय विकास र कानुन मन्त्री बने ।

गठबन्धनको मत जोगाउने चुनौती

प्रतिनिधिसभाको एक मात्र निर्वाचन क्षेत्र रहेको लमजुङमा ९ वटा पालिका छन् । तिनका ७५ वटा वडा छन् । स्थानीय तहको नतिजा अनुुसार लमजुुङमा नेकपा माओवादीको मतभार नेकपा एमाले र नेपाली कांग्रेसको तुलनामा निकै कमजोर देखिन्छ ।

दलगत मतभारका आधारमा तेस्रो स्थानमा रहेको माओवादीका वडाअध्यक्ष उम्मेदवारले ६ हजार १२७ मत पाएका थिए ।

नेकपा एमालेका वडाअध्यक्षका उम्मेदवारले ४० हजार १९७ र नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवारले कुुल ३५ हजार २७६ मत पाएका थिए ।