‘खैनी-सुर्तीले मुख खोल्न गाह्रो हुनेदेखि क्यान्सरसम्मको जोखिम’

२०७९ चैत ६ गते १३:०४

डा. नियुक्ति अर्जेल गिजा तथा दन्तरोग विशेषज्ञ

खैनी-सुर्तीको प्याकेटमा चेतावनी दिइएको हुन्छ, ‘यसको सेवनले क्यान्सर हुन सक्छ ।’ तैपनि मान्छेले ओठमा सुर्ती, खैनी च्याप्न छाडेका छैनन् । त्यसैले त बजारमा सुर्तीजन्य पदार्थ छ्यापछ्याप्ती देखिन्छन् । यसमा मधु, पराग, गुड्खासमेत थपिएका छन् ।

सामान्य हिसाबले बुझ्दा पनि यो स्वास्थ्यमैत्री खानेकुरा होइन । यो लत हो । जब हामी खैनी-सुर्ती च्याप्छौं, त्यसले गिजा, दाँत, ओठ आदिलाई ध्वस्त बनाउँछ । दाँत कालो हुने, गिजा सुन्निने, मुख गन्हाउने, संक्रमण हुने मात्र होइन क्यान्सर नै हुन सक्छ ।

खैनी-सुर्तीले मुखलाई रोगको भण्डार बनाउँछ

तपाईं आफैं सोच्नुहोस् त, मुख समग्र स्वास्थ्यका लागि एउटा प्रवेशद्वार जस्तो हो । त्यही मुखलाई दूषित र फोहोर बनाएपछि के होला ?

जब हामी सूर्ती-खैनी खान्छौं मुख दुर्गन्धित हुन्छ । ओठका छाला उप्किन थाल्छन्, जलन हुन्छ, दाँत मक्किन थाल्छ, दाँत भाँच्चिन थाल्छ । गिजा पाक्न थाल्छ । मुखभित्र खटिरा आउँछ ।

यस्तो मुखमा चपाएर निल्ने खानेकुरा पनि त दूषित नै हुने भयो । मान्छेको नजिक गएर खुलस्त बोल्न पनि सकिंदैन । मान्छेले घिन मान्न थाल्छन् । खुलेर हाँस्दा दाँत र गिजाको हालत सम्झेर आफैंलाई ग्लानि महसुस हुन थाल्छ । खैनी-सुर्तीले वास्तवमा मान्छेको व्यक्तित्वमै आँच पु¥याउँछ ।

खराब केमिकल मुखभित्र

सुर्ती, खैनी खानु भनेको मन्द विष लिनु नै हो । खासमा हाम्रो मुखभित्र खाना पचाउन, मुखलाई स्वस्थ राख्न राम्रो खालको जीवाणु हुन्छ । जब हामी खैनी, सुर्ती खान थाल्छौं त्यसको रसायनले गर्दा ती जीवाणु नष्ट हुन्छ ।

बजारमा पाइने खैनी, सुर्ती, गुट्खा, पराग जस्ता सुर्तीजन्य पदार्थमा निकोटिन, टार, कार्बन मोनोअक्साइड, रेडन, एनिमिया, आर्सनिक आदि जस्ता करिब सात हजार बढी रसायन पाइन्छन् । यी रसायनहरुले ओठ, मुख, दाँतलाई नराम्ररी बिगार्छ ।

मुख सानो हुनेदेखि क्यान्सरसम्म

खैनी, सुर्ती खाएपछि यसको असर त देखिन्छ नै, तर त्यो कति अवधिपछि देखिन्छ भन्ने टुंगो हुन्न । कसैलाई दुई, तीन भित्रमा देखिन्छ भने कसैलाई वर्षौंपछि । कतिलाई चाहिं यी चीज खाएर छाडेको केही वर्षपछि पनि समस्या देखिन सक्छ ।

खैनी, सुर्तीको कारण मुख वरिपरि खटिरा आउने, जिब्रोको स्वाद कम हुँदै जाने जस्ता सुरुवाती समस्या देखिन्छन् । पछि पछि मुख खोल्न गाह्रो हुने, मुखको आकार सानो हुँदै जाने, चपाउनै कठिन हुने, खाना निल्न नसकिने जस्ता समस्या हुन्छ । यसले ल्याउने अर्को जटिल समस्या भनेको मुखको क्यान्सर हो ।

पाचनमा पनि समस्या

सुर्तीले मुखमा मात्रै नभई पेट र आन्द्रामा पनि उत्तिकै असर पारिरहेको हुन्छ । गुट्खा सेवन गर्ने व्यक्तिमा पाचन प्रणालीमा समस्या देखिन्छ । खानानली, आन्द्रा र पेटमा घाउ, अल्सर र क्यान्सर हुने गर्छ ।

लामो समयदेखि सुर्तीजन्य पदार्थ सेवन गरिरहेको व्यक्तिमा श्वासप्रश्वासको समस्या हुने भएकाले फोक्सोमा क्यान्सर हुने सम्भावना अत्यधिक रहन्छ । रक्तचाप बढ्ने र मुटुमा अन्य समस्या देखापर्ने गर्छ ।

(डा. अर्जेल गिजा तथा दन्तरोग विशेषज्ञ हुन् ।)

हट टपिक्स

अल्जाइमर

आयुर्वेद

इन्डोक्राइन (हर्मोन रोग)

एचआईभी

नेत्ररोग

प्रसूति तथा स्त्रीरोग

बालरोग

मानसिक स्वास्थ्य (डिप्रेसन, एन्जाइटी)

मिर्गौला तथा मुत्र रोग

मुख तथा दन्त रोग

योग तथा प्राणायाम

हेपटाइटिस