एक क्रुर रियलिटी शो, जहाँ प्रतियोगीले मृत्युसमान जीवन भोगे

सन् १९९८ मा एक यस्तो रियालिटी शो थियो, जसमा प्रतियोगीले खाली अपार्टमेन्टमा नाङ्गै बस्नुपर्ने हुन्थ्यो ।

यस्तो चुनौती मोलेका थिए, जापानी व्यक्ति तोमोआकी हमात्सुले । उनलाई त्यहाँ केवल एक कलम, केही खाली पोस्टकार्ड, टेलिफोन र केही पत्रिका मात्र दिइएको थियो । पत्रिकाहरू थिए, तर नासुबी त्यहाँ पढ्नका लागि गएका थिएनन् । ‘सुसुनु’ नामक यो शोको अवधारणा के थियो भने, के कुनै व्यक्ति शोको दौरान प्राप्त पुरस्कारहरूमा मात्र बाँच्न सक्छ ?

चुनौती जित्नका लागि पुरस्कारहरूको मूल्य निश्चित रकमसम्म पुग्नु आवश्यक थियो, जुन त्यस समयमा करिब १० लाख जापानी येन थियो । भोक र एक्लोपनका कारण नासुबी डिप्रेशनमा गए र उनको मानसिक अवस्था बिग्रिएको थियो । उनी १५ महिनासम्म यी गम्भीर चुनौतीहरूसँग जुधे ।

नासुबीलाई खुला अडिसनमार्फत छानिएको थियो । उनलाई थाहा थियो कि उनलाई फिल्मांकन गरिनेछ, तर फुटेजको प्रसारणबारे उनलाई दिइएको जानकारी अस्पष्ट थियो । यसले उनलाई लागेको थियो कि सायद यो प्रसारण नहोला ।
बिस्तारै यो २२ वर्षीय युवा देशको ठूलो सेलिब्रेटी बन्दै गए किनकि यो रियालिटी शो लगातार लोकप्रिय हुँदै गयो । आलोचकहरूले यो कार्यक्रमलाई मन पराएनन्, तर यसले युवा दर्शकहरूको ठूलो समूहलाई आकर्षित गरेको थियो ।

नेदरल्यान्डको चर्चित ‘बिग ब्रदर’ रियालिटी शो पनि जापानको यो शोको एक वर्षपछि शुरू भएको थियो । ‘बिग ब्रदर’ पछि टेलिभिजन शोको नयाँ अध्याय शुरू भएको थियो ।

जब नासुबीलाई कुकुरको खाना दिइयो

एक महत्वाकांक्षी अभिनेता–कमेडियन, नासुबीलाई शो शुरू हुनुभन्दा पहिले यो वास्तवमा के हो भन्ने बारे धेरै कम जानकारी थियो ।

उनलाई झ्याल नभएको कोठामा कपडा र आधारभूत सुविधाहरू, जस्तै ट्वाइलेट पेपर बिना राखिएको थियो । यस क्रममा उनको बाहिरी संसारसँग कुनै सम्पर्क थिएन । सबै फुटेजमा जापानी ग्राफिक्स, जापानी भाषामा कथा, बनावटी हाँसो, ध्वनि प्रभावहरू, शोर र ग्राफिक्सले भरिएको थियो । त्यसैले हामीले अंग्रेजी बोल्ने दर्शकहरूलाई यो वास्तवमा कस्तो थियो भनेर बुझ्ने स्वतन्त्रता दियौँ ।’

जापानी ग्राफिक्सलाई अंग्रेजीसँग बदलियो । एक अंग्रेजी बोल्ने व्यक्तिले कथालाई जापानीबाट अंग्रेजीमा अनुवाद गर्ने जिम्मेवारी लिए ।

शो अगाडि बढ्दै जाँदा नासुबीले धेरै पुरस्कारहरू जिते, तर धेरैजसो यो काम लाग्ने थिएन । यी पुरस्कारहरूमा टायर, गल्फ बल, टेन्ट, ग्लोब, टेडी बेयर र ‘स्पाइस वर्ल्ड: द मूभी’ को टिकटहरू समावेश थिए । वास्तवमा नासुबी शारीरिक रूपमा कमजोर हुँदै गएका थिए, तर शोका निर्माताहरूका लागि यो चिन्ताको विषय थिएन । यदि नासुबीले पुरस्कारमा चामल नजितेका भए उनको मृत्यु हुन सक्थ्यो ।

पछि उनले मीठो पेय पदार्थ र कुकुरको खाना पनि जिते, जसलाई खाएर उनी हप्तौँसम्म बाँचे ।

शोका करिब १.५ करोड दर्शकहरूले उनको यो जित र बाँच्नका लागि उनको संघर्ष देखे । नासुबी पूरै शोमा नग्न अवस्थामा रहे किनकि उनले पूरै शोमा लगाउन योग्य कुनै कपडा जितेनन् ।
अपार्टमेन्टको ढोका बन्द थिएन र सैद्धान्तिक रूपमा नासुबीलाई जुनसुकै बेला बाहिर निस्कन अनुमति थियो । तर उनले त्यसो किन गरेनन् ?

उनी आफूलाई समस्यामा पार्न चाहँदैनथे र त्यस समयमा नासुबी जवान र सोझो थिए ।

तीन दशकपछि पनि पीडा

लगभग तीन दशकपछि, नासुबीले यो शोलाई ‘क्रूर’ भने र भने कि यसमा ‘कुनै खुशी र स्वतन्त्रता थिएन ।’

इन्टरटेनमेन्ट न्यूज प्लेटफर्म ’डेडलाइन’ सँगको कुराकानीमा नासुबी भन्छन्, ‘मेरो जीवनको बारेमा सायद हप्तामा तीन वा पाँच मिनेट देखाइन्थ्यो । तर जब म पुरस्कार जित्थेँ, मेरो खुशीलाई बढाइचढाइ देखाउनका लागि यसलाई सम्पादन गरिन्थ्यो ।’ दर्शकहरू भन्थे, ‘ओह, हेर, ऊ केही रमाइलो गरिरहेको छ र केही यस्तो गरिरहेको छ जसमा ऊ रमाइलो गरिरहेको छ…’ तर उनको जीवनको धेरैजसो हिस्सा दुखमा बित्यो ।

बिबिसीबाट