मार्क कार्नी बन्ने भए क्यानडाको नयाँ प्रधानमन्त्री

२६ फागुन, काठमाडौं । बैंक अफ क्यानडा र बैंक अफ इङ्ल्याण्डका पूर्वगभर्नर मार्क कार्नीलाई क्यानडाको सत्तारूढ लिबरल पार्टीले नयाँ नेता चयन गरेको छ । यससँगै उनी देशका आगामी प्रधानमन्त्री बन्ने निश्चित भएको छ ।

उनले यस वर्षको सुरुवातमा पदबाट राजीनामा दिएका जस्टिन ट्रुडोको स्थान लिनेछन् । ५९ वर्षीय कार्नीले ८६ प्रतिशत सदस्यहरूको मत प्राप्त गरेका छन् ।

कुनै राजनीतिक पृष्ठभूमि नभएको व्यक्ति क्यानडाको प्रधानमन्त्री बन्न लागेको यो पहिलोपटक भएको अन्तर्राष्ट्रिय समाचार एजेन्सीहरुले जनाएका छन् ।

राजनीतिमा नयाँ आएका कार्नीले पार्टीलाई पुनर्जीवित गर्न र अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग व्यापार वार्ता गर्न सबैभन्दा उपयुक्त व्यक्ति आफू भएको तर्क गरेका छन् ।

कार्नीले भनेका छन्, ‘जी–७ का दुई केन्द्रीय बैंकहरूको गभर्नरको रूपमा सेवा गर्ने पहिलो व्यक्ति भएको नाताले मेरो अनुभवले प्रमाणित गर्छ कि म ट्रम्पसँग व्यवहार गर्न सबैभन्दा सक्षम छु ।’

ट्रम्पले क्यानडामा अतिरिक्त कर लगाउने धम्की दिइरहेका छन् । यदि त्यसो भएमा क्यानडाको निर्यात–निर्भर अर्थतन्त्रलाई असर गर्न सक्ने अनुमान छ ।
मार्क कार्नी को हुन् ?

मार्क कार्नीको जन्म क्यानडाको फोर्ट स्मिथ, नर्थवेस्ट टेरिटोरीजमा भएको थियो । उनले आफ्नो बाल्यकाल एडमन्टनमा बिताए । त्यसपछि, उनी अमेरिका गएका थिए र हार्बर्ड विश्वविद्यालयबाट अर्थशास्त्र अध्ययन गरे । पछि, उनी बेलायत गए र अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयबाट पहिले मास्टर डिग्री तथा १९९५ मा अर्थशास्त्रमा विद्यावारिधि (पीएचडी) उपाधि हासिल गरे ।

कार्नीलाई २००८ मा बैंक अफ क्यानडाको गभर्नर नियुक्त गरिएको थियो । उनको नेतृत्वलाई छिट्टै विश्वव्यापी रूपमा चिनिन थालियो ।

२०१० मा टाइम म्यागजिनले उनलाई विश्वका २५ सबैभन्दा प्रभावशाली नेताहरूको सूचीमा समावेश गर्‍यो ।
२०११ मा, रिडर्स डाइजेस्ट क्यानडाले उनलाई ‘सबैभन्दा भरपर्दो क्यानाडेली’ को उपाधि प्रदान गर्‍यो ।
२०१२ मा, युरोमनी म्यागजिनले उनलाई ‘सन् २०१२ को उत्कृष्ट केन्द्रीय बैंक गभर्नर’ घोषित गर्‍यो।
२०१३ मा, कार्नी बैंक अफ इङ्ल्याण्डका गभर्नर बने र संस्थाको ३०० वर्षको इतिहासमा यस पदमा पुग्ने पहिलो गैरब्रिटिश नागरिक बने ।
उनी २०२० सम्म सो पदमा रहे ।

हालका वर्षहरूमा, मार्क कार्नी संयुक्त राष्ट्रसंघको जलवायु कार्य तथा वित्तसम्बन्धी विशेष दूत र ब्रुकफिल्ड एसेट म्यानेजमेन्टको ट्रान्जिसन इन्भेस्टिङ प्रमुखका रूपमा कार्यरत थिए । तर, उनले यी पदहरूबाट राजीनामा दिएर क्यानडाको लिबरल पार्टीको नेतृत्वका लागि प्रतिस्पर्धा गर्ने निर्णय गरेका थिए ।

ट्रुडोले आफ्नो बिदाइ भाषणमा के भने ?

जस्टिन ट्रुडोले सोमबार क्यानडाका प्रधानमन्त्रीको रूपमा आफ्नो अन्तिम भाषण गरे । लिबरल पार्टीका सदस्यहरूको भीडलाई सम्बोधन गर्दै ट्रुडोले आफ्नो कार्यकालप्रति गर्व व्यक्त गरे । र, उनले नागरिकहरूलाई देशको भविष्यको चिन्ता गर्न आग्रह गरे ।

उनले भने, ‘मलाई गलत नबुझ्नुहोस्, पछिल्लो १० वर्षमा हामीले गरेका उपलब्धिहरूमा म धेरै गर्व गर्छु । तर आजको रात एक पार्टीको रूपमा, एक देशको रूपमा, हाम्रो भविष्यबारे सोच्ने समय हो ।’

उनले आर्थिक चिन्ताबारे पनि उल्लेख गरे, जसमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका नीतिहरूलाई सूक्ष्म रूपमा इंगित गरिएको थियो ।

उनले भने, ‘हामी त्यस्तो देश हौं, जसले लड्नुपर्छ, हामी अघि बढेर लड्ने छौं ।’

लोकतन्त्र र स्वतन्त्रताको निरन्तर प्रयास आवश्यक हुने बताउँदै उनले थपे, ‘यसका लागि साहस, बलिदान, आशा र कडा मिहिनेत चाहिन्छ । हामीले पछिल्लो १० वर्षमा प्राप्त गरेका उपलब्धिहरूलाई मात्रै सम्झेर बस्नुहुँदैन । यसको सट्टा, आउँदो १० वर्ष र त्यसपछिका दशकहरूमा अझ धेरै हासिल गर्नुपर्ने छ ।’