३१ भदौ, काठमाडौं । ‘बेलुनमा हावा भरेर पनि पैसा कमाइन्छ !’ यस्तो कुरा गर्दा शुरूमा त साथीभाइले जीवन श्रेष्ठलाई ‘हावामा उडाइदिए ।’ तर यो उनको उपदेश होइन उदाहरण थियो । किनभने उनले यो काम गरेरै देखाइदिए । शहरमा हुने कुनै सभा-समारोहदेखि, बिहे-भोजसम्म उनी बेलुनको सजाउने गर्छन् । र, यसबाट मनग्ये आम्दानी पनि । बेलुन फुलाउने […]

दीपक बाबु…! सामुन्ने एक ख्याउटे अनुहार देखा पर्छ । मलाई देखेर बैसाखी टेक्दै चउरबाट हुत्तिंदै आएको थियो ऊ । परदेशीले घरदेशी मान्ठा देखेजस्तो फिस्स हाँसिरहेको । असरल्ल दाह्री, नमिलेको फुस्रो कपाल, दुईचार टाँक छिनिएको झुत्रे कमिज । त्यो पनि ठाउँ-ठाउँमा च्यात्तिएर धागै देखिने गरी सिलाएको, पहेंला तर मिलेका दाँत, समग्रमा एक भग्नावशेष जिन्दगी ! ‘म […]

आइतबार बिहानै अचानक मुन्टो बटारियो- बायाँतिर । अफगानिस्तानमा दक्षिणपन्थी कट्टरपन्थीले सत्ता कब्जा गरे । संसारभरि दक्षिणपन्थी हावा चलिरहेकै छ । तर मेरो टाउको बायाँतिर मोडियो । अचम्म भयो । अंग्रेजीमा एउटा भनाइ छ – ह्वेन नथिङ गोज राइट, गो लेफ्ट । मलाई लाग्छ- पछिल्लो समय मेरो जीवनमा सबैकुरा ठीकै भइरहेको छ । तर अचानक टाउको […]

सल्लेरी सुसाएर सन्ध्याकालीन सिट्ठी बजाउँदै थियो । एकदुई झ्याउँकिरी बास्न थालिसकेका थिए । सबै आ-आफ्नो वासस्थानमा पुग्ने हतारोमा थिए । बारीको डिलबाट लालकुमारीले पारि पाखातिर नियालेर हेरी । उसले त्यो डिलमा आएर त्यतातिर नियाल्न थालेको धेरै भइसकेको थियो । स्कूलको पढाइ सकेर हतारहतार गरेर गिरे घर फर्किंदै थियो । अन्ततः गिरेलाई त्यो पाखाबाट आउँदै गरेको […]

आज गाउँमा चहलपहल छ। मन्त्रीज्यूको सवारी जो छ । बिहानैदेखि सुरक्षा गार्डहरू खटिएका छन्। सफासुग्घर सिंगारपेटार गर्नेले गाउँलाई नवविवाहित दुलही जसरी सिंगारेका छन्। हेलिकप्टर ओर्लने ठाउँको टाढा टाढासम्मको परिधिमा डोरीले घेरो लगाइएको छ । सबै जनता डोरीको बाहिर थुप्रै आश र उत्सुकता बोकेर हेलिकप्टर कहिले आउला भन्दै आकाशतिर हेर्दै प्रतीक्षामा छन्। ‘हामीलाई त मन्त्रीज्यूलाई हेर्न […]

श्रीमती आफन्त पर्नेकहाँ बिहेको निम्तो मान्न गएकी छ । छोरा-छोरी स्कूल गएका छन् । बहिनी क्याम्पस । बाउ पिंढीमा बसेर एफ.एम. सुनिरहेका छन् । ऊ बाउको नजिक जान्छ र टाउको कन्याउँदै भन्छ- ‘बा, एक-दुई सय रुपैयाँ भए दिनोस् न !’ ‘के गर्ने हो ? पक्कै पनि गतिलो काम गर्ने पैसा मागेको होइन होलास्, त्यही पनि […]

लिम्बु समुदायको विवाह तथा पालाम संकृतीमा आधारित लघु चलचित्र ‘खेदा’ अर्थात ‘कथा’ सार्वजनिक भएको छ । भूतपूर्व लाहुरेकी पत्नीले श्रीमान्को मरणोपरान्त पेन्सन थाप्न जाँदा आफ्नो नाती उमेर पुगेकोले बुहारी ल्याएन भन्ने चिन्ता गरेको बिषयबाट यो लघु चलचित्रलाई सुरु गरिएको छ । विवाहको संकृतीलाई नजिकबाट वुझाउन खोजिएको लघु चलचित्रमा लिम्बु जातीको धाननाचलाई पनि प्रस्तुत गरिएको छ […]

‘बिहे त छिट्टै गर्नुपर्ने रहेछ हाउ दाजु !’, अलि भावुक भएर निन्याउरो अनुहार पारेर सानेले मतिर फर्केर भन्यो । ‘किन र कान्छा ?, के बुझिस् हाउ त्यस्तो गम्भीर पहलु जीवनको । बडो सिरियस भएर पो भन्दैछस् त फेरि’, मैले उत्तर दिएँ । ‘बुझें नि दाजु, मलाई यस्ता कुराहरू बोल्न अलिक सजिलो लाग्दैन । लाज लाग्छ, […]

कलियुग शुरू भइसकेको थियो । ब्रहृमाजीले सृष्टिको एकाधिकार छोड्नुभएको केही हजार वर्षपछिको कुरो हो । कलि लागिसके पनि मानिसहरूले ब्रहृमाजीको सृष्टि-सत्तामाथि विश्वास गर्न छोडेका थिएनन् । उहाँ स्वर्गमा स्थायी बसोबास गर्ने गरी पृथ्वीलोकबाट प्रस्थान गर्नुभयो । यात्राका क्रममा कैलाशपर्वत मुन्तिर रहेको गरीब किसानको झुपडीतिर बास बस्न पुग्नुभयो । ब्रहृमाजी आउनुभएको थाहा पाएर चन्द्रमान र उसकी […]

ऊ एउटा जँड्याहा । उसको सम्पूर्ण पहिचान यही हो । तर केही वर्ष पहिले उसको अर्को पहिचान पनि थियो । ऊ मेरो दोस्त– प्रिय दोस्त थियो । तर आज ऊ मेरा लागि साथीसम्म रहेन । ऊ मेरो लागि पनि एक नामुद जँड्याहा हो । जसको घरघाट भट्टी हो । ऊ भट्टी पसे झैं म अक्सर […]

स्रष्टा र सृष्टिको कुरा भइसकेपछि ‘पारिस्थितिकीय’को कुरा आउँछ । मार्क्सको प्रसिद्ध कथन छ– इतिहास सृष्टि हो भने, व्यक्ति पात्र । तर व्यक्तिले आफूले खोजेकै परिस्थिति बनाउन सक्दैन । पारिस्थितिकीयका पनि धेरै बाध्यता हुन्छन् । जसबाहिर इतिहास निर्माणको काम सम्भव हुँदैन । त्यस अर्थमा ‘कालजयी’ भनिएका रचना पनि खासमा ‘समसामयिक’ नै हुन्छन् । कालजयी रचनाको अर्थ […]

पर्दामा गुण्डाको बोस सुनिल थापा आएर एउटा गरिब किसानलाई कुट्न थाल्यो । निकैबेर मरणासन्न हुनेगरी कुटेपछि त्यो निर्बल किसानको मृत्यु भयो । श्रीमानको ज्यान बचाउन हारगुहार गरिरहेकी किसानकी श्रीमतीलाई पनि केहीबेर लछारपछार पारेर सुनिल थापा अट्टहास हाँस्दै गयो । मृत किसानको चितामा उसकी श्रीमती मिथिला शर्माले आगो लगाई । सेतो फरिया लगाएर काखमा नाबालक छोरा […]

हामी दुवैको योग्यता पनि एकै र जागिरको तह पनि एकै छ । श्रीमान-श्रीमती एक रथका दुई पाङ्ग्रा भनिन्छ । हामी एकै जीवनसाथी त हौं तर भिन्नता, उनी पुरूष म महिला । उनी बिहान ढिलो उठ्छन् । ब्रस गरेर फ्रेस हुन्छन् अनि मैले पकाएको चिया पिउँछन् । एकछिन टेलिभिजनमा समाचार हेरेर चोकतिर डुल्न लाग्छन् । अफिस […]

काठमाडौ । सुरेश बडालको कथासंग्रह ‘रहर’ लोकार्पण गरिएको छ । काठमाडौंको प्रज्ञा–प्रतिष्ठानमा शनिबार आयोजित एक समारोहमार्फत पुस्तक लोकार्पण गरिएको हो । कार्यक्रममा लेखक अमर न्यौपानेले जतिसकै नाम र दाम कमाए पनि बाल्यकालजस्तो मिठो जीवन अरू नहुने बताए । चाहे बाल्यकाल जतिसुकै अभावमा होस्, त्यो अति प्रिय हुने उनको भनाइ छ । ‘रहरमा धेरैजसो कथा बाल्यकालका यस्तै […]

‘हेर त बाबु, यो मोबाइल एकपटक के भएको रहेछ ?’ शिरमा अलि पुरानो ढाका टोपी, काँधमा गलबन्दी भिरेका अधबैंसे पुरुषले सोधे । मोबाइल पसलमै मोबाइल मर्मत गर्ने पनि सुबिधा छ । एकजना २०/२२ वर्षे केटा र एकजना केटी पसलको काउन्टरमा अग्लो स्टुलमा बसेर टाउको झुकाउँदै आ-आफ्नै मोबाइलमा व्यस्त थिए । पसलको दाहिने कुनामा सिसाले बारेर […]

गहुँगोरो वर्णकी जेठीआमा उमेरले जेठाबा भन्दा करिब तीन वर्षले जेठी छिन् । शान्त, सरल स्वभावका कारण गाउँमा उनलाई रुचाउने धेरै छन् । उनलाई दया, माया र करुणाको प्रतिमूर्ति भन्दा पनि अतिशयुक्ति नहोला । साधारण लेखपढ गर्न सक्ने, उनीसँग घर-व्यवहार चलाउने कुरामा जेठाबाले सधैं सल्लाह लिने गर्दथे । घर व्यवहार चलाउने क्रममा कहिलेकाहिँ कुराहरू बाझिन गएमा […]

११ पुस, काठमाडौं । उपन्यास, निबन्ध र कथामा ख्याती कमाएका कृष्ण धराबासी यस वर्ष कथासंग्रह ‘वर्तमान’ लिएर पाठक माझ आएका छन् । केही नयाँ, केही पूर्वप्रकाशित र आफ्नो पहिलो कथासमेत गरेर उनले संग्रहमा १२ थान कथाहरू समावेश गरेका छन् । आठ वर्षपछि प्रकाशित उनको यो तेस्रो कथासंग्रहका १२ कथामध्ये ४ वटा नेपाली परिवेशका छन् भने […]

बा’ले बरोबर आँखा देख्न नसकेको चानचुन एक महिना भयो । टाढाका वस्तुहरू देख्दैनन् । नजिकै आएमात्र ठम्याउन सक्छन् । त्यसैले म बुबालाई चस्मा लिन गेटा आँखा अस्पताल पुगें । काउन्टरमा टिकट काटेर लाइन लागें । चार नम्बरबाट माइक्रोस्कोपले हेरेर डाक्टरले पानामा के-के लेखेर भन्यो, ‘यो चिट लगेर सात नम्बर कोठामा जानुहोस् ।’ कोठा नं : […]

(यो कुनै जङ्गलको कथा हो। शहरका मान्छेसँग मिल्न गएमा संयोग मात्र हुनेछ ।) एकादेशमा एउटा जङ्गल थियो । त्यहाँ एउटा बाघ र एउटा स्याल पनि बस्थे । बाघ बुढो नभए पनि निकै थकित थियो। यद्यपि उसको आवाज भने कडा थियो । उसका दाह्रा,पञ्जा,नङ्ग्रा सबै दुश्मन भनिएकाहरूले झिकिसकेका थिए । बाँकी रहेका नङ्ग्रा, दाह्रा पनि काम […]

काठमाडौं । पनौती साहित्य समाजले आफ्नो स्थापनाको अवसरमा कथा विशेषाङ्क प्रकाशन गरेको छ । पनौती साहित्य दर्पण (भाग -४) लाई काभ्रेली स्रष्टाहरूको कथा सङ्ग्रह ‘प्रतिनिधि काभ्रेली कथा संग्रह’ को रुपमा प्रकाशित गरेको संस्थाका उपाध्यक्ष एवम् संग्रहका प्रधान सम्पादक डा. सुमनराज ताम्राकारले जानकारी दिए । ताम्राकारले कथा विधामा काभ्रे बलियो भएको मात्र होइन नेपाली साहित्यमा आधुनिक […]

सिमल चौतारोतिरबाट ताल छोडेर आएको मादलको आवाजले धेरैको ध्यान तान्यो । अयोध्यापूरीमा आजसम्म कतै पनि यति मीठो र सुरिलो आवाजमा मादल बजाएको सुनिएको थिएन । मन्त्रमुग्ध पार्ने मादलको तालले सबैलाई तानेको थियो । परिचय खोज्दै धेरै मान्छेहरुले घरको संघार काटेर चौतारीतिर पाइला नापिसकेका थिए । साँच्चै नै एउटा अधबैंसे उमेरको मान्छे चौतारीको डिलमा बसेर मादल […]