चाहे आधुनिक विकास होस् वा जीवनशैली या त भू-मण्डलीकरण नै, यी सबैले हाम्रो निद्रा बिथोलिदिएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनले बितेका वर्षहरूको तुलनामा विश्व मानव समुदायकै निद्रा खलबलिँदै गएको बताएको छ । आधुनिक अर्थव्यवस्थाले धेरैजसो व्यक्तिको समय तालिका बदलिदिएको छ । राति अबेरसम्म काम गर्नु वा रात्रिकालीन काम गर्नु अब धेरैको बाध्यता बनेको छ । […]

दिनभरको थकान मेटाउनको लागि हामीलाई कम्तीमा सातदेखि आठ घण्टासम्मको निद्रा आवश्यक पर्छ । चिकित्सकीय रूपमा हेर्दा पनि अनेक किसिमका समस्याहरूबाट बच्नको लागि पर्याप्त निद्रा अत्यावश्यक छ । तर आजकलका मानिसहरू र विशेषगरी युवाहरू निद्राका लागि एकदम लापरवाही गरिरहेका हुन्छन् । जसले धेरै ठूला रोगहरूको समस्या भोग्नुपर्ने देखिन्छ । धेरै अनुसन्धानहरूले यो कुरा पुष्टि गरेको छ […]

गहिरो एवं पर्याप्त निद्रालाई ओखती समान मानिन्छ । जब हामी यस्तो निद्रा लिन्छौं, शरीर स्वस्थ र तन्दुरुस्त हुन्छ । ताजापन र स्फूर्ति महसुस हुन्छ । जसरी स्वस्थ जीवनका लागि गहिरो निद्रा अपरिहार्य छ, त्यसरी नै निद्रा बिथोलिएमा अनेकन रोगको भय रहन्छ । अनिद्रा आफैँमा एक समस्या हो । त्यसले अरू समस्यालाई निम्त्याउँछ । अनिद्राबाट तुरुन्त […]

किन मान्छेको निद्रा बिथोलिँदैछ ? यसमा खराब जीवनशैली मुख्य कारण बनेको छ। केही समयअघि निद्राकै सम्बन्धमा एक सर्वेक्षण भएको थियो । जसअनुसार खासगरी यी पाँच कारणले निद्रा बिथोलिने देखिन्छ। चिन्ता, तनाव (५४ प्रतिशत), पर्यावरण (४० प्रतिशत), कार्य वा विद्यालयको सेड्युल (३७ प्रतिशत), मनोरञ्जन (३६ प्रतिशत) र स्वास्थ्य कारण (३२ प्रतिशत) छ । निद्रा एक औषधि […]

स्वस्थ रहनका लागि पोषणयुक्त र सन्तुलित भोजन आवश्यक हुन्छ । पर्याप्त पानी वा तरल पदार्थ आवश्यक हुन्छ । उचित एवं नियमित व्यायाम आवश्यक हुन्छ । तर, यतिमात्र काफी छैन । स्वस्थ र तन्दुरुस्तीका लागि निद्रा पनि आवश्यक छ । गहिरो एवं पर्याप्त निद्रा । वयस्क व्यक्तिका लागि हरेक रात कम्तीका ७ घण्टाको निद्रा चाहिन्छ । […]

अहिले धेरैलाई ओछ्यानमा पल्टनसाथ छटपटी हुन्छ । निद्रा लाग्दैन । मन बेचैन हुन्छ । औडाह हुन्छ । कोल्टो फेर्दा-फेर्दै रात गुज्रिन्छ । मरिगए, निद्रा लाग्दैन । अनिदो ज्यान लिएर चिकित्सककहाँ पुग्छन् । धामीझांक्रीकहाँ धाउँछन् । निद्रा पाउनका लागि कतिले बुटी बाँध्छन्, कतिले निद्राको औषधी चपाउँछन् । आखिर किन निद्रा भाग्दैछ ? जबकी भोक लाग्नु, तिर्खा […]

कुनै दिन तपाईको निद्रा गडबड भयो । राम्ररी सुत्न सक्नुभएन । भोलिको दिन तपाई उस्तै उर्जाका साथ, फूर्तिका साथ काम गर्न सक्नुहुन्छ ? पक्कै सन्नुहुन्न । अल्छी लाग्छ । शरीर बोझिलो हुन्छ । घरीघरी तन्द्रमा छु जस्तो लाग्छ । यसको अर्थ के भने, निद्रा हामीलाई त्यती नै आवश्यक छ, जति खाना, पानी र हावा । […]

स्वस्थ्य जीवनका लागि खाना, पानी, हावा जति अपरिहार्य छ, उत्तिनै आरम पनि । आरम गर्ने अवस्था प्राकृतिक रुपमै मिल्छ । खासगरी रातको समय शरीरले विश्राम गर्ने हो । यतिबेला हामी निदाउँछौं । भनिन्छ, दैनिक ७ देखि ८ घण्टासम्म मस्त सुत्नुपर्छ । तर, हामी चाहेर पनि सुत्न सकिरहेका छैनौं । निदाउन सकिरहेका छैनौं । किन ? […]

मानिसको शारीरिक तथा मानसिक स्वास्थ्यको लागि निद्रा अत्यावश्यक छ । पर्याप्त निद्राले हाम्रो मन, मस्तिष्कलाई ताजा राख्नुका साथै शरीरमा स्फूर्ति जगाउँछ । जबकि कमजोर निद्राले शरीरमा आलस्यता पैदा गरी दिमागलाई खाली बनाउँछ । राती राम्ररी निद्रा परेन भने भोलीपल्ट हाम्रो हरेक गतिविधि प्रभावित हुन्छ । आरामदायी तथा गहिरो निद्राका लागि हामीले आफ्नो खानपिनमा विशेष ध्यान […]

रामायणमा कुम्भकर्ण भन्ने पात्र वर्षमा ६ महिना सुत्ने र ६ महिना जागा हुने गरेको कथा छ । यस्तो ६ महिने सुताई वास्तवमा पत्यार लाग्ने कुरा होइन । तर यो कलियुगमा समेत विश्वमा यस्तो गाउँ छ जहाँ एक जना मात्र होइन सबैजना कुम्भकर्ण छन् । कजाकिस्तानमा एउटा यस्तो गाउँ छ, जहाँ पुग्ने बित्तिकै जो कोहीलाई निद्रा […]

तस्वीरमा देखिएकी यी बालिका देख्नमा त अरु सामान्य बालबालिका झैँ लाग्छिन् । तर यिनी यस्तो रोगबाट पीडित छिन् जसका कारण उनलाई न त निद्रा लाग्छ, न त भोक नै लाग्छ । जिउमा जति ठूलो चोट लागोस्, उनलाई फिटिक्कै दुख्दैन । डाक्टरहरुले ओलिविया फ्रान्सवर्थलाई बायोनिकको उपाधि दिएका छन् भने उनकी आमाले स्टिल बाट बनेकी छोरीको उपमा […]

रामायणमा कुम्भकर्ण भन्ने पात्र सुताईमा नामुद छ, जो वर्षमा ६ महिना सुत्दछ अनि ६ महिना जागै हुन्छ । अहिले पनि धेरै समयसम्म सुत्ने मानिसलाई सोही कुम्भकर्णको नाम दिइन्छ । जति धेरै भएपनि रातभर त होला । तर यहाँ त साँच्चीकै कुम्भकर्ण पो फेला पारिएको छ त । एउटी बेलायती युवती यस्ती कुम्भकर्ण छिन् की उनी […]

काठमाडौ । निद्रा मानिसका लागि निकै आवश्यक छ । यसले शरीरलाई स्वस्थ्य राख्नुका साथै थकान मेटाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । तर कतिपय अवस्थामा नयाँ ठाउँमा जादा होस् वा ओछ्यान बदल्दा, हामीमध्ये धेरैलाई निद्रा नलाग्ने समस्याले सताउँछ । आखिर नयाँ ठाँउमा जाँदा पहिलो रातमा हामीलाई किन निद्रा लाग्दैन त, थाहा छ ? करेनट वायोलोजीमा नामक जर्नलमा […]

अक्सर पाका मानिसहरुको गुनासो हुन्छ की उनीहरुलाई निद्रा कम लाग्छ । उमेर ढल्केका कम्तिमा पनि आधाजसो मानिसहरु निद्राको समस्याको सामना गरिरहेका हुन्छन् । एक तिहाइ देखि एक चौथाइ पाका मानिसरुमा निद्रा नै नआउने समस्या हुन्छ । पाको उमेरका मानिसहरुमा निद्राको यस्तो समस्याले दुइ प्रकारले दुख दिन्छ । रात पर्ने बित्तिकै उनीहरु सुत्न जान्छन् । उनीहरुको […]