‘टेस्ट अफ चेरी’ : मर्न हिँडेको मान्छेले जब अनौठा मान्छेहरु भेट्छन्

‘टेस्ट अफ चेरी’ सन् १९९७ मा रिलिज भएको इरानी फिल्म हो, जुन विश्व प्रसिद्ध निर्देशक अब्बास कियारोस्तामीले बनाएका हुन् । यो फिल्मले मानव जीवन, मृत्यु र अस्तित्वको अर्थको गहिरो दार्शनिक प्रश्नहरूलाई सरल तर प्रभावशाली तरिकाले प्रस्तुत गर्छ ।

कथासार

‘टेस्ट अफ चेरी’को कथा एक मध्यमवर्गीय इरानी पुरुष, बादी (होमायुन एर्शादी) को वरिपरि घुम्छ, जो तेहरानको धुलो र पहाडी क्षेत्रमा आफ्नो कारमा घुमिरहेका छन् । फिल्मको सुरुमा नै यो स्पष्ट हुन्छ कि, बादीले आफ्नो जीवन अन्त्य गर्ने निर्णय गरिसकेका छन् ।

उनले पहाडमा एउटा खाडल खनेका छन्, जहाँ उनी राति आत्महत्या गर्न चाहन्छन् । तर, उनको एउटा अनौठो अनुरोध छ, उनलाई कसैले उनको मृत्युपछि खाडलमा माटोले पुरिदिनुपर्छ । यो कामका लागि उनी एकजना सहयोगी खोजिरहेका छन् ।

फिल्ममा बादीले आफ्नो कारमा विभिन्न मानिसहरूलाई लिफ्ट दिँदै उनीहरूसँग कुराकानी गर्छन् र आफ्नो प्रस्ताव राख्छन् । उनले तीन फरक पात्रहरूलाई भेट्छन् :

एक सैनिक : यी जवान सैनिक डराउँछन् र बादीको प्रस्तावलाई अस्वीकार गर्छन् । ऊ आत्महत्यालाई गलत ठान्छ र डरले भाग्छ ।

एक अफगानी धार्मिक विद्यार्थी : यी विद्यार्थीले धार्मिक दृष्टिकोणबाट आत्महत्यालाई पाप ठान्छन् र बादीसँग लामो तर्क गर्छन् । उनले बादीको मन बदल्ने कोसिस गर्छन्, तर बादी आफ्नो निर्णयमा अडिग रहन्छन् ।

एक टर्किस्ट प्राणी संरक्षक : यी तेस्रो पात्र, जसले पहिले नै जीवनका धेरै उतारचढावहरू देखिसकेका छन्, अन्ततः बादीको प्रस्ताव स्वीकार गर्छन् । उनले आफ्नो जीवनको कथा सुनाउँछन्, जसमा उनले पनि एकपटक आत्महत्या गर्ने सोचेका थिए, तर चेरीको स्वादले उनलाई जीवनको सुन्दरता महसुस गरायो । उनले बादीसँग जीवनको मूल्यबारे कुरा गर्छन् ।

फिल्मको अन्त्य अस्पष्ट र दार्शनिक छ । बादी रातमा खाडलमा सुत्छन्, र दर्शकहरूलाई उनले आत्महत्या गरे वा नगरेको कुरा स्पष्ट हुँदैन । अन्तिम दृश्यमा, कियारोस्तामीले कथालाई तोडेर दर्शकहरूलाई फिल्मको निर्माण प्रक्रियातिर लैजान्छ, जहाँ क्यामेरा टोली र अभिनेताहरूलाई देखाइन्छ । यो अन्त्यले दर्शकहरूलाई कथाको वास्तविकता र काल्पनिकताबारे प्रश्न गर्न बाध्य बनाउँछ ।

‘टेस्ट अफ चेरी’को विशेषताले यसलाई अन्य फिल्महरूभन्दा फरक र अद्वितीय बनाउँछ ।

यसका प्रमुख विशेषता

न्यूनतम कथानक

कियारोस्तामीको शैली मिनिमलिस्ट छ । फिल्ममा धेरै घटनाहरू हुँदैनन्, यो मुख्य रूपमा बादीको कारमा भएको यात्रा र कुराकानीमा केन्द्रित छ । यो सरल कथानकले दर्शकहरूलाई पात्रको भावना र दर्शनमा गहिरिएर सोच्न बाध्य बनाउँछ ।

दार्शनिक गहिराइ

फिल्मले जीवन, मृत्यु र मानव अस्तित्वका गहिरा प्रश्नहरू उठाउँछ । बादीको आत्महत्याको चाहना र सहयोगी खोज्ने उनको प्रयासले मानव जीवनको मूल्य, निराशा र आशाको खोजबारे गम्भीर विमर्श गर्छ ।

वास्तविकता र काल्पनिकता मिश्रण

फिल्मको अन्त्यमा कियारोस्तामीले दर्शकहरूलाई कथाबाट बाहिर निकालेर फिल्म निर्माणको प्रक्रिया देखाउँछन् । यो मेटा-नैरेटिभ शैलीले दर्शकहरूलाई कथाको वास्तविकता र काल्पनिकताबारे सोच्न बाध्य बनाउँछ ।

प्राकृतिक सिनेमाटोग्राफी

फिल्मको छायांकन अत्यन्तै प्राकृतिक र सरल छ । तेहरानको धुलो र पहाडी परिदृश्यले कथालाई एक विशेष वातावरण प्रदान गर्छ । लामा शट र न्यूनतम क्यामेरा मुभमेन्टले दर्शकहरूलाई पात्रको भावनात्मक यात्रामा डुब्न मद्दत गर्छ ।

संवादमा जोड

फिल्ममा संवादहरू नै कथाको मुख्य हिस्सा हुन् । बादी र अन्य पात्रहरू बीचको कुराकानीले विभिन्न दृष्टिकोणहरू प्रस्तुत गर्छ । यी संवादले दर्शकहरूलाई जीवन र मृत्युबारे फरक दृष्टिकोणहरू विचार गर्न प्रेरित गर्छ ।

सांस्कृतिक र सामाजिक सन्दर्भ

फिल्मले इरानी समाजको मध्यमवर्गीय जीवन, धार्मिक मूल्यहरू र सामाजिक संरचनालाई सूक्ष्म रूपमा चित्रण गर्छ । बादीको निराशा र उनको खोजले आधुनिक इरानी समाजमा व्यक्तिगत संकटलाई प्रतिबिम्बित गर्छ ।

महत्त्व

कान्स फिल्म फेस्टिभलको पाल्मे डीओर

यो फिल्मले सन् १९९७ मा कान्स फिल्म फेस्टिभलको सर्वोच्च पुरस्कार पाल्मे डीओर जित्यो, जुन इरानी सिनेमाका लागि ऐतिहासिक उपलब्धि थियो । यो पुरस्कारले इरानी सिनेमालाई विश्व मञ्चमा स्थापित गर्न ठूलो योगदान पुर्‍यायो ।

इरानी सिनेमाको विश्वव्यापी प्रभाव

अब्बास कियारोस्तामी इरानी न्यू वेभ सिनेमाका अग्रणी निर्देशक हुन् । यो फिल्मले इरानी सिनेमाको न्यूनतम शैली, काव्यात्मक प्रस्तुति र दार्शनिक गहिराइलाई विश्वभर चिनायो।

जीवन र मृत्युको विश्वव्यापी विषय

आत्महत्याको विषय विश्वव्यापी छ र यो फिल्मले यसलाई एक संवेदनशील तर गहिरो तरिकाले प्रस्तुत गर्छ । बादीको कथाले हरेक दर्शकलाई आफ्नै जीवनको मूल्यबारे सोच्न बाध्य बनाउँछ।

मेटा-सिनेमा प्रयोग

फिल्मको अन्त्यमा कियारोस्तामीले दर्शकहरूलाई कथाबाट बाहिर निकालेर फिल्म निर्माणको प्रक्रिया देखाउँछन् । यो मेटा–सिनेमाको प्रयोगले सिनेमाको परम्परागत संरचनालाई चुनौती दिन्छ र दर्शकहरूलाई कला र वास्तविकताबारे प्रश्न गर्न प्रेरित गर्छ ।

सांस्कृतिक संवेदनशीलता

फिल्मले इरानी समाजको सांस्कृतिक र सामाजिक संवेदनशीलतालाई चित्रण गर्छ । बादीको कथाले व्यक्तिगत स्वतन्त्रता, सामाजिक अपेक्षा र धार्मिक मूल्यहरू बीचको द्वन्द्वलाई सूक्ष्म रूपमा प्रस्तुत गर्छ ।

कला र दर्शन संयोजन

यो फिल्म केवल मनोरञ्जनको लागि होइन, बरु कला र दर्शनको संयोजन हो । यसले दर्शकहरूलाई गहिरो सोचाइमा डुब्न प्रेरित गर्छ र सिनेमालाई एक बौद्धिक माध्यमको रूपमा स्थापित गर्छ।