‘रञ्जनको कैद घटाएकै कारण महाअभियोग लागे पछुतो मान्दिनँ’

यो रन्जन कोइरालासँग सम्बन्धित ज्यान मुद्दा । यसमा भ्रम नहोस्, हामी कोही पनि भ्रममा बस्न हुन्न । राखिनु हुन्न । आम नागरिकमा यो मुद्दामा भएको फैसला छ, यसले भ्रम सिर्जना गर्यो, भ्रममा लगियो । दुःखका साथ भन्नुपर्छ, हरेक मुद्दालाई एकै किसिमबाट हेर्छौं । मुद्दामा को संलग्न छ, को असंलग्न छ । कस्ता पदाधिकारी संलग्न छन्, कस्ता पदाधिकारी असंलग्न छन् भनेर हामीले हेर्दैनौं । हामीले हेर्ने भनेको कर्तव्य ज्यान मुद्दा मात्र हो । यसमा रञ्जन कोइराला वा को व्यक्ति भन्ने हामीले कहिल्यै हेर्दैनौं ।

यसरी गर्ने हो भने न्यायाधीशको जुन निष्पक्षता हुन्छ, स्वतन्त्र रहेर काम गर्नुपर्ने हुन्छ, सक्षम रहेर काम गर्नुपर्ने हुन्छ, त्यसमा आँच आउँछ । त्यसकारण हामीले मुद्दाको पक्ष र विपक्षलाई होइन, मुद्दाको तथ्यलाई हेरेर फैसला गर्छौं ।
यो मुद्दामा मुद्दा उल्टी गरेर रञ्जन कोइरालालाई कम सजाय गरियो भन्ने जुन छ, यो १०० प्रतिशत गलत हो । माननीय सदस्यज्यूहरुले मिसिल मगाएर हेर्दा हुन्छ । यसमा रञ्जनकृष्ण कोइरालाले कर्तव्य ज्यान गरेको हो भन्ने जिल्ला र पुनरावेदन अदालतले फैसला गरेको छ, त्यसलाई नै सदर भएको हो । अब यसमा उहाँलाई जन्मकैद भएको हो । जन्मकैदको मुलुकी ऐनको व्यवस्थाले उसलाई २० वर्ष कैद हुने व्यवस्था हो ।

हामी न्यायाधीशलाई विवेक प्रयोग गर्ने अधिकार तत्कालको मुलुकी ऐनको १८८ को व्यवस्था हो । कसूरमा होइन, सजायमा राय लगाउने । त्यसलाई फौजदारी संहिताले पनि स्थापना गरेको छ । म व्यक्तिका हिसाबले गइनँ, मिसिलबाट यसमा कसूर पारिवारिक छ । उहाँहरुबाट जायजन्म भएका दुई छोराहरु छन्, एउटा त नाबालक नै जस्तो लाग्यो मलाई मिसिलबाट । उनीहरुले मार्मिक तरिकाले मिसिलमा आफ्नो भनाइ वकपत्र लेखेर राखेका छन् । अदालतमा समेत छोराहरु उपस्थित भएका छन् ।

अभियुक्त रञ्जनकृष्णलाई २० वर्ष कैद भएकोमा हामीले फैसला गर्दाको अवस्थामा करिवकरिव ८ वर्ष ४ महिना कैद बसिसकेको थियो । मिसिलबाट महसुस गर्ने हो, न्यायाधीशलाई विवेक प्रयोग कानुनले दिएको अधिकार हो । त्यो विवेक प्रयोग गरेर दुइटा बच्चाबच्चीका लागि गार्जियन (अभिभावक) चाहिन्छ कि भन्ने दृष्टिकोणबाट ८ वर्ष ४ महिना चानचुन बसिहाल्यो भनेर साढे ८ वर्षको राय लगाएको हो ।

राय लगाउने सबै इजलासबाट भएको हो । हिजो पनि थियो, आज पनि छ । मलाई दुःख लागेको छ । दुःख यसकारण लागेको छ कि साढे ८ वर्षको राय लगाउँदा त्यसबाट पीडित परिवार लगायतबाट प्रश्न उठाइयो । यसबाट मलाई पनि दुःख लागेको छ । यो कुरा नभइदिएको भए हुने रहेछ भन्ने फिल गरेको छु । मलाई पनि दुःख लागेको छ । यसबाट गल्ती भा’छ, यसबाटै महाअभियोग लागेर अवकाश दिनुपर्ने अवस्था छ भने म हार्दिकतापूर्वक जनता र समितिसामु अनुरोध गर्छु, मैले कानुनले दिएको अधिकारअनुसार विवेक प्रयोग गरेको हुँ । विवेकमा प्रश्न उठाउन पाइँदैन । र पनि गम्भीर गल्ती भएकै हो भन्ने लाग्दछ भने यसमा कुनै अनियमितता, त्यसपछाडि भ्रष्टाचार भएको होइन । कानुनले दिएको अधिकार प्रयोग गरेर ती दुइटा बालकहरुकाे भरणपोषण गर्नुपर्ने दायित्व आमाको अभावमा बाबु भएको हुनाले यो घटना पनि पारिवारिक भएको हुनाले दिएको हुँ । अर्को न्यायाधीशलाई म आरोप लगाउँदिनँ । यसको मैले लिड गरेको हुँ, देशको प्रधानन्यायाधीश हुँ, मैले न्याय प्रशासनको जिम्मेवारी लिएको छु । यदि यसैबाट महाअभियोग लाग्छ र मैले अवकाश लिनुपर्छ भने मैले हार्दिकतापूर्वक क्षमा चाहन्छु । हार्दिकतापूर्वक अनुरोध गर्छु, यो आधारबाट महाअभियोग लाग्छ भने म कुनै आपत्ति र गिल्टी फिल गर्दिनँ ।