५ वैशाख, काठमाडौं । दोस्रो भेरियण्टको कोरोना (कोभिड १९) संक्रमणको त्रास बढेपछि बैंकहरूको कर्जा लगानी पनि सुस्ताएको छ ।
पहिलो चरणको कोरोनाका कारण सुस्ताएको बैंकको लगानी दसैंपछि भने निकै बढेको थियो । तर संक्रमणको दोस्रो लहर सुरु भएपछि पुनः बैंकको लगानी सुस्ताएको छ ।
काठमाडौं उपत्यकामा सरकारले १६ वैशाखदेखि निषेधाज्ञा जारी गर्यो । निषेधाज्ञा जारी भएपछि दुई सातामा बैंकहरूको कर्जा लगानी जम्मा १७ अर्ब रुपैयाँमात्रै भएको वाणिज्य बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरूको छाता संगठन नेपाल बैंकर्स संघले जनाएको छ ।
संघका अनुसार वैशाख महिनामा बैंकहरूको कर्जा लगानी ३८ अर्ब रुपैयाँ मात्रै भएको छ । जबकी अघिल्लो चैत माहिनामा यी बैंकहरूले १ खर्ब ३८ अर्ब रुपैयाँ ऋण लगानी गरेका थिए । कर्जासँगै निक्षेप संकलनमा समेत उत्साह छैन ।
निषेधाज्ञा पछिको दुई सातामा बैंकहरूले थोरै मात्र निक्षेप संकलन गरेका छन् । वैशाख महिनाको तथ्यांक हेर्ने हो भने बैंकहरूले जम्मा ३२ अर्ब रुपैयाँमात्रै निक्षेप संकलन गरेका छन् । चैत महिनामा बैंकहरूले ८३ अर्ब निक्षेप संकलन गरेका थिए ।
वैशाख मसान्तसम्म बैंकहरूको कर्जा लगानी ३६ खर्ब ११ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ भने निक्षेप ३९ खर्ब ५५ अर्ब रुपैयाँ छ । निषेधाज्ञाको सुरु भएको भोलिपल्ट वैशाख १७ मा कर्जा लगानी ३५ खर्र्ब ९४ अर्ब रुपैयाँ र निक्षेप ३९ खर्ब २३ अर्ब रुपैयाँ रहेको थियो ।
गत मंसिर मसान्तमा कर्जा लगानी ३१ खर्ब एक अर्ब रुपैयाँ थियो । पुसमा १ खर्ब ४३ अर्ब रुपैयाँले बढेर ३२ खर्ब ४४ अर्ब रुपैयाँ पुगेको थियो ।
पुसको तुलनामा माघमा कर्जा लगानी धेरै भएको संघको तथ्यांकले देखाउँछ । संघका अनुसार माघमा २ खर्ब १८ अर्ब रुपैयाँले बढेर ३३ खर्ब १७ अर्ब रुपैयाँ कर्जा लगानी भयो ।
फागुनमा भने केही सुस्तायो । माघको तुलनामा कर्जा बढे पनि कर्जा लगानी वृद्धिदर भने घट्यो । फागुनमा १ खर्ब १८ अर्ब रुपैयाँले बढेर ३४ खर्ब १२ अर्ब रुपैयाँ पुग्यो । चैतमा १ खर्ब ६१ अर्ब रुपैयाँले बढेर ३५ खर्ब ७३ अर्ब रुपैयाँ पुग्यो ।
वैशाखसम्म आइपुग्दा भने कोरोनाको त्रास पनि उच्च भयो । कोरोनाको त्राससँगै वैशाखमा जम्मा ३८ अर्ब रुपैयाँ मात्रै कर्जा लगानी भएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका कार्यकारी निर्देशक देवकुमार ढकाल कर्जा लगानी हुने ठाउँहरू अधिकांश बन्द भएका कारण पनि सुस्ताएको बताउँछन् ।
मालपोत तथा यातायात कार्यालयहरू बन्द हुँदा घरजग्गा तथा सवारी साधनमा लगानी हुने कर्जा सुस्ताएको उनले बताए । महामारीका बेला भएर धेरै ठूलो अपेक्षा पनि गर्न नहुने उनी बताउँछन् ।
‘निक्षेप पनि अहिले धेरै बढेको छैन । निक्षेप धेरै बढेर बैंकमा थुप्रिए समस्या हुन्छ’, उनले भने, ‘तर अहिले ठूलो समस्या भएको छैन । औषधि उपचार लगायतमा पैसा चाहिएला भनेर नगद होल्ड गरिएको पनि हुनसक्छ, अहिले निक्षेपको ग्रोथ पनि धेरै छैन ।’
अक्सिजन लगायतका सामाग्रीहरू किन्न अलिअलि लगानी भएको हुनसक्ने र अवस्था सहज भएसँगै लगानी बढिहाल्ने उनको भनाइ छ ।
‘यो वर्ष यस्तै हो, नयाँ वर्षमा केही होला’
चालु आर्थिक वर्ष २०७७/७८ सकिन अब दुई महिनाभन्दा कम समय बाँकी छ । जेठ महिनाभर निषेधाज्ञा हुने सम्भावना रहेको र असारमा खुलेपनि धेरै लगानी नहुने बैंकर्स संघका उपाध्यक्ष तथा कृषि विकास बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनिल उपाध्याय बताउँछन् ।
पछिल्लो समय बैंकिङ कारोबार नै अत्यन्तै न्युन हुने गरेको उनी बताउँछन् । ‘काउन्टरबाट खासै कारोबार हुँदैन, अलिअलि भएको डिजिटल कारोबार हो,’ उनले भने, ‘धेरै काउन्टरहरू त बन्द नै छन्, यस्तो महामारीमा सेवाग्राही पनि धेरै हुँदैनन् ।’
अहिले कर्जा सुस्ताउनु स्वभाविक भएको उनी बताउँछन् । ठूला तथा साना व्यवसायहरू अधिकांश बन्द छन् । नयाँ परियोजनाहरू पनि महामारीमा सञ्चालन हुने कुरा भएन । यसकारण पनि कर्जाको माग नै नआएको उपाध्यक्ष उपाध्यायले बताए ।
यतिबेला सेयर बजार भने खुला नै छ । मंगलबारमात्रै ११ अर्ब २५ करोड रुपैयाँभन्दा धेरैको सेयर कारोबार भयो । सेयर धितोमा भने थोरबहुत कर्जा लगानी भइरहेको उनले बताए ।
‘अरु व्यापार व्यवसाय छैन, दैनिक गुजाराका लागि बैंकमा कर्जा माग हुने कुरा भएन,’ उनले भने, ‘अलि–अलि मार्जिन प्रकृतिको कर्जा गएको छ, अन्य क्षेत्रमा त यो बेला लगानी हुने सम्भावना नै छैन ।’
आर्थिक वर्ष सकिन अब थोरै मात्र सयम बाँकी रहेको र अझै जेठ महिनाभर बन्द नै हुने सम्भावना रहेकाले यो आर्थिक वर्षमा कर्जा लगानी धेरै नहुने उनी बताउँछन् ।
नयाँ आर्थिक वर्षमा भने कोरोना त्रास घट्ने र नयाँ परियोजनाहरू पनि सुरु भएर बैंकको लगानी बढ्ने उनको अपेक्षा छ ।
‘यो समय भनेको सस्टेन हुने समय हो, जेठभरी बन्द नै होला असार मसान्तमा विजनेस ग्रोथमा धेरै ध्यान जाँदैन,’ उनले भने, ‘स्वीकृत भएको कर्जा जाला नत्र अरु खासै जाँदैन ।’
