+

गर्भावस्थामा कस्तो गल्तीले जन्मिन्छ अशक्त बच्चा ?

२०७९ असार  २४ गते १४:१७ २०७९ असार २४ गते १४:१७
Shares
गर्भावस्थामा कस्तो गल्तीले जन्मिन्छ अशक्त बच्चा ?

गर्भमा हुर्केको बच्चालाई लिएर हरेक दम्पतीको सोच आफ्नो बच्चा स्वस्थ र तन्दुरुस्त जन्मियोस् भन्ने हुन्छ । तर गर्भावस्थामा हुने सानातिना गल्तीले बालबालिकामा अपाङ्गता निम्त्याउँछ ।

गर्भावस्थामा महिलाको शरीरमा धेरै परिवर्तन आउँछन् । यसमा हर्मोनल परिवर्तनहरू पनि समावेश हुन्छन् । त्यसैले स्वास्थ्य बच्चा जन्माउन दम्पतीले केही कुरामा विशेष ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । बच्चा नौ महिना आमाको गर्भमा हुर्कने बुबाको तुलनामा गर्भवती आमाले अलि बढी ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ ।

कुनै पनि बच्चा अशक्त तथा अपांग जन्मिनु कुनै एउटा मात्र कारण हुँदैन । कतिपय अवस्थामा कारण पनि पत्ता लगाउन सकिंदैन । अशक्त बच्चा जन्मिनुमा क्रोमोजोमदेखि वातावरणीय कारणले समेत हुन्छ ।

बच्चाको विकास हुने भनेको आमाको गर्भमा हो । त्यसैले सबैभन्दा पहिलो स्वास्थ्य अण्डा र स्वास्थ्य शुक्रकीटको समायोजन गर्भमा हुनु जरुरी छ । क्रोमोजोमको कारण बच्चा अपांग हुने कारण भनेको अण्डा तथा शुक्रकीट स्वास्थ्य नहुनु हो ।

डा. बालकृष्ण साह

सुरुको तीन महिना एकदमै महत्वपूर्ण 

नौ महिनासम्म आमाको गर्भमा नै बच्चाको विकास हुन्छ । सुरुको तीन महिना एकदमै संवेदनशील हुन्छ । यस अवधिममा बच्चाको अंगहरु बन्ने बेला हो । यो बेला पोषणको कमी, चोटपटक, गर्भवतीले धूम्रपान तथा मद्यपान गरेमा, बच्चालाई असर गर्ने खालको कुनै औषधि सेवन गरेमा, प्रदूषित वातावरण, गर्भवती महिलामा शारीरिक र मानसिक रूपमा स्वास्थ्य छैन भने यसले आमा र बच्चा दुवैको स्वास्थ्यमा असर गर्छ ।

बच्चा स्वस्थ जन्मिन गर्भवती महिला स्वस्थ हुनु जरुरी 

जन्मिने बच्चा चाहिं स्वस्थ चाहिने, तर गर्भवती महिलाको स्वास्थ्य भने जस्तो भए पनि हुन्छ भन्ने धारणा अmभै पनि समाजमा व्याप्त छ । तर गर्भवती महिला नै स्वस्थ छैनन्, उमेर नै नपुगी गर्भवती भएको छ, गर्भवती महिलाले पोषणयुक्त खाना खान पाएको छैन, उनीहरूले खाने खानेकुरामा रसायन मिसिएको छ भने बच्चा अपांग वा अशक्त जन्मिने खतरा हुन्छ ।

स्वस्थ च्चाको तौल

एउटा स्वस्थ बच्चा जन्मिंदा अढाइदेखि तीन किलोसम्मको हुन्छ । बच्चा ४ केजीभन्दा माथि छ भने बच्चाको तौल बढी हो । अढाइ केजी भन्दा कम छ भने बच्चाको तौल कम भएको मानिन्छ । औसत नेपाली बच्चा तीन केजीको जन्मिन्छन् । बच्चा जन्मिंदा ३७ हप्ता पूरा भएको र अढाई केजी हुनुपर्छ ।

स्वस्थ बच्चा जन्माउन दम्पतीले ध्यान दिनुपर्ने कुरा

स्वस्थ बच्चा जन्माउन आमाको त झन् धेरै महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । आमालाई पोषणयुक्त खाना खान दिने, खुसी राख्ने र समय–समयमा स्वास्थ्य जाँच गराउन लैजाने गर्नुपर्छ ।

स्वस्थ बच्चा जन्माउनका लागि गर्भवती महिलाको सबैभन्दा मुख्य भूमिका हुने भएकाले उनीहरूले खानपानमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । शारीरिक र मानसिक रूपमा स्वस्थ हुनुपर्छ । कम उमेरमा बच्चा जन्माउँदा पनि अशक्त हुने सम्भावना हुन्छ । त्यसैले २० वर्षपछि मात्र बच्चा जन्माउनुपर्छ । गर्भवती महिलाको धूम्रपान मद्यपान गर्ने बानी छ भने त्यो बानीलाई छोड्नुपर्छ ।

(स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ डा. साहसँग अनलाइनखबरकर्मी सुमित्रा लुइँटेलले गरेको कुराकानीमा आधारित)

दम्पती बालबच्चा
डा. बालकृष्ण साह
लेखक
डा. बालकृष्ण साह
प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ

मेडिकल काउन्सिल दर्ता नम्बर : ७३१३ एमबीबीएस, डीजीओ र एमपीएच । मोरङ सहकारी अस्पताल विराटनगरमा कार्यरत डा. साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ हुन् ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
Khusi chhu

खुसी

Dukhi chhu

दुःखी

Achammit chhu

अचम्मित

Utsahit Chhu

उत्साहित

Akroshit Chhu

आक्रोशित

प्रतिक्रिया

भर्खरै पुराना लोकप्रिय

फिचर

डाक्टरले अस्पतालको नेतृत्व गर्ने भए व्यवस्थापनको तालिम लिनुपर्छ(भिडियो)

डाक्टरले अस्पतालको नेतृत्व गर्ने भए व्यवस्थापनको तालिम लिनुपर्छ(भिडियो)

प्रदूषित वायुले गर्भको शिशुलाई गम्भीर असर

प्रदूषित वायुले गर्भको शिशुलाई गम्भीर असर

गर्भवती भएको कसरी थाहा पाउने ?

गर्भवती भएको कसरी थाहा पाउने ?

मस्तिष्क मृत्यु के हो ? ‘कोमा’ भन्दा के फरक छ ?

मस्तिष्क मृत्यु के हो ? ‘कोमा’ भन्दा के फरक छ ?

रक्तनली सम्बन्धी समस्या र समाधानको उपाय (भिडियो)

रक्तनली सम्बन्धी समस्या र समाधानको उपाय (भिडियो)

गर्भाधानका लागि के कस्तो स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने ?

गर्भाधानका लागि के कस्तो स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने ?