वाइडबडी प्रकरणमा मुछिएका ३२ जना : कसलाई के आरोप ?

२२ चैत, काठमाडौं । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले वाइडबडी विमान खरिदमा भ्रष्टाचार भएको भनी तत्कालीन पर्यटनमन्त्री जीवनबहादुर शाहीसहित ३२ जनाविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ ।

अख्तियारले २४ जना नेपाली नागरिक र ८ जना विदेशीलाई प्रतिवादी बनाएको हो । अख्तियारले सबैमाथि १ अर्ब ४७ करोड रुपैयाँ बिगो मागदाबी गरेको छ । तर उनीहरूमाथिको भ्रष्टाचारको आरोप भने फरक–फरक छ ।

जीवनबहादुर शाही

तत्कालीन पर्यटनमन्त्री शाहीमाथि मूल्य बढाउने अनि विमानको भारवहन क्षमता घटाउने निर्णयमा संलग्न भएको आरोप लागेको छ । नेपाल वायुसेवा निगमका पदाधिकारीहरूसँगको मिलेमतोमा बैंक जमानत विना नै सटही सुविधा दिएको आरोपमा उनीमाथि १ अर्ब ४७ करोड नै भ्रष्टाचार गरेको आरोप छ ।

सुगतरत्न कंसाकार

नेपाल वायुसेवा निगमका तत्कालीन महाप्रबन्धक एवं सञ्चालक समिति सदस्य सुगतरत्न कंसाकारमाथि टेण्डरको कागजात तयार गर्दादेखि नै बदनियत राखेको आरोप छ । लागत इस्टिमेटलाई अस्वभाविक रूपमा बढाएको भन्दै अख्तियारले वार्ताको माध्यमबाट सम्झौताको शर्तहरू तयार गर्नु गलत भएको दाबी गरेको छ । विमानको क्षमता घटाएकाले लामो दूरीमा उडान भर्न नसक्ने अवस्था भएको भन्दै अख्तियारले उनको हकमा पनि पूरै बिगो मागदाबी गरेको हो ।

शंकरप्रसाद अधिकारी

अख्तियारले नेपाल वायुसेवा निगमको सञ्चालक समितिका अध्यक्ष एवं पर्यटन सचिव शंकरप्रसाद अधिकारीविरुद्ध विमानको लागत अस्वभाविक रूपमा बढाउन भूमिका खेलेको आरोप लगाएको छ । साथै उनीमाथि अपारदर्शी शर्त स्वीकार्न भूमिका खेलेको आरोप छ । विमानको भारवहन क्षमता २४२ टनबाट घटाइ २३० बनाएको भन्दै अख्तियारले उनीमाथि पनि पूरै बिगो र जरिवाना मागदाबी गरेको हो ।

सञ्चालक समितिका ७ जना सदस्य

अख्तियारले नेपाल वायुसेवा निगमका अध्यक्ष शंकरप्रसाद अधिकारीमाथि झै सञ्चालक समितिका सदस्यहरू शिशिरकुमार ढुंगाना, पर्यटन मन्त्रालयका सहसचिव बुद्धिसार लामिछाने, टेकनाथ आचार्य, निमा नुरु शेर्पा, मुक्तिराम पाण्डेमाथि पनि विनियमावली संशोधन नगराइ विमान खरिद प्रक्रिया अघि बढाएको आरोप छ ।

अख्तियारले ७ जनामाथि पनि पूरै बिगो मागदाबी गरेको छ । सहसचिव जीवनप्रकाश सिटौला र अच्युतराज पहाडीविरुद्ध पनि त्यती नै बिगो र जरिवाना मागदाबी छ । लामिछाने सचिव बढुवा हुने क्रममा थिए ।

निगमका उच्चपदस्थ ६ कर्मचारी

अख्तियारले निगमका कामु निर्देशक रामहरि शर्मा सेढाई, जनकराज कालाखेती र उपनिर्देशक प्रभाषकुमार कर्माचार्य विरुद्ध पनि खरिद उपसमिति र प्रस्ताव मूल्यांकन उपसमितिमा रही बदनियतपूर्वक काम गरेको आरोप लगाएको छ । उनीहरूमाथि पनि त्यति नै बिगो कायम छ ।

अख्तियारले अरू थप तीन कर्मचारी निर्देशक गणेशबहादुर चन्द, कामु निर्देशक कर्णबहादुर थापा अनि निमित्त निर्देशक एवं वरिष्ठ क्याप्टेन सुवास रिजालमाथि पनि त्यही आरोप लगाएको छ । साथै यी तीन जनामाथि गलत लिखत तयार गरी भ्रष्टाचार गरेको आरोपमा अर्को आरोप पनि लागेको छ ।

उपसमितिमा रहेका ८ कर्मचारी

अख्तियारले नेपाल वायुसेवा निगमकै थप ८ कर्मचारीमाथि भ्रष्टाचारको आरोप लगाएको छ । निगमका नायव महाप्रबन्धक रमेशबहादुर शाह, निमित्त निर्देशक एवं वरिष्ठ क्याप्टेन रविन्द्रकुमार शेरचन, तत्कालीन कामु निर्देशक रविन्द्र श्रेष्ठ, उपेन्द्र पौडेल, श्रवण रिजाल, तत्कालीन निमित्त उपनिर्देशक पारस पौडेल, उमेश पौडेल र वृहतमान तुलाधरमाथि विमान खरिद उपसमितिमा बसेर बदनियतपूर्वक काम गरेको आरोप छ ।

सुरूको कागजातमा मूल्यवृद्धिको प्रावधान नरहेकोमा पछि शर्त समावेश गरेको भनी अख्तियारले थप रकम भुक्तानी गर्ने दायित्व बढाएकोमा उनीहरूमाथि पनि भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको हो । उनीहरूमाथि गलत लिखत तयार पारेको आरोप छ ।

आपूर्तिकर्ता बनेका ३ प्रतिनिधि
अख्तियारले बेलायती नागरिक दीपक शर्माविरुद्ध पनि भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ । उनी अमेरिकाको एएआर कर्पोरेसनका अध्यक्ष हुन् । नेपाल वायुसेवा निगमका लागि वाइडबडी विमान आपूर्ति गर्न छनोट भएको उक्त कम्पनीले पछि अरू दुईवटा कम्पनी जोडेर खरिद सम्झौता गरेको थियो ।

जर्मन नागरिक क्रिश्चियन न्ह्युलेन वाइडबडी विमान बिक्री प्रक्रियामा जोडिएका तीनवटा कम्पनीसँग आवद्ध छन् । अख्तियारले रोमानियाका नागरिक ओलेग कालिस्त्रुलाई पनि भ्रष्टाचार मद्दा दायर गरेको छ ।

यो समूहले आयरल्याण्डमा हाइफ्लाई एक्स नामक डलर पूँजीको कम्पनी स्थापना गरेको थियो । उक्त कम्पनी जहाज बिक्रीकै लागि खडा गरिएको भेटिएको छ । १० फागुन २०७३ मा स्थापित उक्त कम्पनीले एयरबस कम्पनीबाट दुईवटा वाइडवडी विमान खरिद गरी २४ अर्ब रुपैयाँमा नेपाल वायुसेवा निगमलाई बेचेको थियो ।

अख्तियारले उनीहरूमाथि नेपाल वायुसेवा निगमलाई नोक्सान हुने गरी वाइडबडी विमान खरिद सम्झौता गरेको र त्यसबापत भुक्तानी लिएर भ्रष्टाचारको मतियार बनेको आरोप लगाएको छ ।

वाइडबडीमा जोडिएका ५ कम्पनी

अख्तियारले वाइडबडी विमान खरिद प्रकरणमा जोडिएका पाँच कम्पनी र तिनका प्रतिनिधिहरूलाई पनि भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ । निगमसँग सुरूमा ठेक्का सम्झौता गरेको अमेरिकाको एएआर इन्टरनेसन र त्यसका अध्यक्ष एवं सीईओ जोन होल्मेसविरुद्ध अख्तियारले मुद्दा चलाएको छ ।

त्यसैगरी जर्मनीको जर्मन एभिएसन क्यापिटल र उक्त कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक आना टोपा, पोर्चुगलको हाइफ्लाई ट्रान्सपोर्ट एरोज र उक्त कम्पनीका अध्यक्ष पाउलो मिरपुरीविरुद्ध पनि भ्रष्टाचार मुद्दा दायर भएको छ । अख्तियारले आयरल्याण्डको हाइफ्लाई एक्स, उक्त कम्पनीका निर्देशकहरू गेराल्ड थ्रोन्टन र क्रिश्चियन न्ह्युलेनविरुद्ध पनि मुद्दा दायर गरेको छ ।

वाइडबडी विमान खरिदबिक्रीको कारोबारमा भूमिका खेलेको नर्टन रोज फुलब्राइट जर्मनीविरुद्ध पनि अख्तियारले मुद्दा दायर गरेको छ । उक्त कम्पनीका हेड अफ एभिएसनका मार्कुस र्‍याडब्रुच र वरिष्ठ परामर्शदाता राल्फ स्प्रिङगर विरुद्ध पनि मुद्दा चलाएको हो ।