यसकारण हुन्छ बेलाबेलामा रक्तस्राव

२०८० भदौ १५ गते १७:२५

डा. कुमकुम झा स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ

काठमाडौं । महिनावारी रक्तस्राव हुनु त सामान्य नै हो । तर बेलाबेलामा थोरै मात्रामा रक्तस्राव भइरहन्छ भने त्यो सामान्य नहुने स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ डा. कुमकुम झा बताउँछिन् । पाठेघरको समस्या, थाइराइड, शरीरमा हार्मोनको गडबडी, परिवारको नियोजनको औषधि प्रयोगमा गडबडी र रगतसम्बन्धी रोगका कारण रक्तस्राव हुन सक्छ ।

‘यस्तो थोरै थोरै रक्तस्राव नियमित भएमा स्त्रीरोग विशेषज्ञलाई जाँच गराउनुपर्छ । किनकि यसले समयमा जाँच गरेर उपचार गर्दा पाठेघरको क्यान्सर हुन सक्ने जोखिम हुन्छ,’ डा. झा भन्छिन् ।

यस्तो समस्या बाहिर हेरेर थाहा नहुने भएकाले बेवास्ता गर्ने नहुने र महिलाहरुले वर्षको एकचोटि पाठेघरको जाँच गराउनुपर्छ । समयमै उपचार गरेमा अनियिमित महिनावारीको समस्या ठीक भएर रक्तस्रावको समस्या पनि समाधान हुने डा. झा बताउँछिन् ।

बेलाबेलामा रक्तस्राव हुने देखिए पनि यो सबैको लागि समस्या नहुने अर्का प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ डा. बालकृष्ण साह बताउँछन् । ‘कसैको लागि सामान्य पनि हुन सक्छ । किनकि कहिलेकाहीं मिक्स साइक्लिङ स्पोटिङ अर्थात् मध्य–चक्र स्पटिङ पनि हुने गर्छ । यो महिनावारी हुनु लगभग १४–१५ दिनको बीचमा यौनाङ्गबाट रगतको केही थोपा देखिने गर्छ,’ डा. साह भन्छन्, ‘तर यो महिनावारी भएको होइन । त्यसैले कसैकसैलाई यसैलाई महिनावारी भएको भन्ठान्छन् । प्राय: थोरै थोरै रक्तश्राव महिनावारीको सुरुवाती र सुक्ने वर्षमा हुन सक्छ ।’

तर यस्तो समस्याको उपचारै गर्नु पर्दैन भन्ने नभएको उनी बताउँछन् । यदि रक्तश्रावका कारण असहज महसुस हुने खण्डमा सम्बन्धित विशेषज्ञलाई देखाइहाल्न उनी सुझाउँछन् । ‘कसैलाई सामान्य लागेको कसैलाई जटिल समस्याको संकेत पनि हुन सक्छ । यसरी रक्तश्राप हुनुको मतलब पाठेघरको क्यान्सर पनि भएको हुन सक्छ,’ डा. साह भन्छन् ।

यस्तो बेला शारीरिक सम्बन्ध राख्दा गर्भ रहन्छ ?

महिनावारी हुनु १४–१५ दिनअघि एक-दुई थोपा रगत देखिएको खण्डमा शारीरिक सम्बन्ध राख्दा गर्भ रहने सम्भावना उच्च हुन्छ । तर महिनावारी भएको अवस्थामा भने गर्भ नरहने डा. साह बताउँछन् ।

उपचार

रक्तस्रावको उपचार बिरामीको उमेर र समस्या अनुसार फरक हुने डा. साह बताउँछन् । कुनै बेला हार्मोन थेरापी गर्दा पनि समस्या ठीक हुन्छ । मासिक श्राव गडबडी हुनु कसैलाई सामान्य हुन सक्छ भने कसैलाई जटिल रोगको संकेत पनि हुन सक्ने डा. साह बताउँछन् ।

उनी भन्छन्, ‘पाठेघरको जाँच, हार्मोन, थाइराइड, अल्ट्रा साउण्ड गरेर समस्याअनुसार उपचार गर्न सकिन्छ ।’

हट टपिक्स

अल्जाइमर

आयुर्वेद

इन्डोक्राइन (हर्मोन रोग)

एचआईभी

नेत्ररोग

प्रसूति तथा स्त्रीरोग

बालरोग

मानसिक स्वास्थ्य (डिप्रेसन, एन्जाइटी)

मिर्गौला तथा मुत्र रोग

मुख तथा दन्त रोग

योग तथा प्राणायाम

हेपटाइटिस