बुढ्यौली दिनदिनै महंगो हुँदैछ । संभव भएसम्म, आउँदो पीढींले गरिरहेको काम छाड्ने बिचारलाई सधैका लागि त्याग्नुहोस् । के गर्ने, जब हामी बुढो हुन्छौ ? के हामी काम गर्नका लायक रहन्छौ ? के कसैले हामीलाई काम दिन्छ ? डाक्टर बिल फ्रैंकलैन्ड १ सय ६ बर्षका छन् । सायद यो धर्तीमा काम गरिरहेका सबैभन्दा पाको डाक्टर उनै […]

जान कोरकोरन, जसलाई पढ्न लेख्न रुची थिएन । जोनले विद्यालय, क्याम्पसमा साथै शिक्षण पेशामा रहँदा समेत एक गोपनियता कसैलाई चुहाएनन् । खासमा उनलाई पढ्न आउँदैनथ्यो । बाल्यकालमा मेरा आमाबुबा भन्नुहुन्थ्यो कि, म एक विजेता हुँ । र, जिन्दगीको पहिलो ६ बर्षसम्म मलाई पनि त्यस्तै लाग्थ्यो । मैलें अलि ढिलो बोल्न सिकें । तर, ठूलो उमंगका […]

नेपाली समुदायले माघे संक्रान्ति पर्व विशेष रुपमा मनाउँछन् ।माटो मुनी फलेको बालीको रुपमा तरुल, सखरखण्ड, पिँडालुका साथै चाकु, तिलको लड्डु, खिचडी पनि खाने प्रचलन छ। जाडो मौसममा शरीरलाई धेरै पौष्टिक आहार चाहिने भएकाले माघे संक्रान्तिमा खाइने यी आहारहरुले शरीरलाई आवश्यक शक्ति दिई रोगसँग लड्ने क्षमता समेत बढाउँदछ। आयुर्वेद चरक संहिता, शिशिर ऋतुचर्या अनुसार यस समयमा […]

ओनसेन एकादेशको कथा होइन । यो जापानको वास्तविक कथा हो । बडो उदेकलाग्दो र रहस्यमय छ यो । मनमनै दबाएर राख्नुपर्ने तर यथार्थ । तातो पानीको कुण्ड पनि ओनसेन र यसभित्र सर्वाङ्गै पस्ने पनि ओनसेन ।ओनसेन जापानीहरूको आन, मान र शान हो। विश्वभर नै प्रशिद्दि पाएको ओनसेनमा पहिलोपल्ट छिर्दा चकित परियो। सर्वाङ्गै ! के बच्चा […]

‘यादहरु संगाल, केवल पाइलाका डोबहरु छाडिदेउ ।’ चिफ सिएटल यात्राले त्यस्ता क्षणहरु भोग्ने मौका दिन्छ, जुन जीवनभर संगालेर राख्न सकियोस् । यात्राका क्रममा देखेका, भोगेका, बुझेका कुराहरुले सधैका लागि रोमाञ्चक अनुभूति संग्रहित गरिदिन्छ । मकालु–बरुण क्षेत्रको यात्रा यस्तै एक रोमाञ्चक र स्मरणिय अनुभव थियो । कहिले गाडी त कहिले पदयात्रा हुँदै लेकाली बाटोहरु छिचोल्दा जीवनको […]

स्वस्थ्य जीवनका लागि खानपान र व्यायाम जति आवश्यक छ, उत्तिनै निन्द्रा पनि । भनिन्छ, स्वास्थ्य जीवनका लागि दैनिक ७ वा ८ घण्टा मस्त निदाउनुपर्छ । बच्चाहरुले भने उमेर अनुसार यो भन्दा बढी समय निदाउनु पर्छ । वयस्कले कम्तीमा ८ घण्टा निदाउनै पर्छ । निद्रा गहिरो हुनुपर्छ । गहिरो निन्द्रा पाउन मानसिक र शारीरिक रुपमा तन्दुरुस्त […]

१२ बर्षदेखि १९ बर्षसम्मको उमेर चरण, जसलाई हामी किशोर अवस्था भन्छौं । यतिबेला शारीरिक र मानसिक रुपले उनीहरुमा तिब्र परिवर्तन हुन्छ । यसलाई ‘गोल्डेन एज’ पनि भनिन्छ, जो जीवनकै सर्वाधिक स्मरणिय क्षण समेट्ने मौका हो । तर, ठीक यहि चरणमा पुगेपछि किशोर-किशोरीले विभिन्न किसिमको परिवर्तनलाई आत्मसात गर्नुपर्ने हुन्छ । एकातिर पढाई, करियर, साथीभाई सबैतिर समय […]

‘यो जाडोयाममा बिहान हिँड्ने कि नहिँड्ने ? भनि दिनुहोस् न ।’ एकजना स्वास्थ्य सञ्चारकर्मीमित्रको फोन आयो । ‘किन र ?’ स्वाभाविक रूपमा सोधें । ‘मुटुका रोग भएका वा हुन सक्नेहरुका लागि चिसोमा के गर्ने भनेर केही लेखौं कि भनेर ।’ ओहो कस्तो राम्रो विचार । हामी प्रायःजसो अरू नै मुटुका रोगका कारणहरुको चर्चा गरिरहेका हुन्थ्यौं […]

एउटा अनुसन्धानले के देखाएको छ भने पुरुषको तुलनामा महिलाहरु बढि चिन्ता लिन्छन् र तनावमा आउँछन् । त्यसैले पुरुषहरुको तुलनामा महिलाहरुको स्वास्थमा तनाव र चिन्ताले नकारात्मक प्रभाव पारिरहेको हुन्छ । अनुसन्धानले नै के देखाएको छ भने हृदयघातबाट मृत्यु हुने पुरुषहरु ३८ प्रतिशत छन् भने महिलाहरुको संख्या ४७ प्रतिशत छ । तनाव हुने कारणहरु प्रसस्त छन् । […]

अरुलाई बदल्न जति असहज वा असंभव हुन्छ, आफुलाई बदल्न उत्तिनै सहज हुन्छ । अरुलाई राम्रो बनाएर संसार राम्रो देखिने होइन । आफु राम्रो भएपछि संसार राम्रो देखिने हो । अर्थात बस्तुलाई आफ्नो रुची अनुरुपको रंगमा बदल्ने होइन, बरु आफ्नो हेराई बदल्ने हो । हामी अक्सर गुनासो गर्छौं, ‘फलानोले यसो ग¥यो, उसो ग¥यो ।’ अर्काको व्यवहार […]

जाडो मौसम बृद्धबृद्धा, बालबालिका, रोगीहरुका लागि अनुकुल मानिदैन । यतिबेला उच्च रक्तचाप, युरिक एसिड, दम आदिका रोगीले निकै सास्ती व्यहोर्नुपर्छ । रुघा– हामीले धेरैले भोग्ने समस्या हो, जाडोमा रुघाकोखी । चिसोसँग लड्ने क्षमता नभएकाहरुलाई रुघाले आक्रमण गर्छ । के गर्ने ? – रुघा सामान्यत आफै ठिक हुन्छ, साता दिनमा । यसका लागि शरीरलाई न्यानो राख्ने, […]

मनोचिकित्सकहरुको भनाइ अनुसार आफैंप्रति शंका गर्नु पर्ने धेरै वटा कारणहरु हुन सक्छन् । उदाहरणको लागि हामी कसरी हुर्किएका छौं भन्ने कुरा पनि महत्वपूर्ण हुन सक्छ । कुनै पनि व्यक्तिको व्यक्तित्वमा उनको लालनपालनको तरिकाले पनि निकै प्रभाव पार्न सक्ने मनोविदहरुको भनाइ छ । एक  मनोविदको भनाइ छ— ‘यदि तपाईंको आमा–बुवाले सधैं तपाईंको आलोचना गरिरहन्थे र तपाईंलाई […]

काठमाडौं । तपाईं पहिलेपहिले निकै परिश्रमी बन्ने गर्नुहुन्थ्यो, तर हिजोआज धेरै अल्छी बन्ने गर्नुभएको छ ? आफैँलाई आफू अल्छी भएको महसुस हुने गर्छ ? यदि यस्तो हो भने यसको पछि केही जीवनशैलीगत कारण हुन सक्छ । अनियमित खानपान होस्, अभ्यास होस् या त सुत्ने उठ्ने समय आदिका कारण पनि यस्ता समस्याहरु सिर्जना हुने गर्छन् । […]

नाक बन्द हुँदा होस् या चिसोका कारण हुने रुघाखोकी लाग्दा नै किन नहोस् । नाकमा तेल हाल्न नै बुढाबुढीहरुलेसल्लाह दिन्छन् । उनीहरुको सल्लाहलाई कतिपयले वास्ता नगर्ने समेत गर्छन् । तर यो आफैँमा प्रभावकारी र उपयोगी सल्लाह हो । विभिन्न चिकित्सकीय अध्ययनले पनि नाकमा तेल राख्नुको फाइदाहरुको बारेमा उल्लेख गर्ने गरेका छन् । यसको प्रयोगले तपाईंको […]

काठमाडौं । एउटा मोटरसाइकल किनेको मान्छेले केही दिन मोटरसाइकलमा यात्रा गरिसकेपछि कार चढ्ने अभिलाषा राख्छ । उसले व्यक्त गरोस् नगरोस् या आफ्नो क्षमतालाई हेरेर मनमा खेलेको कुरालाई भुलाउने प्रयास गरे पनि उसले आफूले मोटरसाइकलमा चढ्दा पाएको सुखलाई कार चढ्ने अभिलाषाका कारण मारिरहेको हुन्छ । जसले गर्दा मान्छे जहिलै दुःखी हुने गर्छ । हामी सामान्य मोबाइल […]

काठमाडौं । जाडोको मौसम शनिबारको दिन काठमाडौैं उपत्यकाका सबै डाँडाकाँडा पथप्रदर्शकहरुले भरिने गरेका छन् । हप्ताभरिको थकान भुलाउन जाने हरेक डाँडाकाँडाको धार्मिक एवं पर्यटकीय महत्व रहेको छ । जतिबेला काठमाडौं उपत्यका तालको रुपमा थियो । त्यतिबेला चन्द्रागिरिको काखमा पुराना बस्तीहरु बसेको हुन सक्ने अनुमान गरिन्छ । यसको वैज्ञानिक प्रमाण त पाइँदैन । तर इतिहासलाई नियालेर […]

शब्द प्रेम सुन्न सजिलो छ र यसलाई सम्हाल्न सकिएन भने यो भोग्न गाह्रो छ । त्यहाँ धेरै जोडीहरू छन् जसले धेरै वर्षसम्म सँगै बसे पनि एक अर्कोलाई राम्रोसँग बुझ्न सक्दैनन् । यसको कारण यो हो कि लडाइँ र मानसिक विच्छेदनका कारण लामो समयसम्म सम्बन्धहरू टिक्न नसक्ने हुन सक्छ । त्यसकारण सम्बन्धमा प्रवेश गर्नुअघि यो कुरा […]

अत्यन्त कम र असन्तुलित पौष्टिक तत्व भएका उच्च क्यालोरीयुक्त, प्याक गरेर राखिएका, प्रशोधित एवं परिस्कृत, उच्च मात्रामा नुन चिनी र चिल्लो हालिएका र व्यापारिक प्रयोजनका लागि अखाद्य वस्तु नै सामान्य भाषामा भन्दा जङ्कफुड हो । नपकाई पनि खान मिल्नेगरी तयार गरिएको खानेकुरालाई चलनचल्तीको भाषामा मृत खाना वा जङ्कफुड भनेर भन्ने गरिन्छ । यी खानेकुराहरूको सेवन […]

काठमाडौं । हिन्दु पञ्चाङ्ग अनुसार एकादशी तिथि एउटा पवित्र तिथि हो । व्रत, उपासना एवं उपवासको लागि महत्वपूर्ण तिथिको रुपमा मानिन्छ । सामान्यतया पञ्चाङ्गले एक महिनामा दुई वटा एकादशीको व्यवस्था गरेको छ । एकादशीमा उपवास बस्नेहरु हरेक महिनामा दुई दिन नुन र बिटुलो अन्न नखाएर व्रत बस्ने गर्छन् । तर यही रितले हरेक वर्ष २४ […]

काठमाडौं । काठमाडौंको बजारमा बिक्री हुने फलफूलको स्रोत कुन हो भनेर कसरी चिन्ने ? जुम्ला ओखरको लागि, मुस्ताङ स्याउको लागि, फर्पिङको नास्पातीको लागि र सिन्धुलीलाई जुनारको लागि प्रसिद्ध छ । वि.सं. २००७ सालमा प्रजातन्त्र आएपछि तत्कालीन सरकारले देशका विभिन्न क्षेत्रलाई विशेष कृषि क्षेत्रको रुपमा विकास गरेर सोही अनुसार छुट्टाछुट्टै खेतीलाई प्रोत्साहन गर्न थाल्यो । यही […]

काठमाडौं । तान्त्रिक एवं धार्मिक महत्वको श्रीयन्त्र हिन्दुहरुको एउटा पवित्रताको प्रतीक पनि हो । पशुपतिमा सबैभन्दा पहिले पूजा गरिने श्रीयन्त्र होस् या केही समयअघिसम्म सर्वाेच्चमा न्यायदिनेबेलामा साक्षी राखिने श्रीयन्त्र होस् यी सबै धार्मिक एवं तान्त्रिक हिसाबले महत्वपूर्ण मानिन्छ । श्रीयन्त्र हिन्दु सम्पद्रायको मुख्य देवता एवं अवतारहरूलाई जनाउने एउटा इन्जिनियरिङ पनि हो । श्रीयन्त्रलाई साक्षी राखेर […]