सौन्दर्यका लागि आयुर्वेद

आयुर्वेदको उत्पत्ति भारतवर्षमा प्राचीन ऋषिहरूले गरेका हुन‍् भन्नेमा कुनै सन्देह छैन । तर यसको प्राकृतिक, सर्वपक्षीय उपचार विधि अहिले विश्वभरि नै फैलिएको छ । धेरै कुरामा आयुर्वेदले भनेको कुरालाई आधुनिक विज्ञानले पनि स्वीकार गरेको छ । जस्तो, आयुर्वेदले छालालाई स्वास्थ्यको एउटा झ्याल मान्ने गरेको छ । आधुनिक विज्ञान पनि यस तथ्यसँग सहमत छ । जेजस्तो भए पनि छालाको उपचारको लागि कुनै पनि चुनौतीरहित हिसाबले उपचार गर्ने हो भने आयुर्वेदले छालाको सुरक्षाको लागि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ ।

आयुर्वेदले व्यक्तिको तीन किसिमको दोषलाई आधार मानेर व्याख्या गर्छ, जसलाई त्रिदोष पनि भन्ने गरिन्छ । बात, पित्त र कफ । यदि तपाईंलाई तीन दोषमध्ये कुन दोषको कोटिमा पर्नुहुन्छ ? त्यसको आधारमायसबाट हुने उपचारको खोजी गर्ने गरिन्छ । छालाको आयुर्वेदिक उपचारको लागि निम्न उपाय अपनाउन सकिन्छ । तर त्यसभन्दा पहिले निम्न कुरा थाहा पाउनु जरुरी छ ।

हाम्रो छालाका प्रकारहरू

१. सुक्खा

२. संवेदनशील

३ तैलीय

तपाई‌ंको कपाल कस्तो छ ?

१ पातलो

२ सामान्य

३ बाक्लो

तपाईंको व्यक्तित्व कस्तो छ ?

१ कलात्मकता

२ नेतृत्व क्षमता

३ दयालुपना

तपाईंको शरीरको प्रकार कस्तो छ ?

१ पातलो

२ सामान्य

३ मोटो

तपाईं प्राय कति घण्टा निदाउनु हुन्छ ?

१ पाँचदेखि ६ घण्टा

२ ८ घण्टा

३ ८ घण्टाभन्दा बढी

तपाईंको अनुहारको आकार कस्तो छ ?

१ दुब्लो पातलो

२ अण्डाकार

३ गोलो आकारको

तपाईंको कति पसिना आउँछ ?

१ मध्यम

२ दुर्गन्धयुक्त

३ हल्का

आयुर्वेदले उल्लेख गरेको तीन दोषमध्ये तपाईं बात दोषको कोटीमा पर्नुहुन्छ भने तातो तेलले मालिस गर्नाले छाला सफा राख्न मद्दत गर्न सक्छ । दिमाग र शरीर दुवैको ऊर्जा कायम राख्न राम्ररी आराम गर्नुहोस् ।

आधुनिक उपचारमा सबैलाई एकै किसिमको उपचार दिने गरिन्छ । तर मान्छेको शारीरिक स्वरुप अनुसार भिन्दाभिन्दै औषधि दिनुपर्ने आयुर्वेदको मत छ ।

तीन दोषमध्ये तपाईं पित्त दोषयुक्त मान्छे हो भने कठोर र सिन्थेटिक कस्मेटिकबाट टाढा रहन आयुर्वेदले सुझाव दिन्छ । किनकि यो तपाईंको दोष अनुकूलको हुँदैन ।

तपाईं तीन दोषमध्ये कफ दोषयुक्त मान्छे हो भने यसको मोटाई र तेल गुणहरूको कारण, यस प्रकारको छालाले विष लिने सम्भावना बढी हुन्छ। दिनको दुई पटक तपाईको छालालाई क्लीज गर्नुहोस् र माउड प्याकहरू हप्तामा एक पटक लागू गर्नुहोस्।

यो कुरा पनि सम्भव छ कि तपाईंको छालाको प्रकार अनुसार पनि आयुर्वेदिक औषधिको प्रभाव फरक हुन सक्छ । तपाईंको छालाको प्रकार समयको साथ मौसम, आहार र जीवनशैलीले पनि छालाको समस्या र त्यसको समाधानलाई प्रभावित गराएको हुन्छ ।