यी लक्षण देखिए नाकभित्र मासु पलाएको हुन सक्छ

कतिपयलाई नाकको एलर्जी भइरहने समस्या हुन्छ । कतिपयलाई सास फेर्नै कठिन भइरहेको हुन्छ । तर सामान्य ठानेर नाकको उपचार गराएको पाइँदैन ।

नाकभित्रको हड्डी बाङ्गो हुने, भित्री सतहमा मासु पलाउने समस्या पनि उत्तिकै हुन्छ । यी समस्याले निकै जटिलता पनि ल्याउन सक्छ । यदि नाकको हड्डी बाङ्गो भएमा रुघा लागिरहने, सास फेर्न कठिन हुने, नाकबाट रगत बग्ने, पिनास हुने समस्या देखिन्छ ।

नाकको हड्डी बाङ्गो हुनुमा विभिन्न कारण हुन सक्छन् । कतिपय समस्याले नाकको हड्डी बाङ्गो हुँदै जान्छ । यस्तै नाकमा चोटपटक लाग्यो भने पनि भित्री हड्डी बाङ्गो हुन्छ । यो बाहिरबाट हेर्दा देखिंदैन तर भित्रभित्रै यसले समस्या ल्याइरहेको हुन सक्छ ।

नाकभित्र मासु पलाउने

नाकमा मासु पलाउनुको मुख्य कारण एलर्जी, फंगल इन्फेक्सन, वंशाणुगत, क्यान्सर र ट्युमर पनि हुन सक्छ  । तर प्रायजसोमा नाकमा मासु पलाउने समस्या एलर्जीले हुन्छ । बाहिरबाट नदेखिए पनि नाक बन्द हुने, सास फेर्न गाह्रो हुने, टाउको दुख्ने, बास्ना हराउँदै, फ्रेस नभएको असहज महसुसजस्ता लक्षण देखापरेमा नाकमा मासु पलाएको हुन सक्छ ।

तर यत्तिकै बाहिर हेरेर थाहा नहुने भएका कारण सम्बन्धित चिकित्सकलाई जाँच गराएर मात्र थाहा पाउन सकिन्छ । नाकको इन्डोस्कोपी, सिटिस्क्यान गरेर थाहा पाउन सकिन्छ ।

उपचार

नाकको हड्डी बांगिएको खण्डमा यसको एक मात्र उपचार शल्यक्रिया हो । तर हड्डी बाङ्गो भएर दैनिक जीवनमा कुनै अप्ठ्यारो परेको छैन भने शल्यक्रिया गर्नु आवश्यक छैन । धेरैले नाकमा मासु पलाउँदा यसको एक मात्र उपचार शल्यक्रिया हो भनेर बुझ्छन् । तर त्यस्तो होइन, मासु पलाउनुको कारण पत्ता लगाएर यसको अन्य उपचार पनि गर्न सकिन्छ ।

औषधि तथा सुईबाट पनि यसको उपचार हुन्छ । हिजोआज दूरबीनको सहायताले नाकको शल्यक्रिया गर्न सकिन्छ । समयमा नै उपचार नगरेमा क्यान्सर र ट्युमर हुने जोखिम पनि हुन्छ ।

बच्ने उपाय

नाकको हड्डी बाङ्गिने समस्या जन्मजात हुने भएकाले यसबाट बच्ने विशेष उपाय केही छैन । चोटपटकका कारणले हड्डी बाङ्गो हुने समस्याबाट बच्न भने नाकलाई चोट लाग्नबाट नै बचाएर राख्नु नै उपाय हो । यसैगरी एलर्जी हुने कुराबाट टाढा रहेर पनि यसबाट बच्न सकिन्छ ।

नाक कसरी सफा गर्ने ?

सामान्यतया नाकको सफा गर्न जरुरी छैन । नाकको बनावट नै सफा गरिरहनुपर्ने खालको छैन । सिंगान आउने बित्तिकै नाक सफा हुन्छ । कतिपयले नाक सफा पार्ने निहुँमा नाक कोट्याउने, सिंसिं गर्ने गर्छन्, जुन एकदमै गलत हो ।

यदि नाक सफा गर्नुपरेमा चिकित्सकको परामर्श लिएर मात्र सफा गर्न सकिन्छ । यदि नाकको शल्यक्रिया वा अरु समस्या भएको खण्डमा गर्ने गरिन्छ ।

(डा. केसी नाक कान घाँटीरोग विशेषज्ञ हुन् । उनीसँग अनलाइनखबरकर्मी रेणु त्वानाबासुले गरेको कुराकानीमा आधारित)