एक वर्षदेखि घिस्रिएको बीपी राजमार्ग : यात्रुलाई दशैंमा घर जाने चिन्ता

१७ भदौ, काभ्रेपलाञ्चोक । गत वर्ष १२ असोजमा रोशी खोलामा आएको बाढीले बीपी राजमार्ग क्षत–विक्षत बनायो । काभ्रेको नमोबुद्ध नगरपालिका भकुण्डेबेसीदेखि सिन्धुलीको नेपालथोकसम्मको खण्ड बगाउँदा यात्रुले ठूलो सास्ती बेहोरे ।

अघिल्लो दशैंको मुखैमा बगेको राजमार्ग त्यसयता घिसीपिटी चलेको छ । तर दिगो रूपमा सवारी आवतजावत नहुँदा यात्रुहरूलाई यो दशैंमा पनि घर जान नपाइने चिन्ताले छोडेको छैन ।

एक वर्षअघि बाढी-पहिरोले बगाएको राजमार्गको स्थायी संरचना निर्माण अहिलेसम्म सुरु भएको छैन ।

एक वर्षको अवधिमा इस्टिमेट, कार्यालय स्थापना, डिजाइन, सामग्री परीक्षण तथा बढी क्षति भएको स्थानमा ग्याबिन जाली भर्ने काम मात्र भएको छ । स्थायी संरचना दशैंपछि मात्र सुरु गर्ने निर्माण कम्पनीहरूले जनाएका छन् ।

ठेक्का पाएका कन्सल्ट्यान्टहरूले अहिले सडकको डिजाइन, सडकमा प्रयोग हुने सामग्रीहरूको ल्याबटेस्ट तथा खोलाको सतहमा नै सडक रहेका स्थानमा ग्याबिन जाली भर्ने काम गरेका छन् ।

भकुण्डेबेसीदेखि चारसयवेसीसम्म ठेक्का पाएको लामा–नवकान्तिपुर जेभीले भकुण्डेमा कार्यालय खोलेर काम सुरु गरेको इन्जिनियर युरेन्द्र थापाले जानकारी दिए । कार्यालय स्थापना भएपछि आफ्नो एरियाभित्र परेका केही खाल्डाखुल्डी पुरेको उनले बताए ।

उनका अनुसार कम्पनीमार्फत स्थायी निर्माणको काम भने दशैंअघि सुरु हुँदैन । ‘दशैंअघि काम सुरु गर्न गाह्रो छ । डिजाइन तथा सामग्रीको ल्याबटेस्ट गरिरहेका छौं । तर आफ्नो एरियामा सडक अवरुद्ध हुन भने दिंदैनौं’, इन्जिनियर थापाले भने ।

यो खण्ड ११. ८ किलोमिटरको छ । यो खण्ड निर्माणका लागि भ्याटबाहेक १ अर्ब १४ करोड रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भएको छ ।

त्यस्तै, चारसयबेसीदेखि डालाबेसीसम्मको सडक खण्ड निर्माणको ठेक्का पाएको खानी-कमलजित-एवान निर्माण सेवाका इन्जिनियर दिनेश पौडेलका अनुसार निर्माण कम्पनीले रोशी-९ मा रहेको पिल्थलीबेसीमा कार्यालय सञ्चालन गरेर काम सुरु गरेको छ ।

उक्त निर्माण कम्पनीले पनि निर्माणमा प्रयोग हुने सामग्रीको ल्याबटेस्ट तथा आवश्यक मेसिन जम्मा गरिरहेको बताएको छ ।

‘बर्खा भएकोले काम सुरु नभएको हो । दशैंलगत्तै गर्छौं’, इन्जिनियर दिनेश पौडेलले भने । उनका अनुसार दशैंमा सडक बन्द नहुने गरी विभिन्न स्थानमा स्काभेटर तथा जेसिबी राखिएको छ ।

‘सडक अवरोध हुनेबित्तिकै खुलाइहाल्छौं । हामीले ठेक्का पाइसकेपछि विभिन्न समयमा बन्द भएको सडकसमेत आफ्नै इक्विप्मेन्टले खोलेका हौं’, पौडेलले भने ।

एक वर्षमा यो खण्ड धेरै पटक अवरुद्ध भयो । रोशी-९ को पिन्थलीबेसी तथा मंगलटारको फेदीखोला र साङखोला, रोशी-११ को कालढुंगालगायत क्षेत्रमा पटकपटक खहरेखोलाले सडक अवरुद्ध भएको थियो ।

यो खण्ड ८.५ किलोमिटरको छ । यो खण्ड निर्माणका लागि भ्याटबाहेक १ अर्ब २२ करोड रुपैयाँमा सम्झौता भएको छ ।

बढी मोड र अप्ठेरो रहेको डालाबेसीदेखि बर्खेखोलासम्मको ५.५ किलोमिटर सडक पुनर्निर्माण दुई खण्डमा हुने भएको छ । डालाबेसीदेखि पिप्लेसम्मको खण्ड सडक डिभिजन भक्तपुर तथा पिप्लेदेखि बर्खे खोलासम्म जापान अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (जाइका) ले सडक निर्माण गर्नेछ ।

डालाबेसीदेखि पिप्लेसम्मको सडक निर्माणको लागि टेक्निकल इभ्यालुसन सकेर आगामी दुई हप्ताभित्र निर्माण कम्पनी छनोट हुनेछ भने जाइकाले जिम्मा लिएको पिप्लेदेखि बर्खे खोलासम्मको खण्ड सर्भे र डिजाइनको काम भइरहेको भक्तपुर सडक डिभिजन प्रमुख सुमन योगेशले जानकारी दिए ।

बर्खेखोला-नेपालथोक खण्ड सडक डिभिजन कार्यालय खाल्टेअन्तर्गत काम हुनेछ । उक्त सडक निर्माणको लागि खरीढुंगा-घिसिङ-क्षितिज जेभीले ठेक्का पाएको छ । उक्त क्षेत्रमा पनि सामग्रीको ल्याबटेस्ट तथा आवश्यक मेसिन जम्मा गर्ने काम भइरहेको छ ।

सडक डिभिजन कार्यालय भक्तपुरका प्रमुख योगेश गत वर्षको भन्दा राजमार्ग राम्रो भएको र सानोतिनो बाढीले अवरुद्ध नहुने बताउँछन् । भत्किएको स्थानको सडकको उचाइ अस्थायी फिलिङ गरी बढाइएको उनको दाबी छ ।

लगभग बर्खा थेगेको अस्थायी संरचनालाई बाढीबाट क्षति हुन नदिन निर्माण व्यवसायीसँगको सहकार्यमा डिभिजन कार्यालयले इक्युपमेन्ट ठाउँठाउँमा राखेको योगेशले बताए ।

‘गत वर्षको भन्दा सडकको उचाइ बढाइएको छ । जोखिम स्थानमा ग्याबिनमा जाली भरेर संरचना बनाइएको छ’, उनले भने ।

निर्माणको काम खोलामै गएर गर्नुपर्ने भएकोले मनसुन कम हुनेबित्तिकै स्थायी रूपमा सडक निर्माण सुरु हुने उनको भनाइ छ ।

डिभिजन प्रमुख योगेशले काभ्रेपलाञ्चोकतर्फ भकुण्डेबेसीदेखि चारसयबेसीसम्म ११.८ किलोमिटर, चारसयबेसीदेखि डालाबेसीसम्म ८.५ किलोमिटर सडक र सिन्धुलीतर्फ बर्खेखोलादेखि नेपालथोकसम्म चार किलोमिटर सडकखण्ड पुनर्निर्माणको काम हुने बताए ।

क्षतिग्रस्त बीपी राजमार्ग पुनर्निर्माणको लागि काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लातर्फ तीन खण्डका लागि ७ अर्ब ५० करोड र सिन्धुली खण्डका लागि १ अर्ब गरी सरकारबाट ८ अर्ब ५० करोड बजेटको सुनिश्चितता प्राप्त भएको छ ।

डिभिजन सडकले क्षतिग्रस्त बीपी राजमार्ग पुनर्निर्माण साविकको सडक पुरानो ट्रयाकबाट नै गरिने भएको छ । राजमार्ग पुनर्निर्माण हुँदा कम्तीमा दुईवटा गाडी सहज रूपमा गुड्ने गरी ७ मिटर चौडाइको कालोपत्रे भएको र अर्को रोशी खोलामा बाढी आउँदा बाढीले खोल्न सक्ने नदीको सतहभन्दा तलबाट आरसीसी पर्खाल लगाएर सडक निर्माण गरिने सीडीई योगेशले जानकारी दिए ।

कार्यालयले पहिलो चरणमा भकुण्डेदेखि नेपालथोकसम्मको २८ किलोमिटर सडक दुई लेनको बनाउनेछ ।

जोखिम कायमै

बाढी-पहिरोको जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै बीपी राजमार्गमा भदौ मसान्तसम्म साँझ ५ बजेदेखि बिहान ५ बजेसम्म सवारी साधन सञ्चालनमा रोक लगाइएको छ । काभ्रेपलाञ्चोक र सिन्धुली प्रशासनले यस्तो निर्णय गरेका हुन् ।

मनसुन सक्रिय रहेको हुँदा कुनै पनि समयमा बाढी-पहिरो जान सक्ने भन्दै रातिको समयमा सवारी साधन चलाउन रोक्ने निर्णय भएको काभ्रेका प्रमुख जिल्ला अधिकारी उमेशकुमार ढकालले जानकारी दिए ।

‘गत वर्षको वर्षातले बनाएको क्षत–विक्षत बीपी राजमार्गमा कमजोर भौगोलिक अवस्था र मनसुन अझै कायम रहेको हुँदा भदौ मसान्तसम्मै राति सवारी साधन सञ्चालन गर्न नपाइने निर्णय भएको छ’ प्रमुख जिल्ला अधिकारी ढकालले भने, ‘त्यसपछि मौसमविद्‌को सल्लाहमा निर्णय गर्नेछौं ।’