भारतमा नेपाली संस्थापक भएको लेनदेन क्लब आईपीओ जारी गर्दै

२८ मंसिर, काठमाडौं । नेपाली युवा दीपेश कार्की सहसंस्थापक रहेको भारतको सबैभन्दा ठूलो पियर–टु–पियर (पी–टु–पी) कर्जा प्लेटफर्म ‘लेनदेन क्लब’को सञ्चालक भार्टिस प्ल्याटफर्म्स आईपीओमा जाने भएको छ ।

यो कम्पनी कार्की र उनको साथी भविन पटेल मिलेर खोलेका हुन् । पटेल कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत छन् भने कार्की प्रमुख टेक्नोलोजी अधिकृत छन् ।

आगामी १८ देखि ३६ महिनाभित्र प्रारम्भिक सार्वजनिक सेयर निस्कासन (आईपीओ) का लागि तयारी गरिरहेको कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत पटेललाई उदृत गर्दै रोयटर्सले जनाएको छ ।

‘हामी यसको अन्तिम तयारीमा छौं, आगामी १८ देखि ३६ महिनाको समयसीमा भित्र यो काम गरिसक्ने लक्ष्य निर्धारण गरेका छौं,’ पटेलले रोयटर्ससँग भनेका छन् ।
लेनदेन क्लब भारतमा सूचीकृत हुने पहिलो पीटुपी कर्जा प्रदायक बन्न सक्ने उनले बताएका छन् ।

पीटुपी लेन्डिङ यस्तो डिजिटल प्ल्याटफर्म हो, जसले ऋण लिने र दिनेलाई बैंक वा वित्तीय संस्थाको संलग्नता विना सिधै आपसमा जोडिदिन्छ । यो प्रणालीमा आबद्ध ऋणदाताले आफूसँग भएको पैसा अर्को व्यक्तिलाई सिधै ऋण दिन सक्छन्, ऋण लिनेले पनि सजिलै पाउन सक्छन् ।

विराटनगरमा जन्मे हुर्केका दीपेशले सन् २०२५ मा साथी भविन पटेलसँग मिलेर मुम्बईमा लेनदेन क्लब स्थापना गरेका थिए । उनले भारतको प्रतिष्ठित नेसनल इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी (एनआईटी) कुरुक्षेत्रमा इलेक्ट्रोनिक्स एन्ड कम्युनिकेसन इन्जिनियरिङमा स्नातक गरेका छन् । कार्की अनलाइनखबरको ‘४० मुनिका ४०, २०८२’ सूचीमा पनि परेका छन् ।

‘यो यात्रा लामो थियो, उत्साहले भरिएको थियो र कठिन पनि थियो। तर आज हेर्दा यो लक्ष्य सम्भव देखिन्छ। उद्यमशीलताले फल दिन्छ भन्ने यो एउटा उदाहरण बनोस् र यसले नेपालका युवामा उद्यमशीलताप्रति नयाँ विश्वास जगाओस् भन्ने मेरो चाहना हो’ उनले भने ।

लेनदेन क्लब ९५ प्रतिशत बजार हिस्सासहित भारतको सबैभन्दा ठूलो पीटुपी लेन्डिङ प्ल्याटफर्म बनेको छ ।

सन् २०२४ मा भारतीय रिजर्भ बैंक (आरबीआई)ले यो व्यवसायमा कडा नियम लागु गरेपछि पीटुपी लेन्डिङ प्ल्याटफर्मको व्यवसायमा अत्यन्तै सुस्तता आएको छ भने उच्च अनुपालन लागतको सामना गर्नुपरेको छ । आरबीआईले ऋणको स्रोतसम्बन्धी मापदण्डलाई कडा बनाएको थियो भने सुनिश्चित प्रतिफलमाथि प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।

आरबीआईले गत वर्ष २०२४ मा पीटुपी प्लाटफार्मका लागि कडा नियम बनाएपछि पीटुपी लेन्डिङको काम गरिरहेका धेरैजसोको सञ्चालन बन्द भएका थिए । यस्तो अवस्थामा लेनदेन क्लबले भारतको पीटुपी लेन्डिङ बजारको अधिकांश हिस्सा ओगटेको थियो ।

आरबीआईले २०१७ मा ‘पियर–टु–पियर लेन्डिङ प्लाटफार्म निर्देशिका’ ल्याएर यस्ता कम्पनीमाथि नियमन थालेको थियो । त्यसपछि मात्रै २०१८ मा आएर पीटुपी लेन्डिङ प्ल्याटफर्मले लाइसेन्स पाएका थिए । लेनदेन क्लबले पनि त्यहीबेला यो सेवा दिने गरी लाइसेन्स पाएको थियो ।

२०२३ मा आरबीआईले त्यो निर्देशिका पालना गरे/नगरेको भनेर अनुसन्धान गरेको थियो । त्यस क्रममा सबैजसो यस्ता प्ल्याटफर्मले निर्देशिका पालना नगरेको पाइएपछि आरबीआईले ठूलो मात्रामा जरिवाना पनि तिराएको थियो ।

आरबीआईको नियमपछि पनि लेनदेन क्लब भने सम्पूर्ण नियम अनुपालना गर्दै अघि बढेको प्रमुख टेक्नोलोजी अधिकृत कार्कीले बताए । ‘आरबीआईको कडाइपछि भारतमा यो क्षेत्रमा काम गरिरहेको प्रमुख लेन्डिङ प्ल्याटफर्म लेनदेन क्लब मात्रै हो ।

त्यो निर्देशिका आइसकेपछि धेरै प्लेटफार्मले आफ्नो व्यवसाय बन्द गरे, केहीले व्यवसायको आकार व्यापक मात्रामा घटाएका छन् । त्यसो हुँदा त्यो नीतिगत परिवर्तनपछि हामीले करिब ९५ प्रतिशत बजार हिस्सा कायम गरेका छौं’, उनले केही समयअघि अनलाइनखबरसँग भनेका थिए ।

त्यसपछि लेनदेन क्लबले आफ्नो व्यवसाय पनि विस्तार गर्न सफल भएको छ । वित्तीय विवरणअनुसार आर्थिक वर्ष २०२५ मा कम्पनीले २ अर्ब ३६ करोड भारु आम्दानी गरेको छ भने ३४ करोड रुपैयाँ खुद नाफा कमाएको छ । लेनदेन क्लबमार्फत हालसम्म १ खर्ब ७६ अर्ब भारु ऋण वितरण भइसकेको कम्पनीले जनाएको छ ।

यो प्ल्याटफर्म मार्फत ३ करोड २५ लाखले ऋण लिइसकेको पनि कम्पनीले वेबसाइटमा राखेको सूचनामा उल्लेख छ । आईपीओमा जानुअघि १ अर्ब भारुभन्दा बढी नाफा पुर्‍याउने तथा लेखासँग सम्बन्धित अभ्यासलाई अन्य सूचीकृत कम्पनीहरुको जस्तै बनाउने गरी पुनर्संरचना गर्ने लक्ष्य निर्धारण गरेको सीईओ पटेललाई उदृत गर्दै रोयटर्सले जनाएको छ ।

‘धेरै आन्तरिक पुनर्संरचनाका काम हुनुपर्ने छ, हामीले गएका दुई त्रैमासिकहरूदेखि नै यो गर्न सुरु गरिसकेका छौं,’ पटेलले भनेका छन्

चालु आर्थिक वर्षमा कम्पनीले ३ अर्ब २० करोडदेखि ३ अर्ब ५० करोड भारुसम्म आम्दानी गर्ने र नाफा ५० देखि ६० करोड पुर्‍याउने अपेक्षा गरेको पटेलले रोयटर्सलाई बताएका छन् ।

भार्टिस प्ल्याटफर्म्स ले कर्जा बजार इन्स्टामनी तथा प्रविधि कम्पनी भार्टिस वन पनि सञ्चालन गर्छ । ‘अर्थ क्यापिटल’ र ‘टस्कन भेन्चर्स’ले सहयोग गरेको यस फर्मले पछिल्लो पटक २०२१ मा पहिलो चरणको लगानी जुटाएको थियो ।

यो पनि हेर्नुहोस्

भारतमा पौने खर्बको कम्पनीका नेपाली मालिक