३ असोज, काठमाडौं । राजनीतिशास्त्रका प्राध्यापक कृष्ण खनाललाई गणतन्त्र र संघीयताका ‘कोरियोग्राफर’ भन्दा फरक पर्दैन । ०५९ सालमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले सत्ता हातमा लिँदै गर्दा निडर भएर गणतन्त्रको पक्षमा बोल्ने थोरै बुद्धिजीवीभित्र खनालको नाम आउँथ्यो । खनालले गणतन्त्र मात्र होइन, संघीयताको पनि जनमत तयार पार्न वौद्धिक क्षेत्रबाट महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए । आज देशमा पाँचौं संविधान […]

१ असोज, कैलाली । सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले संविधान दिवसको अवसरमा तीन दिन घर–घरमा दीपावली गर्न आह्वान गरेको छ । असोज २, ३ र ४ गते साँझ सबै सरकारी कार्यालयका साथै घर–घरमा सरसफाइ गरी दीपावली गर्न आग्रह गरिएको हो । बुधबार मुख्यमन्त्री कार्यालयमा पत्रकार सम्मेलन संविधान दिवस मूल समारोह समितिले २ गते सबै मन्त्रालय, सरकारी कार्यालयमा […]

जनताभन्दा ठूलो शक्ति कोही हुँदैनन् । जनताको भावनाको कदर नगर्ने दल वा देशलाई नेतृत्व गर्ने नेता तबमात्र सफल हुन्छन्, जब उनीहरुले जनभावनाअनुसार शक्ति र सत्तामा रहँदा जनताका लागि काम गर्छन् । लोकतन्त्रमा जनभावनालाई संस्थागत गर्न नसक्दा लोकतन्त्र कमजोर हुनुका साथै अधिनायकवादले जन्म लिन्छ । दलीय राजनीतिमा राजनीतिक दलको भूमिकाविना लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्था फस्टाउन सक्दैन । […]

२९ भदौ, बिराटनगर । भारत सरकारले सप्तकोसीको सहायक नदी अरुण तेस्रो जलविद्युत आयोजनामा हात हालिसकेको छ । अरुण नदीका अन्य परियोजनाहरु पनि हात हाल्ने भारतीय चाहना देखिन्छ । अरुण नदीकै तल्लोतटीय त्रिवेणीमा भारतले कोसी उच्चबाँधको डीपीआर गर्ने तयारी भइरहेको छ । तर, उदयपुर, सुनसरी र सप्तरी जिल्लाका स्थानीयबासी चाहिँ भारतले दिनुपर्ने मुआब्जा दशकौंसम्म नपाएको भन्दै […]

२३ भदौ, पोखरा । ‘मैले भनिसकेको छु, स्थानीय तहलाई जानकारी नै नदिइकन प्रदेशले कुनै योजना लैजान्छ भने कामै बन्द गराइदिन्छु, चाहे ठेक्कामै गइसकेको किन नहोस् ।’ स्याङ्जा भीरकोट नगरपालिकाका मेयर छायाराम खनालले गण्डकी प्रदेश सरकारलाई दिएको चेतावनी हो यो । यस्तै आक्रोशपूर्ण चेतावनी स्याङ्जाको पुतलीबजार, बागलुङ नगरपालिका लगायतका मेयरहरुको पनि छ । नगरपालिकाका मेयरहरुको प्रदेश […]

सुरुमा अब्बल देखिएको प्रदेश ३ सरकार अहिले हरेक काममा ढिलो हुँदै गएको छ । यो दुई वर्षको अवधिमा प्रदेश ३ सरकार कमजोर देखिएको छ । व्यवस्थापकीय पक्षबाट मात्र होइन, सरकारको काम गर्ने शैलीबाट पनि यो सरकार असफलताको दिशातिर अघि बढ्दै छ । प्रदेश सरकारले राम्रो काम गरोस, जनताको भावना अनुसार अघि बढोस् भन्ने हाम्रो चाहना […]

२८ साउन, काठमाडौं । भारतबाट आउने तरकारी तथा फलफूलको विषादीको परीक्षण थाल्ने र रोक्ने दुवै निर्णयले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई जनतासमक्ष माफी माग्ने अवस्थामा पुर्‍यायो । भारतीय दूताबासको पत्रपछि विषादी परीक्षणबाट सरकार पछि हटेको धेरैको बुझाइ रह्यो । मन्त्रिपरिषदले नै विषादी परीक्षण तत्काललाई नगर्ने भनेपछि सरकारमाथि जनतालाई विष खुवाएको आरोप पनि लाग्यो । विषादीमै विद्यावारिधि […]

२७ साउन, काठमाडौं । भारतको केन्द्र सरकार र बिहार राज्य सरकार दुबैले नेपालको कोसी नदीसँग सम्बन्धित बाँध परियोजनालाई विशेष जोड दिएका छन् । नेपाल सरकार अहिलेसम्म भारतीय पक्षसँग द्वीपक्षीय भित्री छलफलबाहेक कोसी उच्च बाँधबारे आफ्नो धारणा जनसमक्ष ल्याएको छैन । यसैवीच आइतबार प्रदेश १ को प्रदेश सभामा विपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले कोसी उच्च बाँधबारे प्रदेश […]

प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेस र सरकारलाई समर्थन फिर्ता गरेर प्रतिपक्ष दलको रुपमा रहेको राष्ट्रिय जनता पार्टीले संसदीय सर्वोच्चताको मागलाई जोडतोडका साथ उठाउँदै आएका छन् । नेकपाले सत्ताको नेतृत्व गरेपछि जनप्रतिनिधिमूलक संसदलाई सत्ताको छायाँ बनाउन खोजिएको र प्रतिपक्ष दलको एजेन्डालाई संसदमा बेवास्ता गरिएपछि गत असार २५ गतेदेखि संसदको गतिविधिसमेत अवरुद्ध भयो । असार तेस्रो सातापछि […]

१६ साउन, काठमाडौं । प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेस र राजपाले सर्लाहीमा प्रहरी कारवाहीका क्रममा अलग घटनामा दुई व्यक्ति मारिएको बारे संसदीय छानविन समिति गठन गर्न माग गर्दै प्रतिनिधिसभाको बैठक चल्न दिएका छैनन् । असार ५ गते नेत्रविक्रम चन्द समूहका सर्लाही इञ्चार्ज कुमार पौडेल प्रहरी कारवाहीमा मारिएका थिए । त्यस्तै, असार १५ मा अवरुद्ध राजमार्ग खुलाउने क्रममा […]

प्रतिनिधिसभाको सोमबारको बैठक अवरुद्ध हुनैपर्ने परिस्थिति थिएन । नेपाली कांग्रेस र राष्ट्रिय जनता पार्टीले संसदीय छानविन समिति गठन नगर्ने हो भने बैठक चल्न दिँदैनौ भन्ने संदेश सचिवालयलाई दिइसकेका थिए । तर, औपचारिक रुपमा कार्यव्यवस्था समितिको बैठक नै बसेन । विपक्षी दलले बैठक अवरुद्ध हुने भनी दिएको सूचनालाई सरासर उपेक्षा गरियो । संसदीय अभ्यासमा प्रक्रियागत कुरामा […]

१५ साउन, काठमाडौं । अहिले देशमा दुई तिहाइ बहुमतसहितको बलियो सरकार छ । अधिकांश मन्त्रालयका मन्त्रीहरु एउटै पार्टीमा आवद्ध छन् । तर, ती मन्त्रालयबीच आपसी समन्वयको अवस्था भने नाजुक देखिएको छ । अन्तर मन्त्रालय समन्वय अभावले गर्दा सरकारका राम्रा निर्णय पनि प्रभावकारी कार्यान्वयन हुन सकेका छैनन् भने कतिपय निर्णय विवादमा फसेका छन् । यसको सबैभन्दा […]

१४ साउन, काठमाडौं । समृद्धिको पहिलो मापक मानिन्छ, देशको सार्वजनिक सडक र सार्वजनिक सवारी साधनको व्यवस्थापन । तर, नेपालमा सार्वजनिक सडकहरुको निर्माण र व्यवस्थापनको गतिलाई हेर्ने हो भने यसलाई तीव्र मान्ने या धीमा ? गत वर्षको सडक निर्माणको तथ्यांकलाई केलाउँदा एक दिनमा औसत २.५ किलोमिटर सडक कालोपत्रे भयो । जबकि देशभर अर्बौंका सडक ठेक्काहरु लागेका […]

९ साउन, काठमाडौं । नेपाल मानव अधिकार संगठनका अध्यक्ष इन्द्रप्रसाद अर्यालले वर्तमान सरकारबाट सामाजिक फासीवादको अभ्यास भरहेको बताएका छन् । मानवअधिकारकर्मीविरुद्ध मुद्दा चलाउन प्रधानमन्त्रीको किचन क्याबिनेटबाटै मान्छे र पैसा परिचालन भएको अर्यालको आरोप छ । ‘यो निर्वाचित सामाजिक फासीवाद हो । र, यसको प्राक्टिस हुँदैछ’ मानवअधिकार अभियन्ता अर्यालले अनलाइनखबरसँगको कुराकानीमा भने, ‘यो सरकार मानव अधिकारकर्मीलाई […]

२२ असार, काठमाडौं । एक समयका क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट नेता सीपी मैनालीको छवि र हैसियत अहिले निकै फेरिएको छ । उनले राष्ट्रवादी वामपन्थी नेताको छवि बनाएका छन् । तर, उनको राजनीतिक शक्ति भने निकै क्षीण भइसकेको छ । मैनाली नेकपा मालेका महासचिव हुन् । तर, उनको पार्टीले गत संसदीय चुनावमा थ्रेसहोल्ड कटाउन नसकेपछि राष्ट्रिय पार्टीको दर्जा […]

१९ असार, काठमाडौं । सरकारले चिनियाँ कम्पनीलाई लगाएको बूढीगण्डकी आयोजना फेरि अनिश्चियको भूमरीमा फसेको छ । प्रधानमन्त्री कार्यालयमा निवेदन हालेर आयोजना हात पारेको चिनियाँ कम्पनी चाइना गेजुवा वाटर एन्ड पावर ग्रुपले अहिले सरकारसँगको सम्पर्कमै छैन । ऊर्जामन्त्री वर्षमान पुनले गेजुवासँग पछिल्लो समय वार्ता हुन नसकेको जानकारी संसदमा नै दिइसकेका छन् । यसका कारण निर्माण अघि […]

विश्व बजारमा वस्तुको आईएसओ प्रमाणित गर्ने प्रचलन छ । ‘क्वालिटी कन्ट्रोल’ अर्थात् गुण नियन्त्रण भन्ने पदावली वस्तु र सेवाको गुणस्तर मापन तथा नियन्त्रणमा प्रयोग गरिन्छ । तर, बजारमा प्रयोग हुने ‘क्वालिटी कन्ट्रोल’ वा आईएसओ प्रमाणीकरण जस्तै मापदण्ड समाजशास्त्र र राजनीतिशास्त्रमा पनि लागू गर्न सकिन्छ कि सकिँदैन ? राजनीतिक/सामाजिक क्षेत्रको गुणवेत्ता मापन के आधारमा, कसरी गर्ने […]

२४ वैशाख, काठमाडौं । सरकारले आगामी वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा एउटा रोचक योजना अघि सारेको छ । त्यो योजना हो– राष्ट्रिय राजमार्गका उपयुक्त खण्डहरूलाई आपतकालीन विमान उडान र अवतरण गर्न सक्ने धावनमार्गका रूपमा विस्तार गर्ने । नीति तथा कार्यक्रममा यो विषय आउँदा पर्यटन तथा नागरिक उड्ययन मन्त्रालयका उच्चअधिकारीहरु नै अचम्ममा परेका छन् । उड्डयन क्षेत्रको […]

१५ चैत, काठमाडौं । सरकारका आलोचकहरुले प्रधानमन्त्रीलाई जति आलोचना गर्छन्, त्यो भन्दा धेरै उनका सल्लाहकारको बिरोध भइरहेको हुन्छ । अझ सत्तारुढ नेकपाभित्रका असन्तुष्टहरुको निशानामा पर्ने गरेका छन् प्रधानमन्त्रीका सहयोगी टिमका सदस्यहरु । केपी ओलीलाई नजिकबाट चिन्ने र बुझ्नेहरु भन्छन्– ओली सबैका कुरा सुन्छन् तर निर्णय चाहिँ आफैं गर्छन् । अर्थात उनले गर्ने निर्णय के हुन्छ […]

१५ चैत, काठमाडौं । सरकारका आलोचकहरुले प्रधानमन्त्रीलाई जति आलोचना गर्छन्, त्यो भन्दा धेरै उनका सल्लाहकारको बिरोध भइरहेको हुन्छ । अझ सत्तारुढ नेकपाभित्रका असन्तुष्टहरुको निशानामा पर्ने गरेका छन् प्रधानमन्त्रीका सहयोगी टिमका सदस्यहरु । केपी ओलीलाई नजिकबाट चिन्ने र बुझ्नेहरु भन्छन्– ओली सबैका कुरा सुन्छन् तर निर्णय चाहिँ आफैं गर्छन् । अर्थात उनले गर्ने निर्णय के हुन्छ […]

१४ चैत, काठमाडौं । सत्तारुढ नेकपाका अध्यक्ष प्रचण्ड र वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाललगायतका नेताले केही मन्त्री फेरबदल गर्न सुझाव दिए पनि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले तत्काल मन्त्री हेरफेर नगर्ने भएका छन् । दुई साताअघि अध्यक्ष प्रचण्डसँगको भेटमा प्रधानमन्त्री ओलीले मन्त्री हेरफेर गर्नुपरेमा ‘तपाईलाई भनिहाल्छु’ भन्ने जवाफ दिएका थिए । त्यसलगत्तै प्रचण्डले विराटनगरमा गएर मन्त्री हेरेफेर […]