कोरोना भाइरस एचआईभीजस्तो बन्यो भने ?

५ जेठ, काठमाडौं । अहिले समग्र विश्व कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) महामारीको चपेटामा छ । यो भाइरसविरुद्ध खोप तथा औषधि निर्माणका लागि प्रयास भइरहेको भएपनि अहिलेसम्म ठोस नतिजा हात लागेको छैन । यस्तोमा यो खोप निर्माण भएर मानिससम्म पुग्न साढे दुई वर्षसम्म लाग्न सक्ने बताइएको छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)ले कोरोना भाइरस एचआईभी कजस्तै लामो समयसम्म बस्नसक्ने बताएको छ । डब्ल्यूएचओ एक शीर्ष अधिकारी माइकल रायनले मानिसहरु यो महामारीका लागि थप तयार रहनु जरुरी रहेको बताएका छन् ।

यो भाइरसको अन्त्य कहिले पनि नहुन सक्ने उनले बताए । कोरोना भाइरस यतिबेला नै सकिन्छ भन्ने विषयमा कुनै दाबी गर्न सकिने अवस्था छैन ।

एचआईभी भाइरस अहिलेसम्म नहराएको र मानिसहरुले यो भाइरससँग बाँच्न सिकेको रायनले बताए । यसका लागि अहिले थेरापी र बचाउने तरिकाको खोजी भइसकेको छ । त्यसैले मानिसहरु एचआईभीसँग पहिला जति डराउँदैनन् ।

उनकाअनुसार कोरोना भाइरसको अवस्था पनि यस्तै हुनसक्छ । खोप पत्ता लाग्न समय लाग्ने भएकाले कोरोना भाइरससँग बाँच्न सिक्नुपर्ने अवस्था आउनसक्ने रायने बताए ।

डब्ल्यूएचओको यो भनाइमा भारतीय संक्रामक रोग विशेषज्ञ जयप्रकाश मुलेली पनि सहमत छन् । विश्वभर महामारी रोक्न लगाएको लकडाउन समाधान नभएको उनले बताए । लकडाउनबाट यो महामारीबाट पार पाउन सकिँदैन । त्यसका लागि मानिसको रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउनु जरुरी हुन्छ । कुनै पनि समुदायका ६० प्रतिशत मानिसमा यो रोगविरुद्ध लड्ने एन्टिबडी विकास भए केही हदसम्म यो भाइरसलाई रोक्न सकिने उनको भनाइ छ ।

तर, यसका लागि लामो समय लाग्नेछ । साथै त्यसबेला पनि खोप विकास हुनु जरुरी हुनसक्छ ।

कोभिड–१९ र एचआईभीमा अन्तर

डब्ल्यूएचओका डाक्टर रायन एचआईभी र कोरोना भाइरसमा आकाश जमिनको अन्तर रहेको बताउँछन् । एचआईभीको तुलनामा कोरोना भाइरस नियन्त्रणका लागि धेरै कदम उठाउनु परेको छ । यो महामारी नियन्त्रणको लागि अहिले विश्वका अधिकांश मुलुकले लकडाउनजस्तो कदम चालेका छन् ।

तर एचआईभीको लागि यस्तो थिएन । एचआईभी एकअर्कालाई छोएको भरमा सर्दैन । तर कोभिड–१९ कुनै संक्रमित व्यक्तिलाई छुँदा सर्न सक्छ । अहिलेसम्म एचआईभी र कोभिड–१९ दुवैको खोप पत्ता लागेको छैन । तर एचआईभीबारे मानिसहरुमा चेतना विकास भएको छ । सरकारदेखि गैरसरकारी संस्था सबैले दशक लामो अभियान चलाएका छन् र अहिले पनि चलाइरहेका छन् ।

कोभिड–१९ को मामिलामा भने यो सबै गर्नु निकै कठिन छ । सामाजिक सञ्जालदेखि आम मानिसमा यस किसिमको जिन्दगी कहिलेसम्म बाँच्ने भन्ने प्रश्न उठेको छ ।

मानिसहरु यो भाइरस अन्त्य हुने प्रतिक्षामा छन् । डा. मुलेली लकडाउनले कोरोना भाइरसको प्रसारमा सुस्ती ल्याउन सक्ने तर लकडाउन खुलेसँगै पुनः संक्रमण तीव्र गतिमा फैलिने बताउँछन् । यस्तो अवस्थामा कोरोना भाइरसबाट हुन सक्ने मृत्युलाई घटाउने एउटै तरिका मानिसलाई राम्रो उपचार दिनु नै हो ।

डा. मुलेलीका अनुसार जब ६० प्रतिशत मानिसमा यो भाइरसविरुद्धको एन्टिबडीमा विकास हुन्छ, त्यसपछि केही समयका लागि यो भाइरसको संक्रमण रोकिन्छ । तर भाइरसको अन्त्य अझै भएको हुँदैन । त्यसपछि पनि यो भाइरस दादुरा लगायतका रोग जस्तै मानिसको बीचमा नै बाँकी रहन्छ । यस्ता रोगहरु निकै सुस्त गतिमा एक व्यक्तिबाट अर्कोमा सर्छन् । यसलाई रोगको एन्टेकी स्टेज भनिन्छ ।

यद्यपि अहिले कोरोना भाइरसको लागि विभिन्न देशमा निकै तीव्र गतिमा खोप निर्माणको काम चलिरहेको छ ।

स्रोत : बीबीसी