+

कानको कारण पनि लाग्छ चक्कर, के हुन सक्छ समस्या ?

२०७९ चैत  १६ गते १५:५७ २०७९ चैत १६ गते १५:५७
कानको कारण पनि लाग्छ चक्कर, के हुन सक्छ समस्या ?

मान्छेलाई उभिनको लागि पृथ्वीको गुरुत्व आकर्षणसँग तालमेल मिलाउनुपर्छ । शरीरलाई पृथ्वीको गुरुत्व आकर्षणसँग तालमेल मिलाउनु परेजस्तै टाउकोलाई पनि शरीरसँग सन्तुलन मिलाउनुपर्छ ।

शरीरलाई सन्तुलनमा राख्न मस्तिष्क, कानको भित्री भाग, आँखा र ढाडको पनि महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । त्यसैले शरीरको सन्तुलन कायम गर्ने कुनैपनि अंगमा खराबी भयो भने सन्तुलन बिग्रिएर चक्कर लाग्ने हुन्छ ।

चक्कर लाग्ने कारण 

मस्तिष्कमा समस्या, आँखाको समस्या, भित्री कानको समस्या, ढाडको समस्या, रक्तचाप कम हुँदा, रक्तअल्पता हुँदा, मुटुको समस्या, रगतमा खराबी, रगत जम्ने, माइग्रेन र उमेर ढल्किंदै जाँदा नसाहरु शिथिल भएर चक्कर लाग्ने समस्या हुन्छ ।

साथै लामो समय घाममा उभिने व्यक्तिलाई चक्कर लागेर पनि ढल्ने हुन्छ । लामो समय घाममा बस्दा मस्तिष्कमा रक्तसञ्चार कम भएर चक्कर लाग्छ । चक्कर लाग्ने यी विविध कारणमध्ये ६० प्रतिशत भित्री कानको कारण हो ।

भित्री कानको समस्याले चक्कर लाग्छ

कानको भित्री भागमा ‘क्याल्सियम कार्बोनेट’ पत्थर जस्तो वस्तु जम्मा भएर बस्यो भने केही सेकेण्ड चक्कर आउने र आफैं हराउने हुन्छ । कानको भित्री अंगमा पानी जमेर बस्दा प्रेसर परेर पनि चक्कर लाग्ने समस्या हुन्छ । यस्तो समस्या हुँदा आधा घण्टादेखि केही घण्टासम्म चक्कर लाग्ने र समस्या दोहोरिरहने हुन्छ । चक्करसँगै वाकवाक लाग्ने, बान्ता हुने र सुन्न पनि कम हुने हुन्छ ।

कोही व्यक्तिलाई रुघाखोकी लागेर वा संक्रमणको कारण कान पाक्ने समस्या भएको छ भने पनि चक्कर लाग्ने हुन्छ । कान पाक्ने र पिप बग्ने समस्या कानको भित्री भागसम्म पुग्यो भने चक्कर लाग्ने कान सुन्न कम हुने हुन्छ । यस्तो अवस्थामा चक्कर लाग्ने समस्या कैयौं दिनसम्म निरन्तर हुन सक्छ ।

कानको भित्री नसामा असर परेर पनि अचानक चक्कर लाग्ने हुन्छ । कैयौं दिनसम्म यसको कारण चक्कर लागिरहने हुन्छ । सुन्नमा पनि समस्या हुन सक्छ । कानको भित्री भागमा तथा नसामा ट्युमर पलाउँदा पनि चक्कर लाग्ने समस्या हुन्छ । कानभित्रको रगतको नसा च्यापिंदा पनि यस्तो समस्या देखा पर्छ ।

ध्यान दिनुपर्ने कुरा

चक्कर लाग्ने व्यक्तिले केही कुरामा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । बिरामीले नजँचाइ कुनै पनि औषधि सेवन गर्नु हुँदैन । पटक–पटक चक्कर आउने व्यक्ति आगोबाट बच्नुपर्छ । यस्ता व्यक्तिले साइकल, मोटरसाइकल लगायत सवारी साधन चलाउनु हुँदैन । रुखमा चढ्ने तथा पौडी खेल्ने गर्नु हुँदैन ।

उपचार

चक्कर लाग्ने विभिन्न कारण भएकाले के कारण चक्कर लागेको हो, त्यो पत्ता लगाएर त्यसको उपचार गरेपछि चक्कर लाग्न छाड्छ ।

चक्कर लाग्ने कारणमध्ये ६० प्रतिशत कारण कानको भित्री कान भएकाले चक्कर लाग्ने र कान कम सुन्ने समस्या भयो भने नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञलाई जँचाउनुपर्छ । यसको उपचार औषधि र शल्यक्रिया मार्फत हुन्छ । सरकारी अस्पतालमा थोरै शुल्कमा पनि यसको उपचार हुन्छ ।

(प्रा. डा. पौडेल नाक कान घाँटीरोग विशेषज्ञ हुन् । उनीसँग सुमित्रा लुइटेलले गरेको कुराकानीमा आधारित)

कानको समस्या प्रा. डा. ढुण्डीराज पौडेल
डा. ढुण्डीराज पौडेल
लेखक
डा. ढुण्डीराज पौडेल
नाक, कान तथा घाँटीरोग विशेषज्ञ

नेपाल मेडिकल काउन्सिल दर्ता नम्बर : १७७१ अध्ययन : एमबीबीएस, एमएस (नाक, कान तथा घाँटी सर्जरी) देशका एक दर्जन बढी जिल्लामा पुगेर नाक, कान तथा घाँटीरोगको उपचार, सरकारी स्वास्थ्य सेवामा तीन दशकको अनुभव

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
Khusi chhu

खुसी

Dukhi chhu

दुःखी

Achammit chhu

अचम्मित

Utsahit Chhu

उत्साहित

Akroshit Chhu

आक्रोशित

प्रतिक्रिया

भर्खरै पुराना लोकप्रिय

फिचर

हामीले दिनहुँ खाइरहेका छौं ‘अल्ट्रा प्रोसेस्ड फुड’, यो किन अति हानिकारक छ ?

हामीले दिनहुँ खाइरहेका छौं ‘अल्ट्रा प्रोसेस्ड फुड’, यो किन अति हानिकारक छ ?

कान पाक्ने तीन समस्या, कुन बढी जोखिमपूर्ण र जटिल ?

कान पाक्ने तीन समस्या, कुन बढी जोखिमपूर्ण र जटिल ?

थकान महसुस भइरहन्छ ? यस्ता छन् ५ उपाय

थकान महसुस भइरहन्छ ? यस्ता छन् ५ उपाय

उच्च रक्तचापको औषधि नखाँदा के हुन्छ ? (भिडियो)

उच्च रक्तचापको औषधि नखाँदा के हुन्छ ? (भिडियो)

पेटको बोसो घटाउन यी ५ योगासन (भिडियो)

पेटको बोसो घटाउन यी ५ योगासन (भिडियो)

रजोनिवृत्तिपछि यौनरुचि घट्छ ? यस्ता छन् ५ भ्रम

रजोनिवृत्तिपछि यौनरुचि घट्छ ? यस्ता छन् ५ भ्रम