वृद्धवृद्धालाई स्वास्थ्य समस्याबाट बचाउन लगाउन सकिन्छ यी खोप

कुनैपनि रोगबाट पूर्णरूपमा बच्न सम्भव छैन, तर केही खोपहरू छन्, जसले केही हदसम्म रोग र सङ्क्रमणबाट बच्न मद्दत गर्न सक्छन् । उमेर बढ्दै जाँदा शरीरको प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर हुँदै जान्छ, साथै केही रोगहरूको जोखिम बढ्दै जान्छ । यी रोगहरूको बारेमा जानकारी र समयमै व्यवस्थापन,  स्वस्थ वृद्धावस्थाका लागि आवश्यक हुन्छ ।

वृद्धवृद्धाको रोग प्रतिरोधी क्षमता धेरै कमजोर हुने भएकाले गर्दा बिरामी हुने र सङ्क्रमणको शिकार हुने दुवै जोखिम बढ्छ । यसबाट बच्नका लागि, केही खोप लगाउनु उपयोगी हुन्छ ।

खोप लगाउनुअघि ध्यान दिनुपर्ने कुरा

बालबालिका जस्तै वृद्ध वृद्धाहरूका लागि रोगबाट बच्न खोप लगाउनु महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।  त्यसकारण, कहिले र कुन खोप लगाउने भन्ने कुरा पनि ध्यानमा राख्नुपर्छ ।  खोप लगाउँदा धेरै कुराहरू ध्यानमा राख्नुपर्छ, जस्तै व्यक्ति फिट हुनुपर्छ । साथै  ज्वरो, उच्च मधुमेह वा उच्च रक्तचाप जस्ता समस्या हुनुहुँदैन ।

वृद्धवृद्धाका लागि इन्फ्लुएन्जा खोप

इन्फ्लुएन्जा श्वासप्रश्वास प्रणालीसँग सम्बन्धित एक संक्रामक रोग हो, जसको प्रारम्भिक लक्षणहरू चिसो, खोकी र हल्का ज्वरो आदि हुन् ।  इन्फ्लुएन्जा भाइरस हाम्रो शरीरमा धेरै तरिकाले प्रवेश गर्न सक्छ । जस्तै नाक, आँखा र मुख आदिबाट । यसबाहेक, यो भाइरस एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा धेरै छिटो फैलिन थाल्छ ।

यो समस्याबाट पीडित व्यक्तिले खोकेपछि वा हाच्छिउँ गरेपछि अर्को व्यक्तिमा धेरै छिटो फैलिन्छ । बच्चाहरू यसको सम्पर्कमा धेरै चाँडै आउँछन् ।  त्यसैले, वृद्ध, वृद्धाहरूका लागि इन्फ्लुएन्जा खोप धेरै महत्त्वपूर्ण छ । यो खोप लगाउनाले इन्फ्लुएन्जा अर्थात् फ्लुबाट बच्न मद्दत गर्छ ।

जब यो भाइरस शरीरमा प्रवेश गर्छ, धेरै लक्षणहरू देखा पर्न सक्छन्, जस्तै थकान महसुस हुनु, कमजोरी हुनु, तनाव हुनु, चिसो लाग्नु, खोकी लाग्नु आदि । यसबाहेक, चिसोसँगै उच्च ज्वरो आउन सक्छ । प्राय वृद्ध अवस्थाका व्यक्तिमा श्वासप्रश्वासको समस्या देखिन्छ । उनीहरूका लागि इन्फ्लुएन्जा खोप उपयोगी हुन्छ ।

निमोनिया खोप

वृद्धवृद्धामा निमोनियाले गम्भीर जटिलताहरू निम्त्याउन सक्छ, जस्तै रगत संक्रमण (सेप्सिस), फोक्सोको संक्रमण वा मस्तिष्क सुन्निने जस्ता समस्या निम्तिन सक्छ । यस्तोमा निमोनियाको जोखिमबाट बच्न निमोनियाको खोप लगाउनुपर्छ ।  निमोनिया खोप दुई प्रकारका हुन्छन् – न्युमोकोकल कन्जुगेट खोप र न्युमोकोकल पोलिस्याकराइड खोप ।

निमोनियाबाट हुने समस्याबाट सुरक्षा पाउनका लागि वृद्धवृद्धाले दुवै खोप लगाउनुपर्छ ।  यो खोप ६५ वर्ष र सोभन्दा माथिका व्यक्तिहरूले लगाउन सक्छन् ।

टाइफाइडविरुद्धको खोप

टाइफाइडले सबै उमेर समूहलाई प्रभावित पार्ने गर्छ । त्यसैले यो खोप २ वर्षको उमेरपछि जुनसुकै बेला पनि लगाउन सकिन्छ । टाइफाइडको खोप दुई प्रकारको हुन्छ । पहिलो टाइफाइड कन्जुगेट खोप अर्थात् सुईको माध्यमबाट दिइन्छ र दोस्रो टिवाई २१ ए अर्थात् मौखिक खोपको रूपमा दिइन्छ ।

टाइफाइड एक संक्रामाक रोग हो, जो कलेजोको कमजोरीले निम्त्याउँछ । टाइफाइडको कारण शरीरमा ज्वरो आउँछ र शरीरका सबै भागमा पीडा हुन थाल्छ । यदि समयमै उपचार गर्न सकिएन भने यसले ज्यानै लिन सक्छ । त्यसैले यसबाट बच्न खोप लगाउनु राम्रो हुन्छ ।

हेपाटाइटिस बी

हेपाटाइटिस बी भाइरसको कारणले हुने कलेजोको सङ्क्रमणको एक प्रकार हो । यो रगत र शरीरको तरल पदार्थमार्फत फैलिन्छ । गम्भीर हेपाटाइटिसका लक्षणहरूमा अत्याधिक थकान, भोक नलाग्ने, बान्ता आउने, पखाला लाग्ने, छाला र आँखाको सेतो भाग पहेँलो हुने रहेका छन् ।

गम्भीर सङ्क्रमणका धेरैजसो केसहरू पूर्णरूपमा निको हुन्छन् ।  यद्यपि, केही व्यक्तिहरूमा भने कलेजोको सिरोसिस र कलेजोको क्यान्सर जस्ता गम्भीर कलेजो रोग लाग्न सक्छ । हेपाटाइटिस बी खोपले हेपाटाइटिस बी र कलेजोको क्यान्सर जस्ता जटिलताहरूलाई रोक्न सक्छ ।

टिटानस खोप (धनुष्टंकार विरुद्ध)

वृद्धवृद्धाहरूलाई दिइने खोपमा टिटानस खोप पनि धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।  टिटानस खोप बच्चादेखि वृद्धवृद्धाहरूसम्म सबैका लागि आवश्यक हुन्छ । बढ्दो उमेरसँगै, वृद्ध वृद्धामा चोटपटकको समस्या पनि देखिन्छ, त्यसैले यस्तो अवस्थामा यो खोप उनीहरूका लागि उपयोगी हुन्छ

टिटानसका साथै अन्य रोगहरूबाट सुरक्षा प्रदान गर्ने चार प्रकारका टिटानस खोपहरू छन् ।  कुन प्रकारको खोप कसका लागि भनेर जान्नु पनि आवश्यक हुन्छ, किनभने कुन व्यक्तिलाई कुन खोप दिने भन्ने कुरा उसको उमेर र खोपको स्थितिमा निर्भर गर्दछ ।

डीटी

यो खोपले डिप्थेरिया र टिटानस क्रमशः भ्यागुते राेग र धनुष्टङ्कारविरुद्ध सुरक्षा प्रदान गर्छ । शिशु र साना बच्चाहरूमा यसको प्रयोग गरिन्छ ।

टिडीएपी खोप

यो ठूला बच्चाहरू र वयस्कहरूलाई दिइन्छ । यसले डिप्थेरिया (भ्यागुते राेग), धनुष्टङ्कार र लहरे खोकीबाट बचाउँछ । यो खोपले टिटानस, डिप्थेरिया र परट्युसिस विरुद्ध सुरक्षा प्रदान गर्दछ । सामान्यतया वयस्कहरू, विशेष गरी गर्भवती महिलाहरूका लागि बूस्टर डोजको रूपमा प्रयोग गरिन्छ।

टीडी खोप

यो ठूला बच्चाहरू र वयस्कहरूलाई दिइने बुस्टर सट हो जसले डिप्थेरिया (भ्यागुते राेग) र धनुष्टङ्कारबाट बचाउँछ ।

एमएमआर खोप

एमएमआर खोप तीन खोपहरूको संयोजन हो । जुन दादुरा, हाँडेराेग र रुबेलालाई रोक्न प्रयोग गरिन्छ । यी तीन रोगका कारण बिरामीमा धेरै गम्भीर लक्षणहरू देख्न सकिन्छ।  दुर्लभ अवस्थामा, मृत्यु पनि हुन सक्छ ।

यो खोपले संक्रमण रोक्नका लागि सूक्ष्म जीवविरुद्ध प्रतिरक्षा प्रणालीलाई उत्तेजित गर्छ । यो खोपका केही साइड इफेक्टहरू पनि हुन सक्छन्, जस्तै शरीरमा रातोपन, दुखाइ र सुन्निने आदि । यद्यपि, यी अस्थायी लक्षणहरू हुन्, जुन केही समयसम्म रहन्छन् । त्यसैले, डाक्टरको निर्देशनलाई ध्यानपूर्वक पालना गरेर मात्र खोप लगाउनु पर्छ ।

एमएमआर खोप डाक्टरले तोके बमोजिम मात्र लिनुपर्छ ।  सामान्यतया, एमएमआर खोपलाई खोपको लागि सुरक्षित मानिन्छ । जसको साइड इफेक्ट धेरै कम हुन्छ ।