एमाले पदाधिकारीमा एक्ली महिला पद्मा

३ पुस, पोखरा । नेकपा एमालेको ११ औं महाधिवेशनमा १९ जनाको पदाधिकारीमा जम्मा एक जना महिला निर्वाचित भएकी छन् । उनी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको प्यानलबाट उम्मेदवार थिइन् । स्याङ्जाकी अर्याल १० औँ महाधिवेशनमा पनि सचिव नै निर्वाचित भएकी थिइन् । यसपटक अर्यालसहित सचिव पदमा सबै ओली प्यानलकै उम्मेदवार निर्वाचित भएका छन् ।

पार्टीभित्र समावेशी सहभागिता सुनिश्चित हुनुपर्ने आवाजलाई दबाउँदै विधान महाधिवेशनबाटै महिलाहरू आउने ढोका साँघुरो बनाइएको थियो । गत भदौ २० गतेदेखि काठमाडौंको गोदावरीमा भएको विधान महाधिवेशनमा पदाधिकारीमा कम्तीमा एक तिहाइ र केन्द्रीय समितिमा ५० प्रतिशत महिला सहभागिता सुनिश्चित गर्नुपर्ने आवाज भने उठेको थियो ।

अधिवेशनले महिला सहभागिताको सुनिश्चतताको आवाजलाई सम्बोधनसम्म नगरी दबाइदिएको निवर्तमान सांसद तथा केन्द्रीय सदस्य विद्या भट्टराईको गुनासो छ । त्योबेला भट्टराईसँगै उपाध्यक्ष अष्टलक्ष्मी शाक्य, केन्द्रीय सदस्य विन्दा पाण्डे, अखिल नेपाल महिला संघकी महासचिव पेम्बा लामालगायत महिला नेतासँगै केही पुरुष नेताहरूले पनि विधानमै महिला सहभागिताको ग्यारेन्टी गर्न माग गरेका थिए ।

नेतृत्वदेखि पदाधिकारी र केन्द्रीय समितिमा महिला सहभागिता र अधिकारको आवाजभन्दा विद्यादेवी भण्डारीको सदस्यता नवीकरण नै नगर्ने र दुई कार्यकालको व्यवस्था हटाउँदै फेरि पनि ओलीलाई नै नेतृत्व ल्याउनेहरूको आवाज र संख्या ठूलो थियो । जसका कारण महिला सहभागिताको माग प्राथमिकतामै परेन ।

विधानअनुसार बाध्यकारी व्यवस्था नहुँदा अहिले पदाधिकारीमा १८ जना पुरुष नेताका बीचमा पद्मा एक्ली महिला बन्न पुगेकी छन् । ‘सिंगो पदाधिकारी टिममा एक जनामात्र महिला आउनुभएको छ । त्यो पनि मुद्दा र एजेण्डा उठाउने, राख्ने गरी आउनुभएको हो भन्ने देखिँदैन,’ भट्टराईको आरोप छ, ‘आउन चाहनेहरू पनि प्यानलका कारण रोकिए, नेतृत्वले नचाहेकै कारण रोकिए ।’

यो पनि पढ्नुहोस

पाण्डेको पराजय : प्रश्नलाई पर्खाल

उपाध्यक्ष अष्टलक्ष्मीले नयाँ पुस्तालाई छोड्ने भनेर उम्मेदवारी दिनबाटै पछाडि हटेकी थिइन् भने उपाध्यक्षमा उम्मेदवारी दिएकी विन्दा पाण्डे पराजित भइन् । सचिवमा उम्मेदवारी दिएका पेम्बा लामा र रचना खड्का ईश्वर पोखरेलको प्यानलबाट उम्मेदवार बने पनि निर्वाचित भएनन् । एमालेको १९ पदाधिकारीका लागि उम्मेदवारी दिने ४२ मध्ये महिला जम्मा चार जना थिए । विन्दासहित अध्यक्षका उम्मेदवार ईश्वर पोखरेल प्यानलबाट थिए । तर, पोखरेल प्यानल कमजोर र ओली प्यानल बलियो बन्दा महिला सहभागिता हुनै पाएन ।

ओली र पोखरेलले प्यानल बनाउँदादेखि नै महिला सहभागिताका सन्दर्भमा एमालेबाहिरबाट पनि प्रश्नहरू उठेका थिए । लेखक सीमा आभासले त सामाजिक सञ्जालमा तिखो व्यंग्य गर्दै महिलाहरूलाई नै खबरदारी गरेकी थिइन् । ‘राजनीतिमा लाग्छु भनेका ‘आइमाइ’जनहरू अझै पनि झण्डा समातेर नाच्ने, ‘काम्रेड’ र ‘दाइ’हरूसँग सेल्फी खिच्ने वितण्डामा मात्र अल्झिरहेका छौ !,’ उनले भनेकी थिइन्, ‘खै उम्मेदवारी ? लिस्ट हेर त ! चुनाव लड्ने तयारी गर के ! राजनीतिक सभा, समारोहमा फुरूकफुरूक नाच्न बन्द गर ! नाच्ने नै हो भनेँ नाच्ने ठाउँ अन्तै छन् । नाचेर सम्मान पाइने ठाउँमा जाऊ !’

राजनीतिमा सिद्धान्त, चिन्तन, विचारका कुरा गर्न, संविधानले दिएको ३३ प्रतिशतलाई कायम गर भनेर आवाज उठाउन उनले आह्वान नै गरेकी थिइन् । एमालेका धेरै महिलाहरुले प्यानलबाहिरबाट उम्मेदवारी दिने हिम्मतसमेत गरेनन् ।

नेपाली कांग्रेसका नेता गोपालमान श्रेष्ठको रजगज भएको क्षेत्र स्याङ्जा–२ बाट चुनाव जितेपछि पद्मा अर्याल एकाएक चर्चित बनिन् । नेकपा (एमाले) र नेकपा (माओवादी) गठबन्धन भएको २०७४ को प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्न पाएकी उनले कांग्रेसका ‘हेभिवेट’ श्रेष्ठलाई हराएर संसद् पुगेयता एमालेभित्र पनि एकपछि अर्को सफलता पारिन् ।

यो पनि पढ्नुहोस

ओलीका रणनीतिकार फेरि महासचिव

२०५४ सालमा एमाले फुट्दा वामदेव गौतमको मालेतिर लागेकी अर्यालले ओलीको जबर्जस्त समर्थक बनेपछि गण्डकी प्रदेशमा राजनीतिक हस्तक्षेप गर्ने हैसियत बनाइन् । उनी गण्डकीमा पृथ्वीसुब्बा गुरुङपछिको नेता बन्न पुगिन् तर अलग्गै गुट भने चलाएकी थिइनन् ।

अर्याल २०३६ सालबाट कम्युनिस्ट राजनीतिमा आएकी हुन् । उनी २०६४ सालमा समानुपातिकबाट संविधानसभामा पुगेकी थिइन् । २०७० मा एमालेको स्याङ्जा जिल्ला अध्यक्ष बनेकी उनी केन्द्रमा सचिव बनेर पार्टीभित्र पकड बढाउन थालिन् ।

१० औं महाधिवेशनमा पद्मा केन्द्रीय सचिव हुँदै गण्डकीका धेरै सिनियर किरण गुरुङ, खगराज अधिकारीलगायत नेताहरू पनि उनको प्रगति हेर्दै बस्ने परिस्थितिमा थिए ।

हेर्दाहेर्दै उनी स्वास्थ्य राज्यमन्त्रीबाट भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्री बन्न सफल भइन् । अर्याल ०७९ मंसिरमा भएको निर्वाचनमा भने उनी नेपाली कांग्रेसका उपसभापति धनराज गुरुङसँग पराजित् भएकी थिइन् ।

यो पनि पढ्नुहोस

एमालेमा ओलीको पुन: अनुमोदन

यो पनि पढ्नुहोस

महेश बस्नेत : ओलीको रक्षाकवच बन्दा एमालेजनको धाप पाए

यो पनि पढ्नुहोस

ओलीका राजनीतिक व्यवस्थापक पराजित

यो पनि पढ्नुहोस

एमालेको इतिहासमै कर्णालीले पायो पहिलो पदाधिकारी, सचिव बने यामलाल

यो पनि पढ्नुहोस

विनोद ढकाल : प्रदेशको विद्रोहमा सफल, केन्द्रमा असफल

यो पनि पढ्नुहोस

एमाले पदाधिकारीमा ८ जनाको डेब्यू

यो पनि पढ्नुहोस

माओवादी पृष्ठभूमिका एमाले नेताहरू महाधिवेशनबाट अनुमोदित

यो पनि पढ्नुहोस

यी हुन् एमालेमा निर्वाचित ४० वर्ष मुनिका १५ केन्द्रीय सदस्य

यो पनि पढ्नुहोस

एमाले पदाधिकारीमा ८ जनाको डेब्यू

यो पनि पढ्नुहोस

सुरेन्द्र पाण्डे : रूपान्तरणको एजेन्डा अघि सारे, आफैं महासचिव हारे

यो पनि पढ्नुहोस

ओलीलाई निरन्तर साथ दिँदा खगराजसामु अर्को अवसर