रातको करिब १ः३५ बजेको थियो । कोभिड प्रयोगशालाबाट रिपोर्ट आयो एक वृद्ध दम्पतीलाई कोभिड–१९ पोजिटिभ । हस्याङ्गफस्याङ्ग गर्दै ओछ्यानबाट उठेँ ।  सम्भव भएसम्मको कोभिडका विभिन्न जिम्मेवारीमा रहेर व्यवस्थापन गरिरहनु भएका व्यक्तिहरुलाई फोन गरेर जानकारी गराएँ । तत्कालै स्वास्थ्य कार्यालय चितवनका प्रमुख दीपक तिवारी म र जिल्ला प्रहरी कार्यालयको इन्सपेक्टरको कमाण्डमा केही सुरक्षाकर्मीसहित राति नै उहाँलाई […]

अलि अगाडि मच्छिन्द्रनाथको रथ तान्ने क्रममा भएको झडप स्मरणमा आलै हुनपर्छ । हुन त कोरोनाले अन्य प्रसङ्गलाई टाढा हुत्याएको मात्र छैन, यो बाहेकका विषयलाई छेवै पर्न पनि दिएको छैन । जे होस् बेमौसमी सही बाँसुरी बजाउने यत्न मात्र यहाँ गर्न खोजिएको हो । कोलाज जसरी त्यो दिनका चित्रहरु छरपस्टिएका छन् । पुलिसले रथ तान्नेलाई भगाएको, […]

यतिखेर मुलुकमा करिब दुई तिहाई जनमतप्राप्त नेकपाको बलियो सरकार छ । इतिहासमै शक्तिशाली सरकारको नेतृत्व पार्टीका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले नै हाँकेका छन् । संघ, प्रदेश र स्थानीय निकायका लगभग दुई तिहाइ सरकार नेकपाकै नेतृत्वमा छ । सत्तारूढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) मा यतिखेर करिब आठ लाख सक्रिय सदस्य रहेको बताइन्छ । ती लाखौँ सक्रिय […]

बाबा ! मैले त स्कुल जाने बाटो नै बिर्सिसकेँ । साथीहरु र शिक्षकहरुको अनुहार बिर्सिसकेँ । स्कुल कहिले खुल्छ ? अनलाइन कक्षा सकिनेबित्तिकै छोरीले प्रश्न गरिन् । छोरी ! समय नै यस्तो छ के गर्ने त ? अनलाइनमा आँखा तानितानी पढ्दा थाकेकी र साथीहरुसँग उफ्रिएर रमाउन नपाउँदा आत्तिएकी छोरीलाई मैले सम्झाउने कोशिस गरेँ । छोरीका […]

देशव्यापी लकडाउन हुँदा नेपालमा दैनिकजसो छिटफुट कोरोनाका बिरामीहरू देखिन थालेका थिए । छिमेकीहरू घर बाहिर निस्कन निकै डराउँथे । तर, मेरो पेशाले भने बन्दाबन्दी भए पनि घरमै रहने छुट दिएको थिएन । म कार्यालय आउने–जाने गरेको देखेर उनीहरूले मलाई टोलमा कोरोना ल्याउने भनेकै कि स्वास्थ्यकर्मी कि सञ्चारकर्मी हो भनेर जिस्काउने गर्दथे । यतिसम्म कि नगरपालिकाको […]

यो वर्ष धेरैले आफ्ना पुराना दसैँ ‘मिस’ गरेका छन् । सामान्य अवस्था हुन्थ्यो भने यतिबेला शहर सुनसान भइसक्यो । शहरबाट गाडीभरि मात्र होइन, छतमा समेत भरिएर मानिसहरु गाउँ पुगिसक्थे । कोरोना महामारीका कारण उत्पन्न प्रशासनिक झञ्झट र स्वास्थ्य सचेतताका कारण यो वर्ष धेरैले पारिवारिक जमघटका साथ परम्परागत रुपमा दसैँ मनाउन सकेनन् । वडा र गाउँपालिकाले […]

दसैं आइसकेको छ । तिहार र छठ पनि नजिकै आइरहेका छन् । विगतमा दसैं, तिहार, छठ आउँदा परदेशीहरु घर फर्कन्थे । बजारमा रौनक हुन्थ्यो । गरीबले पनि दसैं तिहारमा ऋण नै गरेर भएपनि एकसरो लुगा फेर्ने र मीठो मसिनो खान्थे । तर, यसपटक अवस्था फरक छ । कोभिड १९ को महामारीसंगै सरकारले जारी गरेको स्वास्थ्य […]

गए सालको दशैंमा । कोटेश्वरको माइक्रो बस काउन्टरहरुमा दुई चक्कर लगाइसक्दा हातगोडा फतक्कै गलिसकेको थियो । चर्को घाम, पेट्रोलको धुँवा र धुलो, मान्छेको भिड । पान दोकान जस्तो काउन्टरमा मुस्किलले टाउको छिराएर सोधें, ‘बिर्तामोडसम्मको भए पनि हुन्छ, टिकट छ ?’ काउन्टरका मान्छे मालपोतका कर्मचारी भन्दा पनि बढी भाउ खाएका । वाक्य फुटे त के ? […]

२०७४ असोज २८ गते संविधानसभाबाट रुपान्तरित व्यवस्थापिका संसदको अन्तिम बैठकलाई सम्बोधन गर्दै प्रमुख प्रतिपक्षी तात्कालिन नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले प्रधानमन्त्रीलाई प्रश्न गरेका थिए –“लोकतन्त्र भनेको कानुन नमान्नु हो ? आचारसंहिताको पालना गर्नु नपर्ने हो ? मर्यादा भित्र बस्न नपर्ने हो ? जवाफदेही हुन नपर्ने हो ? अथवा अधिकारप्राप्त संस्थाले भनेको कुरा मान्नु नपर्ने […]

गत चैत्रदेखि बन्द रहेका सम्पूर्ण विश्वविद्यालय तथा क्याम्पसहरुले कता–कता प्रशासनिक कार्य भएझैँ गरेको देखिन्छ भने केही तहका सीमित विषयका कक्षाहरु आंशिकरुपमा चलेझैं गरेको दृश्यले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) ले विश्वविद्यालय र विश्वविद्यालयमा अध्ययन गर्ने विद्यार्थीहरुको वर्तमान हालत खराब भएको जो कोहीले पनि सहज अनुमान लगाउन सक्छ । तर, देखिएको र सुनेको विश्वविद्यालयको हालको परिदृश्य हाम्रो भिन्न […]

म आफैं पनि आधुनिक चिकित्सा विज्ञान पढेकी डाक्टर हुँ । शायद १० वर्षअघि मैले आज जे लेखिरहेछु, (वनस्पति र परम्परागतको ज्ञानका बारेमा) त्यो लेख्न र बोल्न लाज लाग्थ्यो होला । तर, अहिले म ढुक्कसँग बोलिरहेछु र आफूले सिकेको ब्यवहारिक र परम्परागत ज्ञानका कुरा अरूलाई पनि सिकाउँछु । ३४ वर्षअघि भर्खर डाक्टर भएर आउँदा मलाई लाग्थ्यो, […]

सदाझैं गंगालाल हृदय रोग केन्द्रको ड्युटी सकेर उनी घर फर्किन् । १२ घण्टासम्म पीपीई लगाएर भोक–प्यास नभनी ड्युटी गर्नुपर्ने उनी घर फर्किंदा सधैंजसो थकित देखिन्थिन् । लामो समयसम्म पीपीई लगाउनुपर्ने र त्यसमाथि सीसीयू ड्युटी अनि घर आएपछि पनि १९ महिनाकी छोरी हेर्नुपर्ने । लकडाउनको बेला पनि निरन्तर काममा खटिरहेकी थिइन् । उनको दुःख देखेर मैले […]

कतिपय शब्द सन्दर्भको परिभाषा बदल्ने गरी युवा हस्तक्षेप हुन ढिला भइसक्यो । सचेत युवाहरूले अब राजनीतिमा खुल्ला हस्तक्षेप गर्नुपर्छ र गर्नेछन् । हामीले विश्वास गरेको दुनियाँले स्वीकार गरेको र पुँजीवादपन्थीहरूसँग पौंठेजोरी खेलीरहेको भौतिकवादको शानदार भनाइ के हो भने हरेक चिजको उत्पति, विकास र विनास स्वयंभित्र रहेको हुन्छ । सायद वर्तमानमा त्यही टकराइरहेकोले होला कि यत्रतत्र […]

अचेल दिनहुँजसो कलिला बालिका बलात्कृत भएका समाचार आइरहेका छन् । यसप्रति सबैको आक्रोश छ । तर, यही आक्रोश यदि पीडित उमेर पुगेकी युवती या महिला भइन् भने धेरैको आक्रोश मौनतामा बदलिन्छ । अझ कतिको आक्रोश त झन दोषारोपणमा बदलिन्छ । उमेर नपुगेका कलिला बालिकाहरु बलात्कृत हुँदा मात्र धेरैलाई ‘यो त गलत भयो’ जस्तो लाग्छ । […]

लामा–लामा वाक्यहरूको साटो एउटै उखान टुक्काले मनको भाव गजबसँग दर्शाउँछ । उखानहरूले हाम्रो बोलाइलाई ‘तिख्खर’ बनाउँछ । उखान टुक्काहरूले समाजमा भइरहेका चालचलन कस्ता छन् भन्ने पनि देखाउँछ । कति उखानहरू समय परिवर्तन हुँदै जाँदा प्रयोग गर्न छोडिन्छन् । विशेष गरी त्यस्ता उखान–टुक्का जसले कुनै जाति विशेष वा समुदायलाई अपमानित गर्छन् । नेपालमा महिला र जात […]

सेवा नै धर्म हो । यो मर्मलाई अनुसरण गरेर हामी चिकित्सा प्रयोगशालाकर्मीहरु आफ्नो ज्यानको पर्वाह नगरी अहोरात्र मानव जीवनको रक्षार्थ खटिएका हुन्छौं । झन् अहिले विश्व महामारीको रुपमा रहेको कोभिड–१९ को विद्यमान विषम परिस्थितिमा हाम्रो प्रयोगशाला सेवाको महत्व आम जनमानसमा स्पष्टरुपमा झल्किएको छ । समाजका हरेक वर्गका मुखमा आरडीटी, पीसीआर परीक्षण जस्ता शब्दहरु झुण्डिएको देख्दा […]

अहिले देशमा कुलमान र बिजुली पर्यायजस्तै भएका छन् । सायद नेपाल विद्युत प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशक हुनुभन्दा अगाडिसम्म, सम्बन्धित विभागका कर्मचारीबाहेक सामान्य नागरिकमध्ये निकै कमैले मात्र कुलमान घिसिङ भन्ने मान्छेलाई चिनेका थिए । अहिले हाम्रो देशमा बिजुलीबत्ति बाल्ने लगभग सबै नागरिकहरुमाझ कुलमान घिसिङ परिचित छन् । स्वदेशमै भएको समयमा एक हप्ताको लोडसेडिङकै तालिका हेर्नको लागि मात्र […]

सबै विचार सबै ठाउँ प्रस्तुत गर्नु लाभदायक हुँदैन । सत्य नै भएपनि कैयौं विचारहरू सबै ठाउँ व्यक्त गरिनु आफैंलाई हानीकारक हुन्छ । सत्य वचन र व्यवहारलाई तोडमोड गरी स्वार्थपूर्ति गर्ने समूह पनि हाम्रो साथमा सधैं सँगै रहेको कुरा हामीले बिर्सनु हुँदैन । जहिले पनि त्यस्ता व्यक्तिहरूले आफ्नो निहित स्वार्थसिद्धिका निम्ति अरूलाई प्रयोग गरिरहेका हुन्छन् । […]

चिकित्सा शिक्षा सुधारको माग राख्दै भदौ-२९ गतेबाट जुम्लामा १९ औं अनसन सुरु गरेका डा केसीको आज १९ दिन पुगिसकेको छ । तर, सरकारले उनको कुरा सुन्नु त परै जाओस् वार्ता टोलीसमेत गठन गरेको छैन । सरकार बहिरोजस्तै भएर डा. केसीका माग नसुन्ने पक्षमा रहेजस्तो देखिन्छ । डा. केसीले कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा तत्काल पूर्वाधार र […]

माननीय गृहमन्त्रीज्यू ! म एक नेपाली हुँ, महिला हुँ, छोरी हुँ, बहिनी हुँ, श्रीमती हुँ, बुहारी हुँ र आमा हुँ । यीमध्ये ‘आमा’ मेरो जिन्दगीको सबैभन्दा प्रिय भूमिका हो । यही भूमिकाले, यससँग सम्बन्धित जिम्मेवारीले, भावुकताले आज मलाई देशको गृहमन्त्रीलाई पत्र लेख्न बाध्य बनाएको छ । (मेरो यो साहस तपाईंलाई दुस्साहस लाग्न सक्छ तर, सन्तानका […]

कोभिड महामारीका कारण उत्पन्न विषय परिस्थितिमा शिक्षा मन्त्रालयले समेत अनलाइन कक्षालाई वैधानिकता प्रदान गरिसकेको छ । विद्यार्थीको लागि अनलाइन कक्षा र अन्य पेसामा संलग्न व्यक्ति समेत घरबाटै काम गर्ने नाममा डिजिटल उपकरणसँग प्रत्यक्ष जोडिने गरेका छन् । विशेषगरी विद्यार्थीको विषयमा कुराकानी गर्दा हरेक दिन ६ घण्टाको अनलाइन कक्षा, ३ घण्टाको गृहकार्य र बाँकी समयमा टेलिभिजन […]