हाम्रो सानोतिनो लापरवाहीले कहिले काहीँ घातक नतिजा दिन्छ । खासगरी बालबच्चा भएको घरमा बिशेष सावधानी अपनाउनु पर्छ । कतिपय यस्ता गल्ती हुन्छ, जो सामान्य लाग्छ । तर, त्यसले बच्चाको ज्यान समेत लिन सक्छ ।
घरमा भएको बेला होस्, वा बाहिर हामीले घरका सानोतिनो कुरामा पनि ख्याल राख्नुपर्छ । जस्तो कि ग्यासको रेगुलेटर बन्द छ/छैन, चक्कु एवं हतियार सुरक्षित छ/छैन, बिद्युतिय यन्त्र कस्तो अवस्थामा छ ? हेर्नुपर्छ । घरसँगै ठूलो खाल्डा, खुल्डी वा इनार हुनसक्छ । आफु नभएको बेला बच्चा त्यसमा फस्न सक्छन् । यावत् कुराहरु छन्, जो बच्चाको निम्ति असुरक्षित हुन्छ ।
१. बाथरुम खुला राख्नु
घरमा यस्तो व्यवस्था गरौं कि बच्चा बाथरुममा एक्लै नपसोस् । कहिले काहीँ बच्चा बाथरुम गएको हामीलाई थाहा हुन्न । उनीहरु पानी खेल्छन्, फोहोर खेल्छन् । त्यो भन्दा गम्भिर अवस्था त त्यसबेला आउँछ, जब बच्चा भित्र पसेर ढोकाको लक लगाइदिन्छ । कति बच्चाहरु बाथरुममा पसेर ढोका लक गर्छन्, तर खोल्न सक्दैन ।
२. बाल्टी वा टबमा पानी भरेर राख्ने
अक्सर बाल्टी वा टबमा पानी भरेर राख्ने गरिन्छ । पानीको जोहो गर्नका लागि पनि यसरी पानी राख्नैपर्ने वाध्यता हुन्छ । तर, पानी सञ्चित गर्नका लागि ढक्कन भएको बाल्टी प्रयोग गनुर््पर्छ ।
३. सिक्का, खानेकुराको टुक्राटुक्री छाड्ने
सिक्का, नरिवलको टुक्रा, छुर्पी, गेडागुडी बच्चाले भेट्ने वा खेलाउनेगरी जथाभावी नराखौं । यस्तो कडा चिज उनीहरुले मुखमा हालेर खेलाउँछन् र घाँटीमा गएर फस्छ । कति बच्चाले नाखको प्वालमा पनि यस्ता गेडागुडी हाल्न सक्छ ।
४. पेट्रोल वा अन्य इन्धन जथाभावी राख्ने
कुनैपनि पेट्रोलियम पदार्थ बच्चाको पहुँचभन्दा टाढा राख्नुपर्छ । कति बच्चाले यस्ता खानेकुरा पिउँछन् । कहिले काँही आगो लाग्ने संभावना पनि हुन्छ ।
५. खुला छत वा वार्दली
कति घरको छत वा बार्दली खुला हुन्छ, जहाँबाट बच्चा लड्ने संभावना बढी हुन्छ । त्यस्तो छत वा बार्दली छ भने बच्चालाई एक्लै जान सक्ने बनाइदिनु हुन्न । ढोका लगाउने व्यवस्था गर्नुपर्छ । छत वा बार्दलीमा बच्चालाई एक्लै छाड्न वा खेल्न जान दिन हुन्न ।
६. तातो दुध, पानी, चिया जथाभावी राख्ने
तातो पानीमा परेर हात, खुट्टा पिल्साएको घटना धेरै सुनिन्छ, देखिन्छ । अस्पतालमा समेत यस्ता बच्चाहरु धेरै भर्ना हुने गरेका छन् । त्यसैले बच्चाको पहुचमा वा खेल्ने स्थानमा तातो पानी, चिया, दुध जस्ता पदार्थ राख्नु हुँदैन ।
७. घरेलु जनवारलाई कुट्ने, पिट्ने
अक्सर घरमा कुकुर पाल्ने गरिन्छ । कतिले बिरालो वा अन्य जनवार, पंक्षी समेत पाल्ने गर्छन् । ति घरपालुवा जनवारसँग बच्चालाई एक्लै खेल्न छाड्ने गल्ती पनि धेरैले गर्छन् । जब जनवारलाई बच्चाले कुट्छ वा कुनै किसिमको असर पुर्याउँछ, त्यसले बच्चालाई टेक्न वा चिथोर्न सक्छ ।
८. बिद्युतिय सामग्री लथालिंग छाड्नु
कतिले बिद्युतिय तार जोडेको स्थानलाई खुला छाडिदिन्छन्, बिद्युतिय उपकरण चलाएर त्यतीकै छाडिदिन्छन्, यो बच्चाको निम्ति निकै जोखिपूर्ण हुन्छ । बच्चाहरुको बिद्युतिय उपकरणमा परेर हात, खुट्टा जल्ने, पेलिने, काटिने अवस्था आउन सक्छ ।
९. चक्कु, धारिलो हतियार बच्चाको पहुँचमा छाड्नु
चक्कु, कैंची, सियो, सलाई जस्ता दैनिक प्रयोगमा आउने सामग्रीहरु हामी जथाभावी राख्छौं । यसले पनि बच्चालाई दुर्घटनामा पार्न सक्छ ।
