२३ जेठ, काठमाडौं । कर्णाली प्रदेशको दैलेख जिल्ला अहिले कोरानाको सबैभन्दा बढी प्रभावित क्षेत्र बनेको छ । भारतबाट आएकाहरुको समयमै परीक्षण र व्यवस्थापन गर्न नसक्दा गाउँमा संक्रमण अनियन्त्रित बन्न थालेको छ ।
कर्णालीको पनि दैलेख उच्च जोखिममा देखिएको छ । बिहीबार एकैदिन दैलेखमा थप ११३ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको छ । योसँगै दैलेखमा मात्र कोरोना संक्रमितको संख्या २०० नाघेको छ । सदरमुकामसमेत रहेको नारायण नगरपालिकामा मात्रै १९५ जना संक्रमित छन् ।
केही दिनमै यस्तो अवस्था आउनु र नियनत्रण गर्न नसक्नुको कमजोरी र त्यहाँ नियन्त्रणका लागि भइरहेका प्रयासबारे यसो भन्छन्, नारायण नगरपालिकाका प्रमुख रत्नबहादुर खड्का ।
बाध्यताले दोब्बर राख्नुपर्यो
हामीले सुरुमा एक सय ५ बेड क्षमताको क्वारेन्टाइन बनायौं । त्यसमा २० आइसोलेसन सरस्वति आधारभूत विद्यालयमा बनायौं । सुरुमा त हाम्रा क्वारेनटाइन खाली नै थिए । तर बैशाख १०, ११ र १२ गते जसरी भारतबाट नागरिकहरु जिल्ला फर्किए त्यसपछि हामीलाई व्यवस्थापनमा कठिनाइ भयो ।
सुरुमा बनाइएका क्वारेन्टाइन मापदण्डअनुसार नै थिए । तर, ठूलो संख्यामा नागरिकहरु भारतबाट आएपछि हामीले एक सय ५ बेड क्षमताको क्वारेन्टाइनमा दुई सयभन्दा बढीलाई राख्नुपर्यो । पछि मापदण्डअनुसार हुन सकेनन् ।
धमाधम दैनिक संयौंको संख्यामा भारतबाट आउन थालेपछि हाम्रा वृद्धाश्रम, पार्टी कार्यालय, स्कुलका भवन, सामुदायिक संस्थाका भवन सबैमा राख्ने निर्णय गर्यौं । तर, पनि स्रोत साधन अभाव र जनशक्ति नहुँदा हामीले व्यवस्थापन गर्न सकेनौं ।
पीसीआर रिपोर्ट नआउँदा समस्या
हामीले यहाँ ल्याउनेबित्तिकै आरडीटी टेस्ट र पीसीआर टेस्ट सुरु गर्यौं । तर पीसीआरको रिपोर्ट धेरै समयसम्म नआउँदा नागरिक आक्रोशित हुन थाले । नारायण आधारभूत विद्यालयमा बसेकाहरुको रिपोर्ट त अहिलेसम्म आएको छैन । यस्तै सरस्वति माविमा बसेकाको पनि आएको छैन ।
आधाको आउने र आधाको रिपोर्ट नआउँदा मानिसहरु ससंकित बनेका छन् । रिपोर्ट नआउने र चाप बढी भएकाले संघीय सरकारको पत्र अनुसार हामीले १० दिनसम्म क्वारेन्टाइनमा रहेका, लक्षण नदेखिएका, तथा आरटीडी नेगेटिभ रिपोर्ट आएकालाई होम क्वारेन्टाइनमा पठाउने निर्णय गर्यौं ।
सोही अनुसार हिजोसम्म तीन सय जति घर गइसकेका छन् । आज केही थप गरी सातसय सम्म होम क्वारेन्टाइनमा जान्छन् होला । उनीहरुलाई घर जाँदा पनि क्वारेन्टाइनमा पालना गर्नुपर्ने नियमहरुबारे प्रतिबद्धता गराएर मात्रै पठाइएको हो ।
सुरुमा क्याम्पसमा रहेका ३५ जनामा आरडीटी गर्दा ३५ जनामा पोजेटिभ देखिएको थियो । उनीहरुलाई अन्यत्र सार्यौं । उनीहरुको पीसीआर परिपोर्ट पनि आएको छैन । हिजोको दिनसम्म आरडीटी पोजेटिभ भएकालाई सम्बन्धित ठाउँकै क्वारेन्टाइनमा छुट्टै कोठामा राखेका छौं ।
हाम्रा अभिभावकले हेरेनन्
सुरुमै ३५ जनाको रिपोर्ट पोजेटिभ आएपछि नै हामीले हाम्रा अभिभावकका रुपमा ठान्ने प्रदेश सरकार र संघीय सरकालाई सहयोगको अपिल गर्यौं । यस्तो अयावह स्थितिमा हामीले संघ र प्रदेश सरकारबाट अभिभावकत्वको भूमिका निर्वाह हुने अपेक्षा गरेका थियौं । तर, हामीले दुवैबाट पाउन सकेनौं ।
प्रदेश सरकारका मन्त्री, मुख्यमन्त्री माननिय सबैलाई गुहार्यौं । संघीय सरकारका मन्त्री माननिय सबैलाई अनुरोध गरेर आइसोलेसन भरिने सम्भावना भयो अब केही सहयोग गर्नुहोस् भन्यौं । सबै आउँदा यति क्षमताले पुगदैन् । प्रदेश अस्पतालमा लैजानु पर्यो भन्दा कसैले सुनेनन् ।
मन्त्री भएका जिल्लामा हेलिकप्टरबाट स्वाब संकलन हुने भइरहेको छ । तर, प्रदेेश राजधानीबाट जम्मा तीन घण्टाको दूरीमा रहेको दैलेखलाई यति धेरै वेवास्ता गरियो कि अहिले हामीलाई नियन्त्रणमा लिन हम्येहम्ये भएको । आवजको विपद् व्यवस्थापन समितिको बैठकबाट आगामी रणनीति कस्तो बनाउने भन्ने निर्णय गर्नेछौं ।
क्वारेन्टाइन नै आइसोलेसन बनाउनुपर्यो
हिजोसमम नगरपालिकाको मात्रै ८६ जना मात्रै पोजेटिभ देखिए । नगरपालिकाले २० बेड आइसोलेसन बनाएका थियौं । २० स्वास्थ्यको गरी ४० बेड हो । नारायण क्याम्पसमा ५७ जना छन् । क्वारेन्टाइनलाई नै आइसोलेसन गर्नुपर्यो । हामीसँग चिकित्सक छैनन् । जिल्ला अस्पतालबाट अनुरोध गरी केही स्वास्थ्यकर्मी पठाउन अनुरोध गरेका छौं ।
हामी आफैंले गाडी पठाएर चिकित्सकलाई क्वारेन्टाइनसम्म लैजाने गरेका छौं । प्रदेशको सदरमुकाम सग जोडिएको जिल्ला हो दैलेख । यहाँबाट सहज ४ घण्ठामा पुग्न सकिन्छ प्रदेशको सदरमुकाम सुर्खेत । प्रदेशसँग यत्रो जनशक्ति छ हामीले माग गर्दा पनि पाएनौं । केही दिन अझै कतैबाट सहयोग नआउने हो भने, यसले पूरै जिल्लालाई नै चपेटामा लिनेछ । हामीले जिल्ला विपत समिति मार्फत पनी प्रदेश सरकार सग आग्रह गर्यौ तर हाम्रो सुनवाई भएन । हामीले हाम्रो क्षमताले भ्याय सम्म लागेका छौ तर हाम्रो क्षमता भन्दा बाहीर भएपछी के गर्नु ।
हामी अब अनवरत रुपमा खटिरहेका छौं । सम्बन्धित वडाध्यक्ष, स्वास्थ्यका कर्मचारीहरु खटिरहेका छन् । स्थानीय सरकार नभएको भए त अझै यो स्थिति पनि कम नै हुन्थ्यो होला । धन्न स्थानीय सरकारले आफूले सकेसम्मको गरेका छन् । खै संघ र प्रदेश सरकारको ध्यान यतातिर कहिले जान्छ ।
सहयोगको नाममा सुरुमा प्रदेश सरकारले नगरपालिकालाई २० लाख र १५ लाख गाउँपालिकालाई उपलब्ध गराएको थियो । त्यो पनि क्वारेन्टाइन बनाउनै पुगेन । हिजो मैले सुनेको नारायण नगरपालिका बढी प्रभावित बनेकाले ५ लाख रुपैयाँ पठाउँदैछ भन्ने सुनेको त्यसले मात्रै के नै पो गर्न सकिन्छ र ?
प्रदेश सरकारको गैरजिम्मेवारीपनले अप्ठ्यारो पर्यो
अहिले कर्णालीमा यतिविघ्न संक्रमण फैलिनुमा प्रदेश सरकारको गैरजिम्मेवारी नै हो । हिजो संक्रमण नहुँदासम्म धमाधम उद्धार गर्दै गाउँ पुर्याउने होडबाजी नै चलाएर । अहिले संक्रमित गाउँ पुगिसकेपछि यसको जिम्मेवारी लिन पनि सकेका छैनन् ।
त्यतिबेलै सरकारले भारतबाट आएकालाई सुर्खेतमा राखेर विस्तृत परीक्षण गर्नुपर्थ्यो । त्यो गर्नलाई सबैले प्रदेश सरकारलाई आग्रह गरेको हो । तर त्यसो हुन सकेन । अहिले त्यसको परिणाम भोग्दै छौ । यो स्थिति झन अझ भयाभह हुन सक्ने अवस्था छ । पहिले नै हामीले आरडीटी परीक्षण गरी पोजेटिभ देखिएका र नेगेटिभ देखिएकालाई छुट्टाछुट्टै राख्नुपथ्र्यो । त्यसो हुन सकेन । अनि स्थानीय सरकारलाई छुट्टा छुट्टै गाडीको व्यवस्थापन गरेको भए केही मात्रामा पनी सहज हुने थियो यसो हुन सकेन । हामी भन्दा प्रदेश सरकारसँग सबै संरचना, जनशक्ति हुँदा पनि व्यवस्थापन गर्न चुके । यति, भएपछि अहिले गाउँमा भयावह स्थिति सिर्जना भएको हो । यो लापरबाही प्रदेश सरकारबाट आएको हो । अब प्रदेश सरकारले नै जिम्मेवारी लिनुपर्छ ।
