हराएको खोप कार्ड बनाउनै झन्झट, कार्ड बनाउने निकाय नै अन्योलमा

७ माघ, काठमाडौं । सरकारले शुक्रबारदेखि सार्वजनिक स्थानमा जाँदा कोरोनाविरुद्धको खोप लगाएको प्रमाणस्वरुप खोप कार्ड अनिवार्य देखाउनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । सबै मन्त्रालयसहित सरकारी कार्यालय र सार्वजनिक स्थानमा छिर्न अनिवार्य खोप कार्ड देखाउनुपर्ने व्यवस्था गरिएपनि कार्ड हराएकाहरु भने समस्यामा परेका छन् ।

पुनः खोप कार्ड बनाउने प्रक्रिया अस्पष्ट र झन्झटिलो हुँदा कार्ड हराएकाहरुले मर्कामा परेको गुनासो गरेका छन् । मंगलबार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले कोरोनाको खोप कार्ड हराएमा कसरी प्रतिलिपि लिने ? भन्ने बारेमा सूचना जारी गरेको थियो । जसमा दुवै डोज खोप लगाएकाले दोस्रो मात्रा लगाएको खोप केन्द्र र स्वास्थ्य संस्था भएको पालिकाको स्वास्थ्य शाखामा गएर लिन सकिने उल्लेख गरेको छ । त्यस्तै, जोन्सन एण्ड जोन्सन खोप लगाएकाहरुले सोही केन्द्र वा खोप लगाएको स्वास्थ्य संस्था भएको पालिकाको स्वास्थ्य शाखाबाट प्रतिलिपि लिन सकिने मन्त्रालयको सूचनामा उल्लेख थियो । तर मन्त्रालयले भनेअनुसार खोप कार्डको प्रतिलिपि बनाउन नसकिएको गुनासो आउने गरेको छ ।

बुढानीलकण्ठ नगरपालिकामा पर्ने कपनका ६५ वर्षीय कविप्रसाद प्याकुरेलले पहिलो डोज त्यहींको स्थानीय विद्यालयमा लगाए । दोस्रो डोज चावहिलकै ओम अस्पतालमा लगाए । दुवै डोज खोप लगाएपछि उनको कार्ड हरायो । अहिले सार्वजनिक स्थानमा खोप कार्ड अनिवार्य गरेपछि कार्डको प्रतिलिपि लिन खोज्दा सरकारी कार्यालयले अर्काे कार्यालयलाई देखाएर पन्छिने कोशिश मात्रै गरिरहेका छन् ।

प्याकुरेल भन्छन्, ‘स्वास्थ्य मन्त्रालयले दोस्रो डोज खोप लगाएको केन्द्रबाट लिन सकिने भन्यो, त्यही अनुसार म ओम अस्पताल गएँ । मसँग खोप लगाएको मिति लगायत सबै विवरण थाहा छ, तर अब कसरी कार्ड पाउने ?’ प्याकुरेलका अनुसार ओम अस्पतालले विवरण छैन भनेर वडा कार्यालयमा जान सुझाव दियो, वडा कार्यालयले जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय टेकुमा जान भन्यो । स्वास्थ्य कार्यालयले आफूसँग रेकर्ड नभएको भन्दै फेरि दोस्रो डोज खोप लगाएको केन्द्रमा गएर विवरण लिन सुझाव दिएपछि उनी अन्ततः हार मानेर बसेका छन् ।

त्यस्तै, इटहरीका ३७ वर्षीय प्रेम रिजालले पनि काठमाडौंको मीनभवनस्थित सिभिल अस्पतालमा पहिलो डोज र प्रसूतिगृहमा दोस्रो डोज खोप लगाए । दुई डोज खोप लगाएपछि उनको पनि खोप कार्ड हरायो । अहिले कार्ड अनिवार्य गरेपछि उनी नयाँ कार्ड बनाउने चक्करमा हिँड्न थालेका छन् । तर उनले पनि प्याकुरेलको जस्तै कार्डको प्रतिलिपि बनाउन सकेनन् ।

जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय काठमाडौंमा अहिले दैनिक दजनौं खोप कार्ड हराएकाहरु कार्डको प्रतिलिपि बनाउन आउने गरेका छन् । तर आफूसँग सबै खोपकर्ताको तथ्यांक नभएकाले सबैलाई कार्ड बनाइदिन सम्भव नभएको कार्यालयका अधिकारीहरु बताउँछन् । कार्यालय प्रमुख शम्भु काफ्लेले पहिले खोप लगाएको प्रमाण नभई प्रतिलिपि बनाइदिन नमिल्ने भएकाले धेरैलाई खाली हात पठाउनु परेको बताउँछन् । अनलाइनखबरसँगको कुराकानीमा उनले भने, ‘दैनिक दर्जनौं कार्ड बनाइदिन भन्दै आउँछन्, हामीसँग सिभिल, टेकु, वीर लगायत केही सरकारी अस्पतालमा खोप लगाउनेको मात्रै विवरण छ, त्यो विवरण पुस्तिकामा उहाँहरुलाई नाम खोज्न भन्छौं, भेटियो भने बनाइदिन्छौं अन्यथा त्यसै फर्कनुपर्ने बाध्यता छ ।’ तर दोस्रो डोज अन्य अस्पताल वा अरु खोप केन्द्रमा लगाएकाहरुको भने प्रतिलिपि दिन नसकिएको उनी बताउँछन् ।

खोप कार्ड अनिवार्य नगर्न सुझाव

स्वास्थ्य कार्यालय जस्तै स्थानीय तहको स्वास्थ्य शाखा र दोस्रो डोज खोप लगाएको खोप केन्द्रले पनि धेरैलाई आफूसँग विवरण नभएको भनेपछि स्वास्थ्य कार्यालय धाउने गरेको काफ्ले बताउँछन् । यसका लागि संघीय मन्त्रालयलाई सुझाव समेत दिइएको काफ्लेले जानकारी दिए ।

तर हराएकाहरुलाई कसले खोप कार्डको प्रतिलिपि दिने भन्ने यकिन नहुने र झनै ठूलो समस्या त विवरण नै भेट्न मुस्किल भएकाले समस्या सिर्जना भएको काफ्ले बताउँछन् । उनले खोप लगाएको स्वघोषणाको आधारमा सार्वजनिक निकायमा प्रवेश दिने वा खोप कार्डको प्रतिलिपि दिन नयाँ व्यवस्था गर्न सुझाव दिइएको बताए ।

खोप कार्ड नहुनेले के–के सुविधा पाउँदैनन् ?

शुक्रबारदेखि खोप कार्ड नहुनेले धेरैजसो सार्वजनिक क्षेत्रका सुविधाबाट वञ्चित हुनुपर्ने भएको छ । काठमाडौं उपत्यकाका तीनवटै जिल्लाका सबै सार्वजनिक निकायमा सेवा प्राप्त गर्न पनि खोपकार्ड अनिवार्य गरिएको छ ।

जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुले सरकारी कार्यालय, होटल, रेष्टुरेन्ट, सिनेमा हल, रंगशाला, हवाईयात्रा, पार्क आदिमा जाँदा खोप कार्ड बोक्नुपर्ने व्यवस्था गरेका छन् । खोप लगाएको कार्डको फोटो मोबाइलमा देखाए पनि हुनेछ ।

सबै निकायहरुले खोप कार्ड हेरेर मात्र आगन्तुकलाई प्रवेश गर्न दिनुपर्ने जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुले जारी गरेको आदेशमा उल्लेख छ ।

कोरोना संक्रमणको दर बढ्दै गएपछि काठमाडौं उपत्यकामा शुक्रबार मध्यराति १२ बजेदेखि निजी र सार्वजनिक सवारी साधन सञ्चालनमा जोरबिजोर प्रणाली लागू गरिएको छ । यसैगरी जिल्लाभित्रका सबै सार्वजनिक र सरकारी निकायमा आलोपालो सेवा प्रवाहको प्रबन्ध मिलाउन भनिएको छ ।