भनिन्छ, अहंकार र स्वेच्छाचारिताको पारो लुई चौधौंमा यतिसम्म चढेको थियो कि उनले घोषणा गरे– म नै राज्य हुँ । र, यस्तो अहंकार र स्वेच्छाचारिताले मानव सभ्यताको विनाश सिवाय केही गरेन । अनेकानेक ऋषि, महर्षि, विचारक, चिन्तक, दार्शनिकहरुले मान्छेको ‘म’ लाई ‘हामी’ बनाउन अनेकौं विचार, सिद्धान्त, दर्शनको प्रतिपादन गरे हुनन् । किनकि, मिसेल फुको आफ्नो ‘शक्ति सिद्धान्त’मा भन्छन्– ‘म’ भन्नु भनेको पनि एक तहको शक्ति अभ्यास हो । तर, समयको पटांगिनीमा […]

नेपालको राजनीतिमा पहिलोपटक कम्युनिष्ट पार्टी सबैभन्दा ठूलो शक्तिको रुपमा अगाडि आयो । मुलुकको विशाल शक्ति मात्र हैन, राज्य सत्ताको बागडोरसमेत सम्हालिरहेको कम्युनिष्ट पार्टी र यसका नेता-कार्यकर्ताहरूको संघर्ष, त्याग तथा बलिदानीकै कारण मुलुक कम्युनिष्टमय बनेको कतै छिपेको छैन । कम्युनिष्ट आन्दोलन तथा पार्टी आजको ठाउँसम्म आइपुग्न नेता-कार्यकर्ताहरूले विगतमा देखाएको संघर्षप्रतिको इमान्दारिता, अनुशासन तथा सङ्गठन परिचालनकै महत्वपूर्ण […]

नेता शब्दको अर्थमा अलि घोत्लिन्छु आजकल। राजनीतिको उद्देश्यमा पनि। नामै राज अनि नीति। नीतिहरुमध्ये श्रेष्ठ नीति- राजनीति जसले राज्यको चाल र गति निर्धारण गर्छ। जसले राजनीति गर्छ उनि नेता। यो लेखको लागि म नेता शब्द नेता र नेत्री दुवैको लागि प्रयोग गर्नेछु। शब्द छनोटको विवादले लेखको मर्म नहराओस् । नेता शब्द सुन्ने बितिक्कै एउटा प्रतिविम्ब […]

परिस्थिति कस्तो आयो भने काजी अभिमानसिंह रानाले करवीर पाँडेलाई काट्नुपर्ने भयो । कोतमा जम्मा भएका भारदारहरुमध्ये त्योबेला शक्तिमा रहेकी राजा राजेन्द्रकी कान्छी महारानी राज्यलक्ष्मीले यी काजीलाई काट्ने आदेश दिइन् । रानीको आदेश अनुसार उनका पि्रय काजी गगनसिंहका कथित हत्यारा वीरकेशर पाँडेलाई तत्कालै काट्नुपर्ने भयो, अभिमानसिंह रानाले । वि.सं. १९०३ साल भदौ ३ गते तत्कालीन शक्तिशाली […]

२९ फागुन, जनकपुरधाम । काठमाडौंमा सिके राउतले व्यापक चर्चा पाइरहेका बेला मधेसमा उल्टो परिदृश्य देखिएको छ । सरकारसँग ११ बुँदे सम्झौता गरेलगत्तै मधेस झरेका सिके राउत र उनका समर्थकका गतिविधिहरु एकाएक सेलाएका छन् । बरु पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रका समर्थकको दौडधूप मधेसमा सुरु भएको छ । सिके राउतसँग सरकारले गरेको सम्झौताको पक्ष–विपक्षका समाचार तथा विचारले काठमाडौंमा प्राथमिकता […]

२९ फागुन, जनकपुरधाम । काठमाडौंमा सिके राउतले व्यापक चर्चा पाइरहेका बेला मधेसमा उल्टो परिदृश्य देखिएको छ । सरकारसँग ११ बुँदे सम्झौता गरेलगत्तै मधेस झरेका सिके राउत र उनका समर्थकका गतिविधिहरु एकाएक सेलाएका छन् । बरु पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रका समर्थकको दौडधूप मधेसमा सुरु भएको छ । सिके राउतसँग सरकारले गरेको सम्झौताको पक्ष–विपक्षका समाचार तथा विचारले काठमाडौंमा प्राथमिकता […]

केही साता पहिले एशियाकै अतिविकसित मुलुक सिंगापुर पुग्ने मौका जुर्‍यो । तीतामीठा ऐतिहासिक घटनाक्रम भोगेको सिंगापुर कस्तो होला भनेर जान्ने हुटहुटी भित्रैदेखि थियो । केही दिनमात्रको बसाइ र औपचारिक कार्यक्रमको व्यस्तताका कारण त्यहाँको विकासका सबै पक्षलाई गहिराइमा बुझ्ने अवसर त पाइएन, यद्यपि तीव्र विकास भएको मुलुकको दिनचर्या र माहोल बुझ्ने मौका स्वभाविकरुपमा पाइयो । सन् […]

२४ साउन, दार्चुला । महाकाली बाढी पीडितहरुका लागि दक्षिण कोरियामा श्रमरत नेपालीहरुले पठाएको राहत रकम अझै वितरण हुन सकेको छैन । २०७० सालमा महाकालीमा आएको बाढीबाट घरबारबिहीन र जनधनको क्षती भएकाहरुको लागि बाढी पीडित सहयोग कोषको बैंक खातामा चार लाख जम्मा भएको थियो । तर, उक्त रकम चारवर्ष वितिसक्दा पनि वितरण भएको छैन । राहत […]

  संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संरचनाले राजधानी बाहिरका पत्रकारलाई संसदीय पत्रकारिता गर्ने नयाँ अवसर सिर्जना गरेको छ । स्थानीय तह र प्रदेशसभासम्बन्धी सवालहरुमा गरिने सही पत्रकारिताले प्रभावकारी सूचना प्रवाह त गर्छ नै, दोहोरो संवाद र विचार निर्माणसहित लोकतन्त्रलाई संस्थागत गर्न समेत सहयोग पुर्याउनेछ । यो आलेख मूलतः पत्रकारले प्रदेशसभासम्बन्धी विषयमा कसरी रिपोर्टिङ गर्नुपर्छ भन्नेमा केन्द्रित […]

हालै सम्पन्न आमनिर्वाचनको परिणामअनुसार बामपन्थी गठबन्धनले १७४ संसद सदस्य र नेपाली कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धनले ९६ संसद सदस्य प्राप्त गरेको छ । प्रतिनिधि सभाको प्रत्यक्ष र समानुपातिक गरी जम्मा २७५ सिट संख्या छ । सरकार निर्माणको लागि बहुमत ५१ प्रतिशत पुर्‍याउनुपर्ने आवश्यक संसद संख्या १३८ मात्र हो । प्रतिनिधि सभामा वामपन्थी गठबन्धनको ६३.२७ प्रतिशत सदस्य संख्या […]

२८ पुस, काठमाडौं । माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डले प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई पत्र लेख्दै आफ्ना मन्त्रीहरुलाई फिर्ता बोलाएको जानकारी गराएका छन् । पार्टी अध्यक्ष प्रचण्डको पत्र दिएर विनाविभागीयमन्त्री गिरिराजमणि पोखरेल प्रधानमन्त्री कार्यालय पुगेका थिए । पत्र बुझेपछि देउवाले धन्यवाद भनेका छन् । प्रचण्डले पत्रमा निर्वाचन सम्पन्न गर्न अप्ठ्यारो नपरोस् र समयमै चुनाव होस् भनेर सरकारमा बसेको […]

२६ पुस, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माले उमेर हुनेले नभई एजेण्डा हुनेले पार्टीको नेतृत्व गर्ने बताएका छन् । पार्टी प्रवक्ताका रुपमा पहिलो पत्रकार सम्मेलन गरेका शर्माले केन्द्रीय कार्यसमिति बैठक छिट्टै बस्ने बताए । पार्टी प्रवक्ता नियुक्त हुनु अघि शर्मा नेतृत्व हस्तान्तरणको माग गर्दै अभियान चलाउने युवा नेताहरुको समूहमा थिए । सात भाइको यो […]

२६ पुस, काठमाडौं । नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले निर्वाचन आयोग र डा. गोविन्द केसी दुबैप्रति व्यंग्य गरेका छन् । उपचारका लागि बैंकक जानु अघि त्रिभुवन अन्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा सञ्चारकर्मीहरुसँग कुरा गर्दै ओलीले सरकार गठनको प्रक्रियामा विलम्ब गरिएको भन्दै असन्तुष्टि जनाए । निर्वाचन आयोग ब्लाकमेलिङको शिकार भएको सुनिएको भन्दै उनले भने, ‘कति साँचो हो उहाँहरुले […]

२५ पुस, काठमाडौं । चुनावी हारपछि नेपाली कांग्रेसका युवा नेताहरुले नेतृत्व हस्तान्तरणको बहस चलाएका छन् । तर, संस्थापन समूहले भने पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवालाई अझ शक्तिशाली बनाउने प्रयास थालेका छन् । देउवा समूहले पार्टीलाई फेरि सामुहिक नेतृत्व प्रणालीबाट अध्यक्षात्मक प्रणालीमा फर्काउने प्रस्ताव बहसमा ल्याएको छ । केन्द्रीय सदस्य बालकृष्ण खाँडले भने, ‘कांग्रेस अहिले सामूहिक नेतृत्वमा […]

२४ पुस, काठमाडौं । चुनावी हारको समिक्षा गर्न बसेको रामचन्द्र पौडेल समूहको बैठकमा पार्टी सभापति मात्र होइन, समूहकै शीर्ष नेताहरुको पनि आलोचना भएको छ । तर, नेता पौडेलले भने पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा तयार भएमात्र आफूले पनि नेतृत्व छाड्ने बताएका छन् । प्रदेश र प्रतिनिधिसभा चुनावमा नराम्रो हार व्यहोरेपछि कांग्रेसमा नेतृत्व हस्तान्तरणको बहस सुुरु भएको […]

२० पुस, काठमाडौं । प्रदेश र प्रतिनिधिसभा निर्वाचन सम्पन्न भएको एक महिनापछि प्रधानमन्त्री शेरवहादुर देउवाले वामपन्थी गठबन्धनलाई चुनाव जितेकोमा बधाई दिएका छन् । मंसिर २१ मा सम्पन्न निर्वाचनमा वामपन्थी गठबन्धनले बहुमत ल्याएको भए पनि तथा कांग्रेस सभापति समेत रहेका देउवाले औपचारिक रुपमा बधाई समेत दिएका थिएनन् । बिहीबार प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा आफैंले डाकेको सर्वदलीय बैठकमा […]

२० पुस, काठमाडौं । शेरबहादुर देउवा सरकारले नियुक्त गर्ने प्रदेश प्रमुखबाट सपथ नलिने चेतावनी दिएको एमाले बालुवाटार बैठकमा केही फरक अडानमा देखियो । जसका कारण प्रदेश प्रमुख नियुक्तिका लागि सरकारलाई बाटो त फुक्यो तर देउवा सरकारले गरेको नियुक्तिको भारी नयाँ सरकारले नबोक्ने सन्देश पनि दियो । आफैंले बोलाएको पाँच पार्टीको बैठकमा प्रधानमन्त्री देउवाले राजनीतिक सहमतिका […]

२० पुस, सप्तरी । संघीय समाजवादी फोरम नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थका लागि संविधान बनाउनेहरु स्वयं संविधानकै कारण फँसिरहेको बताएका छन् । आफूहरुले बारम्बार संविधान त्रुटिपूर्ण रहेको बताइरहेपनि बलजफ्ती जारी गराएकै कारण उनीहरु फसेको उनले बताए । ‘संविधान त्रुटिपूर्ण छ भनेर हामीले बारम्बार भन्यौं’ यादवले भने, ‘बलजफ्ती रुपमा संविधान जारी गर्नेहरु नै अहिले […]

२० पुस, चितवन । माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले सरकार गठन अघि नै एमाले र माओवादी केन्द्रका वीचमा पार्टी एकता हुने उद्घोष गरेका छन् । भरतपुर महानगरपालिकाको नगरपरिषद् उद्घाटन गर्न चितवन आएका प्रचण्डले विमानस्थलमा पत्रकारसँग कुरा गर्दै सरकार गठनको वाटो खुलिसकेकाले अब पार्टी एकता हुने बताए । पार्टी एकिकरणमा कुनै विवाद नभएको दाबी गरे […]

१८ पुस, काठमाडौं । माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई भेटेर राजनीतिक सहमतिमा मात्र प्रदेश प्रमुखहरु नियुक्त गर्न आग्रह गरेका छन् । प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा भएको भेटमा राष्ट्रिय सभा निर्वाचन र प्रदेश प्रमुखहरुको नियुक्तिबारे छलफल भएको थियो । प्रचण्डले राष्ट्रिय सभा निर्वाचनको मिति तत्काल तोक्न र प्रदेश प्रमुखको नियुक्ति राजनीतिक सहमतिमा मात्र गर्न प्रधानमन्त्रीको ध्यानाकर्षण […]

१८ पुस, काठमाडौं । स्थानीय चुनावदेखि कांग्रेसलाई रक्षात्मक बनाउँदै आक्रामक अभियानमा लागेको नेकपा एमालेले सत्ता सहयात्री माओवादी केन्द्रलाई खोसेर लैजाँदासमेत कांग्रेस नेतृत्व बेखबर बन्यो । प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीमाथिको महाभियोगले शहरी जनमत कांग्रेसको विपक्षमा गइसकेको थियो, जसको परिणाम काठमाडौं महानगरलगायत देशका ठूला शहरहरुमा माओवादीसँग मिल्न पनि कांग्रेस पराजित भयो । आइजीपी नियुक्ति प्रकणको अपजश पनि कांग्रेसको […]