२३ भदौ, काठमाडौं । सूचना प्रविधिको विकासले विश्वमा नयाँ–नयाँ चमत्कारहरु भइरहेका छन् । र, अबको चमत्कार फाइभ जी इन्टरनेट सेवाले गर्नेवाला छ । फाइभ जी प्रविधिमा गइसकेपछि संसारमा के–के चमत्कार होला त ? फाइभजीले ल्याउने परिवर्तनबारे बारेमा अहिले विश्वमा विभिन्नखाले प्रयोग र विश्लेषणहरु हुन थालेका छन् । ‘आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स’ले मानव संसारलाई भन्दा भर्चुअल संसारलाई पो […]

१८ वैशाख, कनकाई । झापाको कनकाई नगरपालिकामा रहेको प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रको एक्सरे र अन्य स्वास्थ्य उपकरण प्रयोगमा आउन सकेका छैनन् । आमनागरिकको सेवाका लागि सरकारबाट अनुदान प्राप्त ती उपकरण प्रयोगमा आउन नसक्दा बिरामीको स्वास्थ्य परीक्षण हुन सकेको छैन । स्वास्थ्य केन्द्रमा अत्यावश्यक भएको ठहर गरी स्वास्थ्य बीमाले एक वर्ष अघि दिएको अर्को एक्सरे मेसिनसमेत गोदाममा […]

त्रिवि शिक्षण अस्पतालकी नेफ्रोलोजी विभाग प्रमुख डा. दिव्या सिंह शाह प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निजी चिकित्सक पनि हुन् । उनले विगत सात वर्षदेखि ओलीको स्वास्थ्य हेर्दै आएकी छन् । उनी डा. गोविन्द केसीसँग पनि निकट छिन् । केसी बारम्बार अनसन बस्दा सहजकर्ताको भूमिका पनि खेलिन् । पछिल्लो अनसनमा भने उनले खासै सक्रियता देखाइनन् । केसीले […]

त्रिवि शिक्षण अस्पतालकी नेफ्रोलोजी विभाग प्रमुख डा. दिव्या सिंह शाह प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निजी चिकित्सक पनि हुन् । उनले विगत सात वर्षदेखि ओलीको स्वास्थ्य हेर्दै आएकी छन् । उनी डा. गोविन्द केसीसँग पनि निकट छिन् । केसी बारम्बार अनसन बस्दा सहजकर्ताको भूमिका पनि खेलिन् । पछिल्लो अनसनमा भने उनले खासै सक्रियता देखाइनन् । केसीले […]

काठमाडौंमा जाडो बढ्दैछ । जाडोमा विभिन्न रोगको संक्रमण पनि बढी हुने गर्छ । त्यसैले, यो समयमा खासगरी बालबालिका तथा वृद्धवृद्धाको विशेष ख्याल राख्नुपर्छ । ६५ वर्ष उमेर कटेका वृद्धवृद्धा तथा १२ वर्ष उमेरमुनिका बालबालिकामा श्वासप्रश्वासको समस्या धेरै हुने गर्छ । चिसोमा छुकछुके प्रवृत्तिका कारण बालबालिकाले आफूलाई न्यानोमा राख्न नसक्दा उनीहरु संक्रमणको उच्च जोखिममा हुन्छन् । […]

स्वस्थ रहने भन्नासाथ हामी शरीरको तौल नियन्त्रण गर्ने र मोटोपना घटाउने कुरा मात्रै गर्छौं । तर, स्वस्थ, जवान र चुस्त रहनको लागि मोटोपना घटाउनुमात्रै पर्याप्त छैन पक्कै पनि । हाम्रो शरीरका भित्री अंगहरुको हिफाजत पनि उत्तिकै आवश्यक छ । शरीरभित्रको अति महत्वपूर्ण एक अंग हो मुटु । शरीरका प्रत्येक अंगमा आवश्यक रगतको आपूर्ति गर्ने काम […]

पेटको अल्सर भन्नासाथ हामी झस्किन्छौं । यो पिडादायक हुनुका साथै जटिल पनि हुन्छ ।   त्यसैले, यो समस्या थाहा पाउनासाथ उपचार शुरु गर्न निकै जरुरी छ । अन्यथा आन्द्राको क्यान्सर हुनसक्छ । पेटको अल्सर भएमा पेटमा छाला पर्ने वा घाउ हुने गर्छ । यस्तो अल्सर विशेषगरी गलत खानपानका कारण हुने हो । सामान्यतया, खाना पचाउने एसिडले […]

चिकित्सक भन्छन्, ‘नुन धेरै नखानुहोस्, हानी गर्छ ।’ खासगरी उच्च रक्तचापका रोगीले चिकित्सकबाट यस्तो सुझाव पाउने गर्छन् । हुन त नुनको अधिक प्रयोग शरीरका लागि हानिकारक हुन्छ नै । तर, नुन के हो ? कसरी यसले हानी गर्छ ? किन गर्छ ? कति मात्रा सेवन गर्नुपर्छ ? इत्यादि प्रश्नको जवाफ पाइदैन । आफ्नो खानामा नुनको […]

व्यस्त जीवनशैली र अस्वस्थकर खानपानको कारण किशोर र युवाहरुमा पेटको अल्सरको समस्या तिव्ररुपमा बढेको छ । मानिसको स्वास्थ्य ठिक छ भने नै सबैकुरा ठिक हुन्छ । त्यसैले स्वस्थ रहेर सुखी जीवन जिउनको लागि आफ्नो जीवनशैलीमा थोरै सुधार गर्नुपर्छ । स्वस्थ र सन्तुलित भोजन गर्ने, नियमित व्यायाम गर्ने, शारीरिक श्रम गर्ने, पर्याप्त निन्द्रा लिने गर्नुपर्छ । […]

हामी विहान उठेर नास्ता गर्छौं । स्वास्थ्यका लागि नास्ता अनिवार्य मानिन्छ । हुन त कतिपयले बिहानको नास्ता अनुपयुक्त हुने तर्क पनि गर्छन् । पछिल्लो समय खानपान सम्बन्धी बढेको सर्तकता र स्वास्थ्य सचेतनाले गर्दा धेरैले बिहानको नास्ता गर्छन् । नास्ताले दिनभरका लागि शरीरलाई उर्जा दिन्छ । त्यसैले बिहानको नास्ता हेभी तर स्वस्थ्यकर हुनुपर्छ भनिन्छ । बिहान […]

२८ कात्तिक, काठमाडौं । विश्व मधुमेह दिवसको तीन दिन पहिले आइतबार डा. अंशुमाली जोशी  आफ्नो क्लिनिकमा आएका मधुमेहपीडित भोजपुरका दुर्गाबहादुर राई (७५) लाई सम्झाउँदै  थिए, ‘ ‘सुगर भयो भन्दैमा आत्तिइहाल्नुपर्दैन, चार कुरामा ध्यान दिए यो नियन्त्रणमा आउँछ ।’ डा. जोशीले भनेका चार कुरा यी हुन्: १-खानपानमा नियन्त्रण,  २- दैनिक आधा घण्टा हिँडाइ (केही खाएर),  ३- तनाव घटाउने […]

१६ असोज, काठमाडौं । सरकारले निशुल्क आधारभूत स्वास्थ्य सेवा आगामी पाँच वर्षभित्र सबै नेपालीको पहुँचमा पुर्‍याउने लक्ष्य राखेको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले हाल ६५ प्रतिशत स्वास्थ्य संस्थाले आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निशुल्क प्रदान गर्दै आएको दाबी गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०७९/८० सम्म यो बढेर शतप्रतिशत पुग्ने र सबै नेपालीले आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निशुल्क […]

२९ चैत, काठमाडौ । सरकारी अस्पतालहरुले मर्मत खर्च र जनशक्ति अभावजस्ता कारण देखाएर अत्यावश्यक मेसिन र उपकरण प्रयोगविहीन अवस्थामा राखेको पाइएको छ । यसरी अत्यावश्यक उपकरण बिगि्रएको र प्रयोगविहीन अवस्थामा राख्नेमा काठमाडौको शुक्रराज ट्रपिकल अस्पताल, थापाथलीस्थित परोपकार स्त्रीरोग तथा प्रसुती गृह अस्पतालसहित क्षेत्रीय, उपक्षेत्रीय, अञ्चल अस्पतालसमेत रहेका छन् । अस्पतालहरुले जनशक्ति, पूर्वाधार अभाव, मर्मतको समस्या […]

१८, चैत, चितवन । जिल्ला जनस्वास्थ्य चितवनको मातहतमा रहेका सवै स्वास्थ्य चौंकी र केन्द्रहरुलाई स्थानीय तहलाई हस्तान्तरण गरिएको छ । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले दिएको जानकारी अनुसार जिल्लाका ७ वटा स्थानीय तहमा रहेका सवै स्वास्थ्य चौकी एवम् केन्द्रहरु हस्तान्तरण भैसकेको छ । राप्ती नगरपालिका भित्र रहेका स्वास्थ्य चौंकी र केन्द्रहरुलाई हस्तान्तरण गरेपछि जिल्लाका सबैं स्थानीय तहमा […]

१५ फागुन, काठमाडौं । छैठौं स्वास्थ्य सेवा दिवसको अवसरमा स्वास्थ्य मन्त्रालयले चार जना स्वास्थ्यकर्मीलाई पुरस्कृत गरेको छ । पुरस्कृत हुनेमा शान्तीनगर स्वास्थ्य चौकीका सिनियर अहेब दीपक सापकोटा, धनुषास्थित यदुकुवा आयुर्वेद औषधालयका कविराज रामछविला यादव, वीर अस्पतालकी स्टाफ नर्स उजेली पछाई तथा सिन्धुली अस्पतालकी स्त्री तथा प्रसुती रोग विशेषज्ञ तथा सिनियर कन्सल्टेण्ट डा. सुमित्रा गौतम रहेका […]

२८ माघ, काठमाडौं । स्वास्थ्य सेवा विभागका निवर्तमान महानिर्देशक डा. राजेन्द्रप्रसाद पन्तले दिएको रिट खारेजी (भ्याकेट) को माग गर्दै हालका महानिर्देशक डा. तारानाथ पौडेल सर्वोच्च अदालत पुगेका छन् । डा. पौडेलको निवेदनका कारण डा. पन्तले आइतबार विभागमा पदबहाली गर्न पाएनन् । यसअघि सर्वोच्चले डा. पन्तलाई नै महानिर्देशक बनाउन आदेश दिएको थियो । ‘दुवै जना निमित्त […]

२२ पुस, जाजरकोट । जाजरकोटमा एक साता पहिलेदेखि फैलिएको भाइरल ज्वरो र रुघाखोकी कारण ८ दिने नाबालक सहित ९ जनाको मृत्यु भएको छ । ज्वरो र रुघाँखोकीका कारण जुनीचाँदे गाउँपालिकामा तीन सय भन्दा बढी गाउँलेहरु विरामी परेको स्वास्थ्य चौकी बड्कुलेका ईञ्चार्ज हरिबहादुर सिंहले बताए । उनले दैनिक स्वास्थ्य चौकीमा उपचारका लागि आउने झण्डैं ६० देखि […]

१९ पुस, भोजपुर । लगातार ६ वर्षको अभियानपछि भोजपुरमा हात्तीपाइले रोग न्यूनिकरण अभियान सफल भएको छ । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार लक्ष्य पूरा गर्न रोगबाट सङ्क्रमितको संख्या १ प्रतिशतभन्दा कम हुनु पर्ने र सर्वेक्षणले सोही अनुरुपको नतिजा देखाएपछि अभियान सफल भएको निष्कर्ष निकालिएको हो । जिल्लाको मूलपानी र टक्सारका स्थानीयको हात्तीपाइलेको जिवाणुको नमुना परिक्षण गर्दा […]

हामी अब मध्य जाडोमा प्रवेश गर्ने क्रममा छौं । यो जाडोमा आफूलाई स्वस्थ राख्न सबैले आवश्यक सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ । जाडोमा हाम्रो शरीरमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन्छ र यसलाई बढाउनका लागि केहि प्राकृतिक विधी अपनाउन सकिन्छ । यसले प्राकृतिक रुपमै हामीलाई न्यानो राख्छ । बाह्य जाडोबाट शरीरलाई बचाउँछ । रोगसँग लड्ने क्षमता बढाउँछ […]

काठमाडौं । कसैले केही भन्यो, तर तपाइले बुझुनुभएन । सोध्नुभयो, ‘हँ के भन्यौ, फेरि भन न, मैले त पटक्कै बुझिन ।’ ‘दश चोटी भनिसकें, राम्ररी सुन्ने हैन, कान जँचाउन जाउ’, ती मित्रले सायद यसै भन्लान् । पक्कै पनि, कानले कम सुन्न थाल्यो या पटक्कै सुन्न छोडयो भने कानमा गडबडी भएको हुनसक्छ, यसतर्फ सजग हुनैपर्छ । […]

पछिल्ला दिनमा मानिसको रोजाइमा छ, मदिरा । दुःख बिर्सिने र खुशी बाँड्ने बहाना पनि बनेको छ, यो । दुवै अवसरमा मदिराको अत्यधिक सेवन गर्ने प्रवृत्ति छ, जसका कारण टाउको दुख्ने, रिंगटा लाग्ने, वान्ता हुने, मुख सुक्नेलगायत समस्या उत्पन्न हुन्छ । त्यसलाई बोलीचालीमा ‘ह्याङओभर’ भन्ने गरिएको छ । भ्रमः ह्याङओभर सामान्य हो । यथार्थः अत्यधिक मदिरा […]