स्वास्थ्यका समाचार निकै संवेदनशील हुन्छन् । पाठकले पढ्छन्, बुझ्छन्, अनुसरण गर्छन तर प्रतिक्रिया कमले मात्र दिन्छन् । यसमा राजनीतिक बिषय जस्तो बहस कम हुन्छन् । तर समाचार र संदेश स्पष्ट नभए मान्छे गलत निर्णय लिन सक्ने सम्भावना हुन्छन् । त्यसैले यस्ता बिषयमा समाचार संप्रेषण गर्दा विज्ञको राय र अध्ययनले देखाएको तथ्यहरु पनि राख्नु पर्छ । […]

९ साउन, काठमाडौं । जनस्वास्थ्य विज्ञहरुले कोरोना परीक्षणको दायरा बढाउन स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयलाई सुझाव दिएका छन् । मन्त्री भानुभक्त ढकालकै उपस्थितिमा मन्त्रालयले शक्रुबार गरेको छलफलमा विज्ञरुले परीक्षणको गति नपुगेको बताएका हुन् । ‘देशभरमा ३३/३४ वटा प्रयोगशाला सञ्चालनमा छ भनिएको छ, तर दैनिक परीक्षण ४ हजार हाराहारी मात्र छ’ छलफलमा सहभागी डा. समीरमणि दीक्षितले भने, […]

२३ असार, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या वैज्ञानिकहरुको छैटौं राष्ट्रिय शिखर सम्मेलन काठमाडौंमा सोमबार शुरु भएको छ । नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषदको आयोजनामा भएको सम्मेलनमा वैज्ञानिक तथा सहभागीहरुको भर्चुअल उपस्थिति रहेको छ । उद्घाटन सत्र पनि परिषद्को सभाहलबाट निश्चित व्यक्तिहरुको उपस्थितिमा संक्षिप्त रुपमा गरिएको थियो । सम्मेलनमा स्वदेशी तथा विदेशी अनुसन्धानकर्ताहरुले ८६ वटा जनस्वास्थ्यका विषयमा […]

२२ असार, काठमाडौं । २० वर्षे उर्जाशील उमेरमा मिर्गौला फेल भएपछि बागलुङका श्रवणकुमार सुनारलाई बाँच्नकै लागि संघर्ष गर्नुपर्ने अवस्था आइपरेको छ । स्नातक तहको पढाइ छाडेका उनी अहिले डायलासिसका लागि छट्पटाइरहेका छन् । उपचारकै लागि पाँच महिनाअघि काठमाडौं छिरेका हुन्, श्रवण । सुरुमा नि:शुल्क डायलासिस गराए पनि लकडाउनपछि उनले निकै हण्डर खानु परेको छ । […]

११ असार, सुर्खेत । प्रोत्साहन भत्ता नपाएको भन्दै कर्णालीमा चिकित्सकहरु आन्दोलनमा  उत्रिएका छन् । कर्णाली प्रदेश अस्पतालमा करार सेवामा कार्यरत ८ औं तहका चिकित्सकले प्रदेश सरकारले घोषणा गरेको प्रोत्साहन भत्ता नपाएको भन्दै बिहीबारदेखि आन्दोलन थालेका हुन् । उनीहरुले बिहीबार अस्पतालको आकस्मिक सेवाबाहेकका अन्य सेवा ठप्प पारेका छन् । कर्णाली प्रदेश सरकारले प्रदेशका विभिन्न सरकारी स्वास्थ्य […]

४ असार, काठमाडौं । कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) का गम्भीर बिरामीमा डेक्सामेथासोन नामक औषधिले सकारात्मक असर देखाएपछि सम्भावित औषधि र खोपको अनुसन्धानमा नयाँ आशा जगाएको छ । सस्तो र सर्वत्र पाइने यो औषधिले कोरोना संक्रमितमा गरिएको परीक्षणमा सकारात्मक संकेत दिएको बताइएको छ । यो औषधिले भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार गरिएका आठ जनामध्ये एक र अक्सिजन सपोर्टमा रहेका […]

२८ जेठ, गुल्मी । कोभिड-१९को संक्रमणको सर्तकता अपनाउन गुल्मीका स्थानीय तह र स्वास्थ्य संस्था, सञ्चारमाध्यम तथा त्यहाँ कार्यरतहरूलाई स्वास्थ्य सामग्री सहयोग प्रदान गरिएको छ । पूर्वमन्त्री तथा गुल्मी क्षेत्र नं २ का सांसद गोकर्ण बिष्टको पहलमा जिल्लाका १२ वटै स्थानीय तहसँगै बिभिन्न कार्यालयहरुलाई स्वास्थ्य सामाग्री हस्तातरण गरिएको हो । जिल्ला सदरमुकाम तम्घासमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरी […]

अहिले धेरैको लागि टाउको दुखाईको विषय हो, तौल कसरी घटाउने ? मोटोपनको समस्या छ । मोटोपनकै कारण अनेक रोग लाग्ने भय पनि छ । त्यसैले उनीहरु माोटोपन घटाउन जुक्ती खोजिरहेका हुन्छन् । तर, कतिपयलाई भने घट्दो तौल वा खिरिलो ज्यानको सुर्ता छ । ज्यान कसरी बनाउने ? कसरी मोटोघाटो हुने ? उनीहरु उपायको खोजीमा हुन्छन् […]

९ जेठ, काठमाडौं । जोखिमभत्ता उपलब्ध गराउने प्रयोजनका लागि ‘कोरोना भाइरसको संक्रमणको उपचारमा संलग्न जनशक्तिको जोखिम भत्ता व्यवस्थापनसम्बन्धी आदेश’ तयार भएको छ । मन्त्रिपरिषद्ले ९ चैत २०७६ मा ले कोरोना भाइरस (कोभिड-१९) संक्रमणको पहिचान, रोकथाम, नियन्त्रण तथा उपचार कार्यमा संलग्न जनशक्तिलाई जोखिम भत्ता उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको थियो । भत्ता व्यवस्थापनसम्बन्धी आदेशअनुसार करिब एक दर्जन […]

२ जेठ, काठमाडौं । सरकारले स्वास्थ्य क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर नीति तथा कार्यक्रम ल्याएको छ । कोरोना भाइरसको महामारीका बीच शुक्रबार सरकारले प्रस्तुत गरेको नीति तथा कार्यक्रममा स्वास्थ्य पूर्वाधारको विकास र उपचार सेवा प्रभावकारी बनाउने विषय उल्लेख गरिएको छ । सरकारले प्रदेशस्तरमा ५ सय शय्याको विशिष्टिकृत केन्द्रीय अस्पताल विकास गर्ने घोषणा गरेको छ । प्रदेश १ को कोशी, प्रदेश […]

दोश्रो विश्वयुद्धको समाप्तिपूर्व ( ईसं१९३३- १९४५) जर्मनीका नाजीहरूले युद्धका बेला अपहरणमा परेका  र जेलमा रहेका कैदीहरूमा उनीहरूको अनुमतिबेगर नयाँ-नयाँ मेडिकल जाँच गरे । जर्मनीका चिकित्सकबाट नयाँ औषधिको विकास गर्न, औषधिको प्रभावकारिताको अध्ययन गर्न, जर्मनीका सैनिकहरूको हकहितका लागि तथा नाजी समुदायको स्वास्थ्य प्रणालीलाई मात्र सबल तुल्याउन मेडिकल रिसर्चलाई दुरुपयोग गरिन्थ्यो  । यसलाई “नाजी मेडिकल एक्सपेरिमेन्ट” का नामले संसारभरि चिन्ने गरिन्छ। दोश्रो विश्वयुद्धको समाप्तिपश्चात् स्टडी पपुलेसनको […]

सरकारले दुई आर्थिक वर्ष पूरा गरेको छ । वर्तमान सरकारको नेतृत्वमा तेस्रो बजेटको तयारी भइरहेको छ । बजेट निर्माणको सिलसिलामा राष्ट्रिय योजना आयोग एक महत्वपूर्ण अंगका रुपमा सक्रिय रहनुपर्छ । सोही कारण आयोगसँग तत्काल दुईवटा जिम्मेवारी छन् । कोरोना भाइरसको सन्त्रासका बीच सरकारले योजना आयोगलाई यसबाट अर्थतन्त्रमा परेको प्रभावबारे अध्ययन गर्ने जिम्मेवारी दिएको छ । […]

अहिले धेरैजसोको समय कटाउने मेलो भएको छ, मोबाइल । घरायसी कामकाज नहुँदा वा काम गर्ने जाँगर नहुँदा हामी मोबाइलमा लिप्त हुने गर्छौँ । कतिको निम्ति मोबाइल अत्यावश्यक सामग्री भएको छ भने कतिको निम्ति विलासिता । कतिको निम्ति समय कटाउने बहाना भएको छ भने कतिको निम्ति दूर्व्यसन । कतिपयमा त मोबाइलको लत नै देखिन्छ । उनीहरू […]

जब रोगले च्याप्छ, हाम्रो धेरै कुरा अस्तव्यस्त हुन्छ । हामी दिनदिनै अस्पताल धाउनुपर्ने हुन्छ । औषधि खानुपर्ने हुन्छ । आफ्नो कामधन्दा बिग्रिन्छ । आफ्नो मात्र हो र ? परिवारको दैनिकी अस्तव्यस्त हुनपुग्छ । सबैमा चिन्ता थपिन्छ । त्यसैले त भनिएको हो, रोग भन्दा ठूलो सत्रु केही छैन । रोगमुक्त जीवन कसरी बाँच्ने त ? हामीले […]

कब्जियत एक यस्तो स्थिति हो, जो पेट ठिक ढंगले सफा हुन पाउँदैन। साथै, मल त्याग गरेको समयमा कष्ट हुन्छ। कब्जियत पीडित आम व्यक्तिको तुलनामा कम शौच गर्छन् । सामान्य व्यक्तिले दिनहुँ मल त्याग गर्छन् । तर, जसलाई कब्जियत छ, उनीहरु दुई/तीन दिनसम्म पनि शौच गर्न सकिरहेका हुँदैनन्। यहि कारण उनीहरुको पेट भारी हुन्छ, शरीर चंगा […]

हरेक व्यक्तिलाई स्वस्थ जीवन मनपर्छ । हरेक व्यक्ति सधैंभरी स्वस्थ रहन चाहन्छ । स्वस्थ रहनका लागि मानिसले हरेक प्रकारका मेहनतहरु पनि गरिरहेको हुन्छ । यति गर्दा पनि गर्दै पनि हामी कहिलेकाहीँ अस्वस्थ हुन्छौं, बिरामी पर्छौं । यद्यपि, हामीले केही साना–साना कुराहरुमा ध्यान दिन सक्यौं भने आफूलाई सकेसम्म स्वस्थ राख्न सफल हुनेछौं । आफूलाई स्वस्थ राख्न […]

२३ भदौ, काठमाडौं । सूचना प्रविधिको विकासले विश्वमा नयाँ–नयाँ चमत्कारहरु भइरहेका छन् । र, अबको चमत्कार फाइभ जी इन्टरनेट सेवाले गर्नेवाला छ । फाइभ जी प्रविधिमा गइसकेपछि संसारमा के–के चमत्कार होला त ? फाइभजीले ल्याउने परिवर्तनबारे बारेमा अहिले विश्वमा विभिन्नखाले प्रयोग र विश्लेषणहरु हुन थालेका छन् । ‘आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स’ले मानव संसारलाई भन्दा भर्चुअल संसारलाई पो […]

१८ वैशाख, कनकाई । झापाको कनकाई नगरपालिकामा रहेको प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रको एक्सरे र अन्य स्वास्थ्य उपकरण प्रयोगमा आउन सकेका छैनन् । आमनागरिकको सेवाका लागि सरकारबाट अनुदान प्राप्त ती उपकरण प्रयोगमा आउन नसक्दा बिरामीको स्वास्थ्य परीक्षण हुन सकेको छैन । स्वास्थ्य केन्द्रमा अत्यावश्यक भएको ठहर गरी स्वास्थ्य बीमाले एक वर्ष अघि दिएको अर्को एक्सरे मेसिनसमेत गोदाममा […]

त्रिवि शिक्षण अस्पतालकी नेफ्रोलोजी विभाग प्रमुख डा. दिव्या सिंह शाह प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निजी चिकित्सक पनि हुन् । उनले विगत सात वर्षदेखि ओलीको स्वास्थ्य हेर्दै आएकी छन् । उनी डा. गोविन्द केसीसँग पनि निकट छिन् । केसी बारम्बार अनसन बस्दा सहजकर्ताको भूमिका पनि खेलिन् । पछिल्लो अनसनमा भने उनले खासै सक्रियता देखाइनन् । केसीले […]

त्रिवि शिक्षण अस्पतालकी नेफ्रोलोजी विभाग प्रमुख डा. दिव्या सिंह शाह प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निजी चिकित्सक पनि हुन् । उनले विगत सात वर्षदेखि ओलीको स्वास्थ्य हेर्दै आएकी छन् । उनी डा. गोविन्द केसीसँग पनि निकट छिन् । केसी बारम्बार अनसन बस्दा सहजकर्ताको भूमिका पनि खेलिन् । पछिल्लो अनसनमा भने उनले खासै सक्रियता देखाइनन् । केसीले […]

काठमाडौंमा जाडो बढ्दैछ । जाडोमा विभिन्न रोगको संक्रमण पनि बढी हुने गर्छ । त्यसैले, यो समयमा खासगरी बालबालिका तथा वृद्धवृद्धाको विशेष ख्याल राख्नुपर्छ । ६५ वर्ष उमेर कटेका वृद्धवृद्धा तथा १२ वर्ष उमेरमुनिका बालबालिकामा श्वासप्रश्वासको समस्या धेरै हुने गर्छ । चिसोमा छुकछुके प्रवृत्तिका कारण बालबालिकाले आफूलाई न्यानोमा राख्न नसक्दा उनीहरु संक्रमणको उच्च जोखिममा हुन्छन् । […]